Geguti Sarayı
Geguti Kraliyet Sarayı (Gürcüce: გეგუთის სასახლე) Gürcistan'daki Kutaisi şehrinin 7 km güneyindeki aynı adlı köyde konumlanmış, günümüzde bir harabe olan kraliyet sarayıdır.
Geguti Sarayı kompleksinin harabelerinin kapladığı alan 2,000 m2 büyüklüğündedir. Rioni Nehri'nin yanında konumlanmıştır. 1953-1956 yılları arasında yapılan kapsamlı saha çalışması, uzmanların ana arkeolojik katmanları tabakalaştırmasına ve büyük bir kısmı 12. yüzyıla tarihlenen Orta Çağ yapılarının mimari formunu ve dekorasyonunu yeniden yapılandırmasına olanak sağlamıştır. O dönemde aynı zamanda Kartlis Tshovreba'da Geguti Sarayından ilk kez bahsedilmiştir. Bölgede bulunan en eski yapı şömineli, sade, tek odalı bir binadır. Tarihi 8 veya 9. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Kral III. Giorgi (r, 1156-1184) tarafından yaptırılan kraliyet kompleksinin ana kısmı, 3 metre yüksekliğindeki taş bazanın üzerine yerleştirilmiş dört katlı tuğla bir yapıdır. Haç merkezli salon, tonoz bingi üzerinde duran 14 metre çaplı bir kubbe ile örtülmüştür. Binanın tamamı duvarlarla kaplanmış ve büyük sütunlarla desteklenmiştir. Batıya yerleştirilmiş ek yapılar ve saray kilisesi, 13 veya 14. yüzyıla tarihlenen daha sonraki bir döneme aittir.
Orta Çağ Gürcü mimarisinin hayatta kalan anıtlarının çoğunu kiliseler ve manastırlar oluşturduğu için, Geguti sarayının kalıntılarının önemi büyük ölçüde sarayın seküler yapısı ile vurgulanmaktadır. Her ne kadar Gürcistan'daki seküler himayeyi kanıtlayan eserler Geguti sarayının harabesi ve kale kabukları ile sınırlı kalsa da, Gürcüce yazılı kaynaklarda Orta Çağ seküler himayesinin kayıtları bulunmaktadır.[1]
Geguti kraliyet sarayının ana kompleksi, Orta Çağ Gürcistan'ın altın çağı olan dönemde inşa edilmiştir. Gürcistan mahkemesinin oldukça hareketli olmasına rağmen, krallığın ikinci başkentinin ve büyük bir kültürel merkezin yakınlarında bu boyutta bir kraliyet sarayının kurulması, aslında Kraliçe Tamar'ın (r. 1184-1213) kraliyet bürokrasisinin doruk noktasına ulaştığı bir adalet sistemi kurma isteği olarak anlaşılabilir.[2]
Geguti sarayı, Gürcü yıllıklarında sık sık Gürcü kraliyet ailesinin dinlenmeyi sevdiği bir yer olarak görülüyor. Saray, Kraliçe Tamar'a karşı yapılan başarısız darbe girişimi sırasında Tamar'ın eski kocası Prens Yuri Bogolyubsky'nin taçlandırıldığı yerdir.[2]
2016 yılında, ziyaretçilerin sarayın kalıntılarını orijinal şekliyle görebilmesi için, kalıntıları çevreleyen camdan bir panel yapılmıştır.[3]
Kaynakça
- Jane Turner (ed., 1996). The Dictionary of Art, p. 331. Grove, 1-884446-00-0.
- Antony Eastmond (1998), Royal Imagery in Medieval Georgia, pp. 152, 188-190. Penn State Press, 0-271-01628-0.
- "Technology shows historic Geguti Palace 800 years ago". Agenda.ge. 11 Mart 2016. 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016.
Dış bağlantılar
- Geguti3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Gürcistan Parlamentosu
- Geguti. Kutaisi Bilim Merkezi, 2001.
- (Almanca) Geguti. Deutsch-Georgisches Zentrum für Internationale Beziehungen.