Harriet Taylor Mill

Harriet Taylor Mill (evlenmeden önceki soyadı Hardy, d. Londra, 8 Ekim 1807 ö. Avignon, 3 Kasım 1858) İngiliz filozof ve kadın hakları savunucusu. Çocukları; Helen Taylor, Algernon Taylor, Herbert Taylor. Eşi, J. S. Mill. Yazıya ilişkin mevcut belgesi Harriet Taylor Mill'in bütün eserlerinde bulunabilir. 19. yüzyılın önde gelen düşünürlerinden biri olan ikinci kocası John Stuart Mill'e bıraktığı etki nedeniyle büyük ölçüde hatırlanmaktadır.

Harriet Taylor Mill
Harriet Taylor Mill
Doğum	8 Ekim 1807 Walworth,Londra,Birleşik Krallık
Ölüm	3 Kasım 1858 (51 yaşında) Avignon,Fransa

Mill ile evlilik öncesi ilişkisi

Taylor, kendisine entelektüel olarak eşit davranan ve onun adına yayınlanan metinlerin çoğunda kendisiyle birlikte çalışan Mill'e ilgi duydu. Mill, çalıştığı en son kitabı okumasını ve yorum yapmasını isteyen Taylor'dan etkilendi. İkisi yakın arkadaş oldu. John Taylor ile olan evliliğinden 3 çocuğu olan Harriet, 1833’te kızıyla ayrı bir evde otururken, iki büyük oğluyla kocası John Taylor ise ayrı evde oturuyorlardı. John Taylor, karı koca olmalarındansa Harriet’in Mill ile arkadaşlığına razı olmuştu. Harriet Taylor ve John Stuart Mill, sonraki birkaç yıl içinde evlilik ve kadın hakları gibi konularda görüş alışverişinde bulundu. Elde kalan denemeler, Taylor'un bu konularda Mill'den daha radikal görüşlere sahip olduğunu ortaya koyuyor. Taylor, Robert Owen tarafından Karakter Oluşumu (1813) ve Yeni Bir Toplum Bakışı (1814) gibi kitaplarda tanıtılan sosyalist felsefeden oldukça etkilenmiştir. Denemelerde Taylor özellikle kadınların ekonomik bağımlılığının erkeklere aşağılayıcı etkisini eleştirmiştir.

Mill ile evliliği

1849’da John Taylor’un ölümünden sonra, Taylor ve Mill, 1851'e kadar evlenmek için bekledi. Çünkü Taylor, hemen evlenmenin ölümden daha büyük bir skandal yaratabileceğinden korkuyordu. Mill'in evlilik teklifi, onun eşitlik anlayışının tam bir örneğiydi. Harriet Taylor, aile içi şiddet olaylarını ve kadınların vatandaşlık haklarını içeren bir dizi makale yazdı ve 1851’de bunları yayınladı. Bu tezlerin geliştirilmiş olduğu John Stuart Mill’e ait Kadınların Köleleştirilmesi (The Subjection of Women) kitabı, Harriet Taylor’un kadınların vatandaşlık hakları düşüncesinden daha muhafazakâr olmasına rağmen Harriet’in ölümünden 11 yıl sonra yayınlandı.

Kendi işi

Özgürlükçü bir din olan Üniteryen anlayışının bir yayını olan Monthly Repository dergisinde yayınlanan birkaç makale dışında, Taylor ömrü boyunca kendi çalışmalarının pek azını yayınladı. Bununla birlikte, John Stuart Mill'in ürettiği tüm materyalleri okumuş ve yorum yapmıştır. Mill, otobiyografisinde Harriet'i kendi ismi altında yayınlanan kitap ve makalelerin çoğunun ortak yazarı olarak ilan etti. Ayrıca Mill "iki kişinin düşüncelerini ve spekülasyonlarını tamamen ortak sonuca bağladığında, bu, onların kaleminde bulunan özgünlük hakimiyetinin küçük bir sonucudur." diye otobiyografisine ekledi. Birlikte, 1832'de yayınlanan "Evlilik ve Boşanma Hakkındaki Erken Makale" sini yazdılar. İşbirliğinin niteliği ve kapsamı hakkındaki tartışmalar hâlen sürmektedir.

