Gündüz Alp
Gündüz Âlp veya Gündüzalp, Osmanlı Beyliği'nin kurucusu olan Osman Gazi'nin babası Ertuğrul Gazi'nin soyundan olup, çeşitli kaynaklara göre Ertuğrul Gazi'nin babası veya oğludur. Enverî'nin Düstûrnâme-i Enverî adlı eseri[3] ve Karamanlı Mehmed Paşa'ya[4] göre Ertuğrul Gazi'nin babası; Hasan bin Mahmûd el-Bayâtî'nin Câm-ı Cem-Âyîn adlı eseri,[4] Âşıkpaşazâde'nin Âşıkpaşazâde Tarihi adlı eseri[5] ve Neşrî'nin Kitab-ı Cihannüma[6] adlı eserine göre ise Ertuğrul Gazi'nin oğlu ve Osman Gazi'nin kardeşidir.
| Gündüz Âlp | |
|---|---|
| Sonra gelen | Ertuğrul Gazi[1] |
| Veliaht(lar) | Ertuğrul Gazi |
| Eş(leri) | Hayme Hatun |
| Çocukları |
Sungur Tekin, Ertuğrul Gazi, Gündoğdu Bey , Dündar Bey[2] |
| Hanedan | Kayı Boyu |
| Dini | İslam |
 | |
Ertuğrul Gazi'nin babası
Başta Ahmet Cevdet Paşa gibi tanınmış pek çok tarihçiye göre Ertuğrul Gazi'nin babası 1227 tarihinde Fırat nehrini geçerken boğularak ölen ve Halep'teki Süleyman Şah Türbesi'ne defnedilen Süleyman Şah Kaya Alpoğlu'dur.[7] Bu husus; Enverî,[3] Karamanlı Mehmed Paşa,[4] Hasan bin Mahmûd el-Bayâtî,[4] Âşıkpaşazâde,[5] Neşrî,[6] Yazıcızâde Âli,[8] ve Şükrullah[3] gibi tarihçi yazarlar tarafından da tartışılmış olup farklı neticelere varılmıştır.
Son zamanlarda bilim insanları tarafından Osman Gazi dönemine ait bulunan ve üzerinde "Osman bin Ertuğrul bin Gündüz Âlp" yazan üç adet madenî para, Enverî ile Karamanlı Mehmed Paşa'nın naklettiği soy kütüklerinin doğruya daha yakın olacağının bir delili niteliğindedir.[1][9][10] Tarihçi Halil İnalcık'a gõre Süleyman Şah, Enverî'nin Düstûrnâme-i Enverî adlı eserinde bildirdiği soy ağacında bahsi geçen ve Gündüz Alp'in dedesi olan "Mîr Süleymân Âlp"[3] ile karıștırılmaktadır.[2]
Soyağacı
| Gazan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mîr Süleymân Âlp | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Şehmelik | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gündüz Âlp | Gök Âlp | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sungur-Tekin | Ertuğrul Gazi | Gündoğu | Dündar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Savcı Beg (Saru-Yatı) | Osman Gazi | Gündüz Beg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bay-Hoca | Alâeddin Paşa | Orhan Gazi | Çoban Beg | Melik Beg | Hamid Beg | Bazarlu Beg | Ay-Doğdu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Popüler kültürdeki yeri
2014-2019 yılları arasında TRT 1'de yayımlanan Diriliş Ertuğrul adlı Türk yapımı televizyon dizisinde Yaman Tümen ve Arif Diren tarafından canlandırılmış, 2019 yılından itibaren Atv'de yayımlanan Kuruluş Osman adlı Türk yapımı televizyon dizisinde Emre Basalak tarafından canlandırılmaktadır.
Bibliyografya
- Âşıkpaşazâde, Âşıkpaşazâde Tarihi.
- Enverî, Düstûrnâme-i Enverî. (Halil İnalcık'a göre daha güvenilir olan soy kütüğü budur.)
- Hasan bin Mahmûd el-Bayâtî, Câm-ı Cem-Âyîn.
- İnalcık, Halil (Ağustos 2007). "Osmanlı Beyliği'nin Kurucusu Osman Beg". Belleten, 261. sayı. Ankara. ss. 483-491.
- Karamanlı Mehmed Paşa
- Neşrî, Kitab-ı Cihannüma.
Kaynakça
- Akgündüz, Ahmed; Öztürk, Said (2011). Ottoman History - Misperceptions and Truths (İngilizce). IUR Press. s. 35. ISBN 978-90-90-26108-9. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019.
- İnalcık, Halil (2007). "Osmanlı Beyliği'nin Kurucusu Osman Beg". Belleten. Ankara. 7 (261): 487-490.
- İnalcık, Halil, 2007; sf. 487.
- İnalcık, Halil; sf. 488.
- İnalcık, Halil; sf. 489.
- İnalcık, Halil; sf. 490.
- Osmanlı kaynakları referans alınarak hazırlanmış. "Süleyman Şah'ın Ölümü ve Şahsiyeti". enfal.de.
- İnalcık, Halil, 2007; sf. 486.
- Yılmaz, Hakan (2018). "Osman Gâzî'nin Kayıp İkinci Sikkesi ve Osmanlı Kuruluş Tartışmalarına Etkisi". Âb-ı Hayât’ı Aramak: Gönül Tekin’e Armağan. Yeditepe Yayınevi. ss. 763-788. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020.
- Yılmaz, Hakan (2019). "Osman Gâzî'nin 700/1300-1301'de Yenişehir'de Bastırdığı Üçüncü Sikkesi". Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi. ss. 81-120. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020.