Hüseyin Cöntürk

Hüseyin Cöntürk (d. 1918, İzmir - ö. 22 Haziran 2003, Ankara) Türk eleştirmen.

İlk ve orta öğrenimini İzmir’de tamamladı. 1941’de İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi’ni bitirdi. İnşaat mühendisi ve yönetici olarak çeşitli devlet kurumlarında çalıştı. Cöntürk, özellikle 1950’li ve 1960’lı yıllarda, Yenilik, Pazar Postası, Türk Dili, Yeni Ufuklar, Varlık ve Ataç gibi edebiyat dergilerinde, ayrıca yayıncıları arasında yer aldığı Dönem ve Yordam dergilerinde çıkan yazılarıyla "öznel eleştiri"ye ya da eleştiride denemeci tavıra karşı çıkarak Türkiye’de “nesnel eleştiri” anlayışının öncülerinden oldu.

Genç şair, yazar ve eleştirmenlere verdiği destekle tanındı; özellikle 1960 Kuşağı’nın bir eleştiri kuşağı olarak yetişmesine büyük emeği geçti. Yıllarca her çarşamba evinde gerçekleştirdiği "Çarşamba Toplantıları" ile, ilgi alanları birbirinden çok farklı gençleri bir araya getirdi, pek çok konunun gençler arasında derinlemesine irdelenip tartışılmasını sağladı.

1958’de çıkan ilk kitabı "Eleştirmeden Önce"de, New Criticism (Yeni Eleştiri) hareketinden etkilenerek (kendi deyişiyle) “eleştirme” kuramı üzerinde durdu.

İkinci kitabı "Çağının Şairi"nde (1960) ise şiir kuramını ele aldı. Sonraki kitaplarında kuramdan uygulamaya geçti: "Günlerin Götürdüğü"nde (1962) eleştirmen Suut Kemal Yetkin’i, "Turgut Uyar" (1961) ile "Behçet Necatigil ve Edip Cansever Üstüne" (1964) kitaplarında ise bu şairleri inceledi. 1960’lardan sonra edebiyattan uzaklaştı ama özellikle genç yazar ve şairlere ilgisini ve desteğini sürdürdü. Ölümünden sonra, kitaplarıyla birlikte, makaleleri, tartışma yazıları, deneme yazıları, daha önce kitaplaşmayan "Eleştirme Sözlüğü" ve "Şairler Sözlüğü" çalışmaları, Haluk Aker ve Nuran Tezcan'ın da katkılarıyla, Ege Berensel tarafından kitaplaştırıldı ve Yapı Kredi Yayınları tarafından iki cilt olarak basıldı.