George Soros
George Soros FBA (US: /ˈsɒroʊs/;[4] Macarca: Soros György, Macarca telaffuz: [ˈʃoroʃ ˈɟørɟ]; doğum Schwartz György, 12 Ağustos 1930),[5][6] Macar–Amerikalı[lower-alpha 1] milyarder, yatırımcı, ve hayırseverdir.[9][10] Mayıs 2020 itibarıyla net servetinin $8,3 milyar olduğu[11][12] ve günümüze kadar Açık Toplum Vakıflarına $32 milyardan fazla bağışta bulunduğu hesaplandı.[13]
George Soros | |
---|---|
George Soros, 2010'da Dünya Ekonomik Forumu Zirvesi'nde, Davos, İsviçre | |
Doğum |
Schwartz György 12 Ağustos 1930 Budapeşte, Macaristan Krallığı |
Milliyet | Macar–Amerikalı |
Etnik köken | Yahudi[1] |
Vatandaşlık |
Macaristan Birleşik Devletler[2] |
Eğitim | Londra Ekonomi Okulu |
Meslek | |
Organizasyon |
Soros Fon Yönetimi Açık Toplum Vakıfları |
Özvarlık | US$8,6 milyar (26 Ekim 2020)[3] |
Evlilik |
|
Çocuk(lar) | 5 |
Resmî site | georgesoros.com |
İlk defa Sovyetler Birliği'nin 1991'de dağılmasından sonra Batı Avrupa'ya göre oldukça fakir olan Doğu Avrupa (Ukrayna, Belarus, Polonya, Yugoslavya, Romanya…) ülkelerine tek başına tüm zamanların en büyük finansal yardımını yaparak ismini duyurdu. Yaptığı yardımlar Birleşmiş Milletler gibi büyük kuruluşların finansal yardımlarından daha fazladır.
Birçok yazar ve ünlü isim Soros'un bu faliyetlerinden dolayı onu "hayırsever" olarak nitelendirir. Fakat aksine bu yardımlarını o ülkelerin sosyo-politik sistemini kontrol etmek için yaptığını iddia eden yazarlar da vardır. Soros, bu iddialara ve kafalardaki soru işaretlerine karşı: "Bu renkli devrimlerle suçlanmamın tek nedeni Rus propagandasıdır. Dünyanın her yanında böyle süreçleri destekliyorum. Şu anda Liberya'da yapıyoruz, Nepal'de de yapabiliriz." diyerek kendini savundu ve bu tür eylemlerini kabullendi. Ayrıca 2006 yılında bir Rus radyosuna verdiği demeçte, Gürcistan'da 2003 yılında gerçekleşen Gül Devrimi'ni finansal olarak da desteklediğini açıkladı.[14]
İngiltere'deki Londra Ekonomi Okulu'ndaki öğrenciliği sırasında hocası olan Karl Popper'ın açık toplum felsefesinden çok etkilendiğini ve bu etkisinin yaşamında yanılabilirlik, içgörü, düşünebilirlik ve açık toplum gibi değerler sistematiğinin oluşmasında katkı sağladını ifade eder. Bu değer sistematiği ile finans piyasalarında çok başarılı olduğunu belirtir. George W. Bush ile arası açık olan Soros, Bush'un kapitalist açık ekonomilerin adını dünya üzerinde kötüye çıkardığını ve daha çok kendisi tarafından organize edilen sivil toplum kuruluşu örgütlerinin hareketini kısıtladığı beyan etti.
Soros, Açık Toplum Vakıflarının kurucusudur. Soros'un Açık Toplum Vakıfları, Türkiye şubesi Eylül 2001'de kurulan Bebek'teki Açık Toplum Enstitüsü Yardım Vakfıdır (OSIAF). 2002'de, Irak Savaşı'nın başlamasından yaklaşık iki hafta önce Sabancı Üniversitesi'ni ziyaret etmiş ve söyleşide: "Türkiye, stratejik konumu nedeniyle en iyi ihracat ürünü ordusudur." demiştir.[15]
Erken yaşamı
Soros, 1930'da Budapeşte, Macaristan'da, Yahudi bir ailenin oğlu olarak dünyaya geldi.[1][16][17] Ülke, 1939 yılında Nazi istilasına uğradığı zaman, ailesiyle birlikte çok tehlikeli ve güç günler yaşadı. Babası, tüm aile bireyleri için sahte kimlikler düzenleyerek ve oturdukları yeri sürekli değiştirerek hayatta kalmalarını sağladı.[18]
1947 yılında İngiltere’ye göç etti ve Oxford Üniversitesi’nde School of Economist fakültesinde ekonomi tahsili gördü. İngiltere’de hayatını kazanmak için hamallık yaparken ayağı kırılınca devlet hastanesinde tedavi gördü. Devletin fakirlere yardım etmesinin yani sosyal adaletin ne kadar önemli olduğunu yaşayarak öğrendi. Okuduğu fakültede makro ekonomiyi öğrendi. Ayrıca, kendisini çok etkileyen Karl Popper’in öğrencisi oldu ve ileride uygulayacağı “Açık Toplum” (Open Society) projesi konusunda ondan ilham aldı.
