Hamak
Hamak; uyumak ve dinlenmek için kullanılan, ağ ya da kumaştan yapılan bir çeşit yataktır. Mobilyalaşmış bir salıncak ta denebilir. Hamak, bahçede, iki ağaç arasına ya da hamak standına asılabileceği gibi, evlerde ve balkonlarda, iki duvar arasına da asılabilir. Yetişkinlerin kullanabileceği hamaklar haricinde, bebek hamağı, çocuk hamağı da üretilmektedir.
Hamağı ilk defa Orta Amerika uygarlığı olan Mayalar ormanda ıslak zeminde uyumamak ve yerdeki zararlı böceklerden korunmak için kullanmıştır. Hamak ismi bir zamanlar hamak ağında kullanılan ipin kabuğundan yapıldığı tropik ağacın da ismidir. Hamak, Kristof Kolomb tarafından Avrupa’ya getirilmiştir. Kalın ve sert kumaştan yapılan hamaklar, 1597’de İngiliz Deniz Ordusu tarafından, yer darlığı olan gemilerde kullanılmaya başlanmıştır.
Günümüzde hamak, özellikle Latin Amerika ülkelerinde evlerin çoğunda bulunmaktadır. Bazı evlerde yatak, hatta oturma mobilyası yerine kullanılmaktadır. Hamak, sadece bahçelerde değil, evlerde ve balkonlarda dekorasyonun bir öğesi olarak kullanılmaktadır.
Türkiye'nin geleneksel Askı beşiği ve urgan-kilim-salıncağı da hamak çeşidi olarak anılabilir.
- Askı beşikte bebek hamaktaki gibi iplere paralel, ipleri çevreleyip uçları bebeğin altında buluşan bir bez ya da kilime yatırılıp sallayarak uyutulur; ipleri ayrı tutmak için measafe çubukları gerekebilir.
- Urgan-kilim-salıncağında urganlardan biri diğerinden daha yüksek asılır, kilim iki urgan çevresinde ikiye katlanır kilimin uçları alttaki urgan üstünde üst üste getirilir. Üst urgana tutunup alttaki urgana oturanların ağırlığı sayesinde, uzun süre bozulmadan salıncak ya da askı-koltuk olarak kullanılabilir. Üstteki yerine alttaki urgana tutunmak çok tehlikelidir; Kafa hızla yere vuracak şekilde düşmeye sebep olur.
Hamak çeşitleri
Hamak çeşitleri; Ağ hamak, Brezilya hamakları, Maya hamakları, Nikaragua hamakları, Denizci hamakları, Kamp hamakları
- Ağ Hamak: En bilinen ve yaygın olarak kullanılan hamak çeşididir. Uçlarında tahta bulunur. Kalın pamuklu iplikten ya da polyesterden ağ şeklinde örülerek yapılır. Tahtalı hamaklar daha dengesizdir. Tek tarafı tahtalı olanlar biraz daha dengelidirler.
- Brezilya Hamakları: Genellikle pamuklu kumaştan yapılır ve canlı renklerde dokunur. Bahçe kullanımına uygun oldukları gibi, dekoratif olduklarından dolayı evlerde de kullanılabilir.
- Maya Hamakları: Parlak renkli, ince pamuklu ya da polyester iplikten elde dokunarak yapılır. Ağ şeklinde örülerek yapıldığından dolayı esnektir. Hafiftir.
- Nikaragua Hamakları: Görüntü olarak Maya hamaklarına benzer. Maya hamaklarından tek farkı daha sıkı örülmüş olmalarıdır.
- Denizci ya da askeri Hamaklar: Sert pamuklu dokuma kumaştan yapılırlar. Mat renkli ve sert yapılı olduklarından dolayı dekoratif olmayan hamaklardır. Savaşta şrapnel ve kurşun tehlikesine karşı siper çukuru içine asılablirler. Daha soğuk denizlerde seyreden gemilerde bir çeşit kalın döşekli askıda karyola olan "Cape Ann" hamağı kullanılmıştır.
- Geliştirilmiş Venezuela-, tropik orman-, ya da Kamping Hamakları: Üstten yağmura, kara, ve ipi boyu akan suya, alttan ve yandan soğuk rüzgara, kondansasyon sonucu iç rutubete, ve böceklere karşı çift taban, ağ ve ilaçlı ip gibi koruyucu düzenleri bulunan, paketlenip taşınması kolay, genellikle sentetik malzemelerin çok kullanıldığı, kambium (kabuk) koruyucu ip kılıfları, cep ve cırcırlarıyla kullanılışlı modern hamak çeşitleridir. İz bırakmadan seyahat etme akımı taraftarlarınca tercih edilirler.
- Türkiye'nin geleneksel Askı beşiği ve urgan-kilim-salıncağı da hamak çeşidi olarak anılabilir.
Hamak boyutları
Hamak boyutları; bebek hamağı, çocuk hamağı, tek kişilik, çift kişilik ve 3-4 kişilik (aile boyu) yapılır. En küçük boy olan bebek hamağının eni 90 cm civarında olur. Aile boyu hamaklarının eni ise 250 cm’ye kadar çıkar. Hamak alırken, kullanacak kişinin boy ve kilosuna uygun boyutlarda hamak seçmek önemlidir. Bebekler için bebek hamağı, çocuklar için çocuk hamağı tercih edilmelidir.
Hamak kurulumu
Hamak, evde, karşılıklı iki duvara asılabilir. Dar evlerde ve balkonlarda, hamak sandalyeleri kullanılabilir. Hamak sandalyeleri, hamaklara kıyasla daha dar olup, oturmak için kullanılır. Hamak sandalyesi, hamak standına asılabileceği gibi tavana da monte edilebilir.
Hamak, bahçede, iki ağaç arasına ya da hamak standına da asılabilir. Hamak sandalyeleri ise, kalın bir ağaç dalına asılabilir.
Hamak standları, ahşap ya da metalden yapılır.