Mill tarafından 1854 yılında yazılmış bir mektubun şu dizeleri Taylor'ın Mill'in kitap ve makalelerinin ortak yazarı olarak tanımlanmaya gönülsüz olduğunu gösteriyor; "Sen, en iyi kitabımın, gelecek kitabın başlık sayfasında iki ismin olmasına izin vermedikçe asla tatmin olmayacağım. Onların yarısından fazlası senin eserin olduğu için yayınladığım her şeyde bu böyle olmalı." Kendisinin isteksizliğine neden olan sebepler, yalnızca Mill tarafından yayınlanan felsefi bir metne ya da ortak bir esere verilen olası bir cevabı içeriyor olabilir.

J. S. Mill, çalışmalarında Harriet’in ona olan değerli katkılarını özellikle de ölümünden bir yıl sonra 1859’da yayınlayıp ismine atfettiği On Liberty eseriyle Harriet’i andı.

Kadınların Köleleştirilmesi (The Subjection Of Woman) kitabı

John Stuart Mill’in, “bir cinsiyetin diğerine olan bağımlılığı” üzerine, eşi Harriet Taylor Mill ile birlikte geliştirdiği düşüncelerin bir ürünü olan ve eşinin ölümünden sonra kızı Helen Taylor’ın desteğiyle tamamladığı Kadınların Köleleştirilmesi (The Subjection of Women) (1869), yayımlandığı tarihsel bağlam içinde, Avrupa’nın geleneksel siyasi, hukuki, ekonomik ve ahlaki sistemi için hakaret dolu bir saldırı olarak görülmesine yol açacak kadar radikal savlara sahiptir. Kadınların erkeklere olan bağımlılığının, doğrudan “Baskı yasasından” (law of force) kaynaklanıyor olmasından hareketle modern dünyanın temel nitelikleri için söz konusu ilkeyi tarihsel bir çelişki olarak tahlil eden bu metin, yalnızca siyasal felsefenin iç tartışmaları için bir kaynak olmakla kalmaz; aynı zamanda, “kadın meselesi” hakkında kaleme alınmış ilk metinlerden biri olma niteliğinin yanında, günümüzün temel birçok meselesi hakkında hassas bir Aydınlanmacı felsefe sunar. Mill’in, Hristiyan ahlakının eleştirisi konusundaki sessizliği dikkat çekmektedir. “Faydacılık” ilkesi ile beraber Aydınlanmacı siyasal felsefenin “ilerlemeci” tarihsel bakış açısı, metnin tüm kuramsal yapısını oluşturur. Diğer taraftan, Mill’in “kadınların özgürleştirilmesi” projesi, aslen “mülkiyet sahibi sınıfları” nı kapsadığı gözükmektedir. Mill’in Kadınların Köleleştirilmesi adlı eserinin geç de olsa Türkçeye kazandırılması, hem genel olarak siyasal düşünce disiplini hem de özel olarak kadın meselesi konusundaki mevcut yazına yapılmış esaslı bir katkıdır.

Ölümü

Harriet Taylor Mill, muhtemelen Frengi (Sifiliz)’den dolayı ciddi akciğer tıkanıklığı oluştuktan sonra 3 Kasım 1858'de Avignon'da bulunan Hotel d'Europe'da öldü. Ünlü bir feminist hâline gelecek olan kızı Helen Taylor, annesinin ve eşi Mill’in birlikte geliştirdikleri düşüncelerin bir ürünü olan ''Kadınların Köleleştirilmesi"(The Subjection of Women) adlı kitabının yazarlığına destek olarak bu kitabı Mill,1869 yılında yayınlamıştır.