1956 yılında ABD’ye göç etti. İlk yaptığı iş, arbitraj işlemleri oldu. Yani, bir hisse senedi veya dövizi ucuz olduğu yerden alıyor ve eş anlı olarak pahalı yerde satıyordu. Kısa sürede finans dünyasında temayüz etti. Kendi kurduğu uluslararası yatırım fonu sayesinde büyük bir servetin sahibi oldu. George Soros, Quantum Fonu Grubu’nun baş yatırım danışmanı olan Soros Fund Management LLC’nin başkanıdır. Bu fon, 28 yıllık tarihinde dünyanın en yüksek performansa sahip yatırım fonu olarak kabul edilmiştir.
New School of Social Research, Budapest University of Echonomics, Oxford Üniversitesi ve Yale Üniversitesi’nden fahri doktora unvanı alan George Soros 1995’te Bologna Üniversitesi tarafından da, dünya çapında açık toplumlar yaratmak yolundaki çalışmaları sebebiyle, üniversitenin en büyük onur unvanı olan “Laurea Honoris Casua” ile ödüllendirilmiştir. Soros ayrıca Budapeşte’deki Central European University’nin (Orta Avrupa Üniversitesi) ve Moskova’daki International Science Foundation’ın (Uluslararası Bilim Vakfı) kurucusudur.[17]
Kaynakça
- Greenwald, Glenn (20 Ekim 2010). "George Soros' 'foreign' money". Salon. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015.
- "George Soros" (İngilizce). Forbes. 24 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.
- "Soros" (İngilizce). Forbes. 26 Ekim 2020. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2020.
- YouTube'da Authors@Google: George Soros
- Chapman, Roger; Ciment, James (17 Mart 2015). Culture Wars: An Encyclopedia of Issues, Viewpoints and Voices (İngilizce). Routledge. s. 617. ISBN 9781317473510. 27 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016.
- Kaufman, Michael T. (2002). Soros: The Life and Times of a Messianic Billionaire (İngilizce). Knopf. ss. 17-18, 23. ISBN 9780375405853. 27 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016.
- Greenwald, Glenn (20 Ekim 2010). "George Soros' 'foreign' money". Salon. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015.
- Weiss, Gary; Schares, Gail E.; Smith, Geri; Dwyer, Paul; Sandler, Neal; Pennar, Karen (22 Ağustos 1993). "The Man Who Moves Markets". Bloomberg Businessweek. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015.
- "The incredible life of billionaire investing legend George Soros". Business Insider (İngilizce). 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2017.
- Zuckerman, Gregory (9 Haziran 2016). "A Bearish George Soros Is Trading Again". The Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2017.
- "Bloomberg Billionaires". Bloomberg.com. 16 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2015. Note that this site is updated daily.
- "George Soros". Forbes (İngilizce). 24 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2020.
- "George Soros". Open Society Foundations (İngilizce). 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2018.
- "Soros: Kadife Devrim'de rol aldım". 27 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2007.
- "Türkiye'nin en iyi ihracat ürünü ordudur". George Soros önceki gün Sabancı Üniversitesi’nde yaptığı konuşmada, ‘Türkiye’nin stratejik konumu nedeniyle en iyi ihracat ürünü ordusudur’ dedi. Milliyet. 4 Mart 2002. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2020.
- Weiss, Gary; Schares, Gail E.; Smith, Geri; Dwyer, Paul; Sandler, Neal; Pennar, Karen (22 Ağustos 1993). "The Man Who Moves Markets". Bloomberg Businessweek. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015.
- "Arşivlenmiş kopya". 31 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- http://www.fikiravcisi.com/george-soros-kimdir.html
Dış bağlantılar
- Resmi Sitesi 20 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.