Felsefi ustura

Felsefede ustura, bir olguya ilişkin olasılık dışı açıklamaları ortadan kaldırmaya veya gereksiz eylemlerden kaçınmaya yarayan ilkeleri ifade etmek için kullanılır.

Usturalara örnek olarak aşağıdakiler gösterilebilir:

  • Ockham'ın usturası: Daha basit açıklamaların doğru olma olasılığı daha yüksektir. Gereksiz veya olanaksız varsayımlardan kaçının.
  • Hanlon'un usturası: Aptallıkla açıklanabilecek olanı hiçbir zaman kötülük ile ilişkilendirmeyin.
  • Hitchens'ın usturası: Delil olmadan iddia edilen şey, delil olmadan reddedilebilir.
  • Hume'un giyotini: Olması gereken şey, olan şeyden çıkarsanamaz. "Herhangi bir etkiye bağladığımız neden o etkiyi ortaya çıkarmaya yeterli değilse, ya bu nedeni bir kenara atmamız ya da ona, etki ile orantılı olmasını sağlayacak nitelikler eklememiz gerekir."[1]
  • Newton'un alevli lazer kılıcı: Deney veya gözlemle karara bağlanamayan konu tartışmaya layık değildir.
  • Sagan standartı: Olağanüstü iddialar olağanüstü delilleri gerektirir.[2]
  • Popper'ın yanlışlanabilirlik ilkesi: Bir teorinin bilimsel olarak değerlendirilebilmesi için o teorinin yanlışlanabilir olması gerekir.
  • Grice'ın usturası: Bir basitlik ilkesi olarak, dilbilimsel açıklamalarda konuşma ile ilgili imalar semantik bağlama tercih edilmelidir.

Kaynakça
  1. İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Soruşturma. Say Yayınları. 6 Eylül 2017. s. 112. ISBN 6050206104.
  2. Cosmos: A Personal Voyage. 12. Bölüm.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.