Franchising
Franchising (Frençayzing), sözleşmeye dayalı, direkt bütünleşmiş bir pazarlama sistemidir. Bu sistemde nasılınıbil (know-how) ve markanın imtiyaz hakkı sahibi, belirli süre, koşul ve sınırları kapsayan anlaşmayla bağımsız yatırımcılara sistemini ve markasını kullandırır.
Franchising terimleri
Bölge franchise alan (area franchisee)
Veren pazarın her noktasını aynı etkinlikte ulaşamadığı takdirde, belirli yükümlüklerini ve haklarını bölgesel olarak bölge franchise alana devreder. Bölge franchise alan, kendisi işlemler açabilir veya alt franchise alanlara açtırabilir. Bir anlamda master franchise, belli bir bölge için verilen franchise alanıdır.
Alt franchise alan (sub-franchisee)
Bölge franchise alan tarafından tek bir işletme için sistemi ve markayı kullanma hakkı verilen kişi veya kuruluştur. Franchise veren anlaşmada taraf veya lehtar olabilir.
Franchise giriş bedeli (franchise fee)
Franchise alanı sisteme girmek için franchise verene ödediği başlangıç bedelidir.
Franchise kullanım bedeli (royalty)
Alanın işletme süresince sistemi ve markayı kullanması karşılığında periyodik olarak franchise verene ödediği sabit veya hasılata göre belirlenen bedeldir.
Master franchise alan (master franchisee)
Yurt dışında geliştirilmiş bir sistemin bir ülkedeki haklarını alan kişi veya şirket master franchise alan olarak adlandırılır.
Franchise veren (franchisor, franchiser)
Sistemin ve markanın haklarına sahip olan ve franchise antlaşması ile bu hakları üçüncü yatırımcılara kullandıran kişi veya kuruluştur. Franchise verenin aynı sistemle çalışan kendi işletmesi veya işletmeleri de olabillir. Franchise veren sistemin gereği olan tanıtım, araştıma, eğitim, denetim ve bu gibi destekleri de üstlenir.
Franchise alan (franchisee)
Sistemin ve markanın belli bir satış-hizmet noktası ve/veya bölgesi için haklarını anlaşma ile alarak uygulayan bağımsız yatırımcıdır.