Finansal krizler

Ekonominin temel yapı taşları olarak kabul edilen mal, hizmet, üretim, döviz fiyatları üzerinde kabul edilebilir seviyelerin ötesinde yaşanan şiddetli dalgalanmalara ekonomik kriz adı verilmektedir.

Ana hatlar
Ekonomi

Bölgelere göre ekonomi Afrika · Kuzey Amerika Güney Amerika · Asya Avrupa · Okyanusya
Genel sınıflandırma
Mikroekonomi · Makroekonomi Ekonomik düşünce tarihi Metodoloji · Heterodoks
Teknikler
Matematiksel · Ekonometri Deneysel · Milli muhasebe
Dalları ve alt dalları
Davranışsal · Kültürel · Çevresel Büyüme · Gelişme · Tarih Uluslararası · Ekonomiler Monetarizm ve Finansal ekonomi Kamu ve Refah ekonomisi Sağlık · Çalışma · Yönetimsel İşletme · Bilgi · Oyun kuramı Endüstriyel organizasyon · Hukuk Tarım · Doğal kaynak · Ekolojik Kent · Kırsal · Bölgesel Ekonomik coğrafya
Listeler
Kategoriler · Başlıklar · Ekonomistler
Ekonomi İdeolojileri Anarşizm · Kapitalizm Komünizm · Korporatizm Faşizm · Solidarizm Piyasa sosyalizmi · Devletçilik · Merkantilizm Sanayi korumacılığı · Sosyalizm Sendika · Üçüncü görüş
Ekonomi:Kavram ve Tarihi

Finansal krizler terimi finansal kuruluşlar ya da mal varlıklarının büyük bir bölümünün aniden değerini kaybetmesi gibi çeşitli durumlar için kabul görmüş bir terimdir. 19. yüzyıldaki ve 20. yüzyılın başındaki birçok finansal kriz, banka panikleri ve bu paniklerle birlikte ekonomik durgunlukların rastlaşması ile ilgilidir. Finansal kriz olarak isimlendirilen diğer durumlar genelde borsa çöküşlerinden ve diğer ekonomik balonlardan, nakit para krizlerinden ve hükümetlerin ekonomik yükümlülüklerini yerine getirmemesinden patlak verir.[1][2] Finansal krizler, direkt olarak kâğıt üzerindeki varlığın kaybı sonucunu doğurur. Onlar, ekonomik durgunluklar ya da depresyonlarla devam etmedikçe gerçek ekonomiye direkt olarak etki etmezler.

Literatürde finansal krizle ilgili birçok farklı tanım bulunmaktadır. Mishkin’e (1996) göre, “finansal kriz; finansal piyasaların ters seçim ve ahlâkî tehlike (moral hazard) sorunlarının gittikçe kötüleşmesi nedeniyle, fonların en üretken yatırım olanaklarına kanalize edilememesi sonucu ortaya çıkan doğrusal olmayan bozulmadır.”

Finansal kriz terimi, genellikle, bazı finansal kurum veya varlıkların aniden de-ğerlerinin büyük bir kısmını kaybettiği çeşitli durumlar için kullanılır. Goldsmith (1982) finansal krizi, “finansal göstergelerin tümünün veya çoğunun – kısa vadeli faizler ile hisse senedi, gayrimenkul, arsa gibi varlıkların fiyatları, ticari iflaslar ve finansal ku-rumların başarısızlıkları - keskin, kısa ve ultra - döngüsel biçimde bozulması” olarak tanımlamaktadır.

Finansal kriz, kısa vadeli faiz oranları, varlık fiyatları, ödemelerin bozulması ve şirketlerin batması ile finansal kurumların iflası gibi finansal göstergelerin tümünün veya çoğunluğunun ani, keskin ve açık bir biçimde bozulması veya konjonktürün tepe noktasındaki dönüşün temel bir unsuru ve önceki genişlemenin kaçınılmaz bir sonucu olarak da tanımlanmıştır (Klein, 1947).

Ondokuzuncu yüzyılda ve yirminci yüzyılın başlarında, birçok finansal kriz, bankacılık krizleri biçiminde meydana gelmiş ve ekonomik gerileme dönemleri yaşan-mıştır. Ayrıca, borsa çöküşleri ve ekonomideki “balonların patlaması” ile döviz krizleri de finansal krizler arasında yer almaktadır (Kindleberger and Aliber, 2005).

Kaminsky, Lizardo ve Reinhart (1998), finansal krizlerin en önemli nedenlerinden birinin ani hücumlar nedeniyle döviz kurunun aşırı değer kaybı, döviz rezervlerinde büyük miktarda meydana gelen düşüşler veya bu ikisinin bileşimi olduğu görüşünü savunmaktadırlar.

Bankacılık krizleri, para piyasası ve döviz piyasası krizleri, ödemeler dengesi krizleri, balonlar ve borsa krizleri genel olarak finansal kriz kapsamında incelenmektedir.[3]

Birçok ekonomist finansal krizlerin nasıl geliştiği ve onların nasıl önlenebileceğine dair teklifler sundu. Bununla beraber, finansal krizlerin dünya çapında düzenli olarak ortaya çıktığına dair küçük bir fikir birliği vardır.

Kriz Türleri

Ekonomik faaliyetlerinden başlamasından itibaren çeşitli ülkelerde dönem dönem çıkan krizler ülkeleri sadece ekonomik olarak değil sosyal açılardan da zor durumda bırakabilmektedir. Genel olarak ekonomilerde karşılaşılan başlıca kriz türleri ise şunlardır:

Para Krizleri
Döviz Krizleri
Bankacılık Krizleri
Dış Borç Krizleri[4]

Kaynakça

Charles P. Kindleberger and Robert Aliber (2005), Manias, Panics, and Crashes: A History of Financial Crises, 5th ed. Wiley, ISBN 0-471-46714-6.
Luc Laeven and Fabian Valencia (2008), 'Systemic banking crises: a new database' 14 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. International Monetary Fund Working Paper 08/224.
Murat Kaykusuz, Geçmişten Günümüze Finansal Krizler (1619-2014), Ekin Basım Yayın Dağıtım, 2014.
Adem Yılmaz, 2015, s306

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Charles P. Kindleberger and Robert Aliber (2005), Manias, Panics, and Crashes: A History of Financial Crises, 5th ed. Wiley, ISBN 0-471-46714-6.

[2] Luc Laeven and Fabian Valencia (2008), 'Systemic banking crises: a new database' 14 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. International Monetary Fund Working Paper 08/224.

[3] Murat Kaykusuz, Geçmişten Günümüze Finansal Krizler (1619-2014), Ekin Basım Yayın Dağıtım, 2014.

[4] Adem Yılmaz, 2015, s306