Japoncada saygı ekleri
Japoncada saygı ekleri, Japoncada konuşma sırasında kişinin adı, soyadı, mesleği, takma vb. eklediği eklerdir. Saygı ekleri Japonların iletişiminde önemli bir rol oynar ve muhatapların arasındaki sosyal statü, biri arasındaki ilişkileri, yakınlığı bildirir. Herhangi bir ekin kullanılması insana olan saygıyı göstermek veya hakaret etmek anlamına gelmektedir.
Yaygın kullanılan ekler
-san
San (さん), daha çok küçüklerin yaşça büyük olanlar ve birbirini tanımayanların arasında kullanılan nötr saygı ekidir. Ayrıca, genç erkek çocukların sevdikleri kadınlara olan söylemidir. Fakat kadınlar bu eki çocuklardan başka yakın olan herkese karşı kullanmaktadırlar[1] ve bu halde "-san" siz anlamı taşımaz. Türkçede karşılığı bey veya hanımdır.
-kun
Kun (君), "-san" ile kıyaslandığında daha ılımlı, dost, yoldaş anlamına gelen bir ektir. Aynı sosyal statüdeki insanların, dostların, meslektaşların, sınıf yoldaşların, büyükler tarafından küçüklere ve başkanlar tarafından kendilerine bağlı kişiler için kullanılır.
-chan
Chan (ちゃん), yakın ve gayri resmi ilişkileri bildirir. Çoğunlukla çocuklara, yakın arkadaşlara, büyükler tarafından küçük çocuklara ve genç erkeklerin sevgililerine karşı kullanılır.
-sama
Sama (様), yüksek derecede saygı bildiren ektir. Konuşmada nadiren kullanılır ve sadece rahiplerin Tanrı'ya, sadık cariyenin hükümdarına, en düşük sosyal tabakadan olanların en yüksektekilere ve resmi mektuplarda kullanılır.
Senpai ve kohai
Senpai (先輩), küçüklerin büyüklere kullandığı ektir. Daha çok eğitim kurumlarında küçük sınıftakiler tarafından üst sınıftakilere karşı kullanılır.
Kohai (後輩), senpai'nin aksine büyüklerin küçüklere kullandığı ektir. Ancak çok yaygın olmayıp daha çok "-kun" kullanılır.
Sensei
Sensei (先生), öğretmenlere, doktorlara, bilim adamlarına, yazarlara, siyasetçilere vb. ünlü ve saygın kişilere karşı kullanılır. Daha çok insanın sosyal statüsünü vurgular.
Dış bağlantılar
 |
Wikimedia Commons'ta Japanese honorifics ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |