Direktör Ali Bey
Direktör Ali Bey (Âli Bey, 1844 - 3 Şubat 1899), Tanzimat dönemi tiyatro yazarı.
Hayatı
1844'te İstanbul'da doğdu. Kapu Kethüdalarından Yusuf Cemil Efendi'nin oğludur. Babasının 1863 Eylül'ünde Şam,Halep ve Urfa Sancağı Kapu Kethüdalıği 'na atandığı belgelerden anlaşılmaktadır. Kethüdalığın Tanzimat yıllarındaki görevi, illerle hükûmet merkezi arasındaki haberleşmeyi sağlamaktır. Âli Bey, küçük yaşta Fransızca öğrendi. Müfettiş, mutasarrıf, vali olarak da Irak, Varna, Elâzığ, Trabzon bölgelerini dolaştı, Direktör Ali Bey lâkabı ile anılmasına neden olan Düyûnu Umumiye Direktörlüğünde bulundu. Teodor Kasap'ın yayımladığı Diyojen mizah gazetesine yazdığı mizahi yazılarla, tiyatro çalışmaları ile tanındı. 3 Şubat 1899'da İstanbul'da öldü. Mezarı Anadolu Hisarı'nda Göksu mezarlığında, babasının yanındadır. Şiirleri de vardır. Âli Bey; Tanzimat Tiyatrosu'nda, halk kaynaklarımızdan yararlanan ilk oyun yazarlarımız arasındadır. Gedikpaşa Tiyatrosu 'na çeviri oyunlar hazırlamış, Namık Kemal'le birlikte Diyojen'e yazılar yazmış, birçok eserin sahneye konulmasına büyük emeği geçmiştir.
Eserleri
- Kokona Yatıyor (bir perdelik komedi, 1870);
- Ayyar Hamza (Moliere'den adapte, 1871);
- Misafir-i İstiskal (komedi, 1872);
- Geveze Berber (oyun, 1873);
- Lehçet-ül Hakayik (İlk Türkçe özdeyiş örneklerini içeren[1] mizahî sözlük, 1897);
- Seyahat Jurnali (gezi notları, 1897);
- Letafet (üç perde opera komik, 1897).
- Seyyareler (hikâye)
Kaynakça
- Özel
- "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2014.
- Genel