Kıptî alfabesi

Koptik veya Kıptice, Antik Mısır'da konuşulan ve bugünkü Kıptilerin konuştuğu dile verilen ad. Hami dillerinden olup, alfabesinde 32 harf vardır. Bunların 24 tanesini Yunan alfabesinden almıştır. Alfabe, ünlü Rosetta Taşı vasıtasıyla çözülmüştür.

Kıptî alfabesi, Hristiyanlığı benimseyen Mısırlıların (Kıptîler) yeni din kitaplarının yazısı olarak, yerel yazının yerine geçen Yunan onsiyal yazı türüdür.[1]

Kıptîce, Kıptî alfabeyle yazılır. Abecesinde 32 harf vardır. Bunların 24 tanesini Yunan alfabesinden almıştır. Diğer demotik yazından gelir.

Alfabe

Harf	Adı	Transliterasyon	Mana 1	Mana 2	Numara
	alpʰa	a	/a/		1
	bēta	b	/b, v/		2
	gamma	g	/k/	/g, ŋ, ɣ/	3
	dalda	d	/d/	/d, ð/	4
	ei	e	/e/		5
	soou	─	─		(6)
	zēta	z	/s/	/z/	7
	ēta	ē	/eː/	/ɛː, i/	8
	tʰēta	tʰ	/tʰ/	/tʰ, θ/	9
	iōta	i	/i, j/		10
	kappa	k	/k/		20
	laula	l	/l/		30
	mē	m	/m/		40
	nē	n	/n/		50
	kˢi	kˢ	/ks/		60
	ou	o	o		70
	pi	p	/p/		80
	rō	r	/r/		100
	sēmma	s	/s/		200
	tau	t	/t/	/t, d/	300
	he	u	/u, w/	/u, w, i, v/	400
	pʰi	pʰ	/pʰ/	/pʰ, f/	500
	kʰi	kʰ	/kʰ/	/kʰ, χ, ʃ/	600
	pˢi	pˢ	/ps/		700
	ō	ō	/oː/		800
	šai	š	/ʃ/		─
	fai	f	/f/		90
	ḫai	ḫ	─	/x/	─
	hori	h	/h/		─
	ḏanḏia	ḏ (j)	/ʤ/	/ʤ, g/	─
	čima	č	/q/	/ʧ/	─
	ti	t^i	/ti/		─
	pˢis ^ənše	─	─		900

Notlar

• Wolfgang Kosack: Koptisches Handlexikon des Bohairischen. Koptisch - Deutsch - Arabisch. Verlag Christoph Brunner, Basel 2013, ISBN 978-3-9524018-9-7.

Kaynakça

1. Faulmann, Carl (2015). Yazı Kitabı Tüm Yerkürenin, Tüm Zamanların Yazı Göstergeleri ve Alfabeleri. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları. s. 38. ISBN 9789754582666. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015.