Mill, onun ölümü üzerine şunları yazdı:

“Keşke rakipsiz bilgeliği dışında mezarına gömülmüş büyük düşüncelerin ve soylu duyguların yarısını dünyaya tercüme edebilseydim, fakat benim, onun teşvik etmediği ve desteklemediği ileri süreceğim olası şeylerden daha büyük fayda sağlayan şeylere vasıta olmam gerekir.“

Kaynakça

• Bakınız Mill, Harriet Taylor (1998), Jacobs, Jo Ellen, ed. ., The Complete Works of Harriet Taylor Mill (1 Tarafından düzenlenen), Yayın yeri: Bloomington, Indiana: Indiana Press Üniversitesi, Erişim Tarihi 14 Mayıs 2015.
• Bakınız Hayek, F.A. (1951), ''John Stuart Mill and Harriet Taylor, Their Correspondence and Subsequent Marriage'' (1 Tarafından düzenlenen.), Yayın yeri: Chicago, Illinois: University of Chicago Press, alınmış, 8 Aralık 2012.
• The Voice of Harriet Taylor Mill, Bölüm 5
• Gopnik, Adam 6 Ekim 2008 Right Again – The passions of John Stuart Mill, Baskı yeri: The New Yorker.
• Tong, Rosemarie (2009). Feminist Thought: A More Comprehensive Introduction. Baskı yeri: Westview Press (Perseus Books). s. 17. ISBN 978-0-8133-4375-4.
• Mill, J.S (6 Mart 1851) "Onun rızasını elde etme mutluluğuna erişirsem eğer, hayatıma giren bu ilk kadınla evlilik yolunda bir adım atarım, o kişiyle bu kutsal kuruma girerim; ve evlilik ilişkisinin bütün karakterini oluşturan yasalar gereğince, hem kendisi hem de ben tamamen ve vicdanlı olarak, diğer nedenlerden ötürü, sözleşmeye taraflardan biri, diğer tarafın kişi, mülkiyet ve eylem özgürlüğüne ilişkin yasal güç ve denetimi onaylamadığı için , kendi istek ve iradesinden bağımsız olarak, kendimi yasal olarak bu çirkin güçlerden yoksun bırakma imkânım olmadığı halde (bu etkiye bir angajman bana yasal olarak bağlayıcı olabilseydi emin adımlarla yapacağım gibi), görevimi üstlenmem gerektiğini hissederim ve mevcut evlilik yasasına karşı bu tür yetkileri vermek için resmî bir protesto kaydetmek ve herhangi bir durumda ya da herhangi bir koşulda bunları kullanmak için hiç ciddi vaat beyan etmem. Ve Bayan Taylor ile evlilik müsabakamda isteğimi ve niyetimi ilan ediyorum ki; aramızda geçen, sahip olduğu tüm özgürlükleri ve hareketlerini saygıyla sürdüreceği bu evlilik sözleşmesinde, evlilik gerçekleşmeden evvel sahip olduğu bütün hakların ve özgürlüklerin aynı şekilde devam edeceği ve bu tür bir evlilik dolayısıyla onun üstünde herhangi bir hakka sahip olduğumu iddia etmiyorum ve bütün bu olası hakları reddediyorum. ’’The Voice Of Harriet Taylor Mill", (ss. 166-167)
• The Complete Works of Harriet Taylor Mill, Bölüm 4.
• Mill, Mrs. John Stuart (1851). The Enfranchisement of Women (Haziran 1851 Tarafından düzenlenen). Basım yeri: Londra; Westminster & Foreign Quarterly Review. s. 27 Erişim Tarihi: 4 Haziran 2014.
• 25 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• ‘’Harriet Taylor Mill’’ Yayın evi:BBC History, Historic Figures, BBC
• Mill, John Stuart (1873). ''Autobiography'' (1873 Tarafından düzenlenen). Yayın yeri: Londra; Longmans, Green, Reader & Dyer. ss. 251–252.
• Jacobs, Jo Ellen. (2002) The Voice of Harriet Taylor Mill. Basın yeri:Bloomington; Indiana UP, s. 135-
• Mill,John Stuart(1859). ''On Liberty'' (1859 Tarafından düzenlenen) Yayın yeri: Londra; John W. Parker. s. 6
• Harriet Mill Stanford Encyclopedia of Philosophy