Gölçayır, Akşehir

Tarihçe

Gölçayır, Akşehir ilçesinin 20 kilometre kuzeyinde merkez bucağına bağlı olan Yasıyan 140 evli, 748 nüfuslu bir köydür. Akşehir-Afyon şosenin üzerinde ufak bir tepenin eteğine kurulan köyün doğu güneyinde kendi adını taşıyan bir istasyonu vardır. Akşehir'den Yasıyana giderken Sultandağiının doğu sathımaillerinde ve eteklerinde birçok Türkmen yurtları ve sıra ile Bürcek, Beşkavak, Nidir, Ulupınar, Değirmen Köy ve mevkileri gölün kenarında da Yeniköy görülür. Nidir ve Delirmak suları geçilir. Bu ırmak dağlardan taşıdığı çakıllarla ve topraklarla daima yatağını değiştirdiği ve daima bulanık aktığı için böyle adlandırılmıştır. Yığma bir tepenin önüne ve eteklerine kurulan köyü münbit topraklı bol ağaçlı tarlalar bir ay ağılı (hale) gibi sarar. Koyu yeşillikler arasından sivrilerek ta uzaklardan görünen Ak minaresiyle Yasıyan gözleri ve gönülleri avlar. Akşehir'e şöhret veren Karabağlı, Dırıganlı ve Güleri kirazlarının en iyileri burada yetişir.

Yasıyan Sultandağı ile Akşehir gölünün birbirlerine en çok yaklaştıkları bir yerin ortasında bulunduğu için orta anadolunun en dar geçitlerinden birisinin üzerinde yer almış demektir. Bu bakımdan stratejik bir önemi vardır. Bunun için eskiden bir kale ile tahkim edilmişti. Tepeyi çevreleyen bu kalenin üç kapısı vardı : Akşehir'e açılan kapısına Şehir kapısı, İshaklı tarafındakine İshaklı kapısı, göl tarafına açılana da Sığırkapısı denirdi. Hâlâ batı tarafındaki bir yer Kale dışı adını taşır. Kalesinin Fatih 2. Sultan Mehmet tarafından tahrip edildiği anlaşılıyor. Köyün hemen yakınından geçen ve kendi adını alan su yazın kesilir.Buna rağmen yasıyan çevreleri ve artezyen kuyuları ile bir su kasabasıdır. Kenarında bulunan göl havasını bozmakta ve sivrisinek bulutlarının tehdidi altında bulundurmaktadır. Yasıyan'ın eskiden mühim bir kasaba olduğu mimari döküntülerinden ve hamam enkazından anlaşılmaktadır. Kara Kadir'in evi eskiden hamam yeri imiş. Tevfik Uslunun evinin duvarında üstünde dört satırlık Yunanca kitabe bulunan bir taş vardır. Kitabenin okuyabildiğim parçaları şunlardır:

ΛΟΜΗ?..

ΟΝΙΕ?ΑΝ

ΟΜΕΓΑΛΟ

Ο ΙOVKONE

Eskiden yasıyan iki köye ayrılmıştı. Tepenin önünde düz arazideki köye Yazı Yasıyan değirmenin bulunduğu yerdekine de Yaka Yasıyan denirdi. Şimdi burası DeğirmenKöy adını almıştır.Ayrıca köyün,merkez camisinin altında bi höyük bulunmaktadır.Cami ve çevresi sit alanıdır.