Hüsamettin Ertürk
Hüsamettin Ertürk (1874, İstanbul - 1961) Türk asker ve istihbaratçı. Teşkilât-ı Mahsusa'nın son başkanı. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara'ya bağlı olarak çalışan istihbarat örgütü Müdafaa-i Milliye Grubu'nun Başkanı.
Hüsamettin Ertürk | |
---|---|
Doğum adı | Hüsamettin |
Doğum |
1874 İstanbul |
Ölüm |
6 Haziran 1961 (87 yaşında) İstanbul |
Mezar yeri | İstanbul Beylerbeyi Küplüce Mezarlığı. |
Bağlılığı |
Osmanlı (1894-1919) Türkiye (1919-1931) |
Hizmet yılları | 1894-1931 |
Rütbesi | Miralay |
Birimleri | Teşkilât-ı Mahsusa |
Komuta ettiği | 7. Süvari Alayı |
Savaşları/Çatışmaları |
Trablusgarp Savaşı Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Kurtuluş Savaşı |
Madalyaları | 2.derece mecidi nişanı |
Ailesi |
Babası: Ali EşrefEşi: Saime,Rana Çocukları: cavidan,Hayrettin,Safi,sabahattin vicdan. |
13 Haziran 1891 tarihinde girdiği Mekteb-i Harbiye'yi, 20 Mart 1894 tarihinde bitirerek Mülâzım-ı sânî rütbesiyle orduya katıldı. 13 Kasım 1899 tarihinde yüzbaşı ve 19 Ekim 1912 tarihinde binbaşı rütbesine terfi etti. 25 Kasım 1913 tarihinde 1 sene izin verilerek Teşkilât-ı Mahsusa'ya katıldı. Teşkilatın merkezinde çalıştı. 12 Temmuz 1916 tarihinde Kaymakam rütbesine terfi ettirildi.
I. Dünya Savaşı sonrası imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması öncesinde Enver Paşa ülkeden ayrılırken onun tarafından Teşkilât-ı Mahsusa başkanlığına getirildi. Teşkilatın ismi Enver Paşa tarafından "Umum-u Âlem-i İslam İhtilali Teşkilatı" olarak değiştirildi.
Türk Kurtuluş Savaşı'nın başlaması üzerine İstanbul'dan Anadolu'ya personel ve silah geçirilmesinde önemli görevler aldı. Daha sonra 1921 yılında Ankara'ya bağlı olarak çalışan istihbarat örgütü Müdafaa-i Milliye Grubu'nun Başkanı olarak görevlendirildi. Savaştan sonra Miralay rütbesine terfi ettirilerek Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ve Takdirname ile taltif edildi.
Savaştan sonra İstanbul'da istihbarat faaliyetlerine devam etti. 1923 genel seçimleri öncesi Alevi ve Bektaşi Dedelerini muhalefete geçmemeleri ve İkinci Grup'u desteklememeleri için etkilemeyi başardı. 12 Ağustos 1931 tarihinde Miralay rütbesinde 7. Süvari Alayı komutanı olarak görev yaparken emekli oldu.
Soyadı Kanunu çıktıktan sonra "Ertürk" soyadını aldı.
Emekli olduktan sonra kısa bir süre Ankara'da yaşadı ve Ankara belediyesi İmar Müdürlüğü İstimlâk şubesinde çalıştı.Daha sonra İstanbul'a dönerek ömrünün sonuna kadar yaşamını beylerbeyinde sürdürdü. Kabri,beylerbeyi küplüce mezarlığında bulunmaktadır. Çengelköy semtinde adına bir sokak bulunmaktadır. (Albay Hüsamettin ERTÜRK sokağı)
Popüler kültürdeki yeri
2020 yılında TRT 1'de yayınlanan Ya İstiklal Ya Ölüm dizisinde Deniz Hamzaoğlu tarafından canlandırılmıştır.