Kızıldere Olayı
Kızıldere Olayı, 12 Mart 1971 muhtırasından sonra yakalanan Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idamlarını engellemek için 27 Mart 1972'de Ünye'deki NATO üssündeki yabancı görevlilerini kaçıran Türkiye Halk Kurtuluş Partisi - Cephesi kurucularından Mahir Çayan, Dev-Genç Genel Başkanı Ertuğrul Kürkçü, Dev-Genç MYK üyesi Hüdai Arıkan, THKO'dan Cihan Alptekin, Fatsalı Nihat Yılmaz, öğretmen Ertan Saruhan ve Ünyeli Ahmet Atasoy, iki İngiliz (Gordon Banner ve Charles Turner) ve bir Kanadalı (John Law)[1] radar teknisyenini NATO üssünden kaçırdılar. Kendilerini Kızıldere (şu an adı Ataköy)'de bekleyen Dev-Genç Genel Sekreteri Sinan Kazım Özüdoğru, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğrenci Derneği yöneticisi Sabahattin Kurt, THKO'dan Ömer Ayna ve Hava Kuvvetleri Proleter Devrimci Örgütü'nün kurucusu olarak aranan Üsteğmen Saffet Alp ile buluştular[not 1].
Kızıldere Olayı | |
---|---|
Tarih | 30 Mart 1972 |
Konum | Kızıldere, Niksar, Tokat |
Katılanlar |
THKP-C THKO HKPDÖ Dev-Genç |
Sonuç | Mahir Çayan, Hüdai Arıkan, Cihan Alptekin, Nihat Yılmaz, Ertan Saruhan, Ahmet Atasoy, Sinan Kazım Özüdoğru, Sabahattin Kurt, Ömer Ayna, Saffet Alp isminde 10 militan ve Gordon Banner, Charles Turner ve John Law isminde 3 yabancı sivil öldü. |
Can kaybı | 13 kişi |
Yaralı | 1 kişi |
Grup köyün muhtarının evinde mevzilendi. Operasyon, Ankara Merkez Komutanlığı görevinde bulunan Tümgeneral Tevfik Türün tarafından yönetilmiştir. Helikopter destekli güvenlik güçleri, köydekilerin ihbarı üzerine evi buldu ve kuşattı. Ağır makineli tüfekler ve (köylülerin iddialarına göre) NATO askerleri kuşatmayı destekledi. İçeridekiler, rehineleri dışarı gösterdiler fakat bilinmeyen bir sebeple güvenlik güçleri rehinelere önem vermedi. Grup lideri Mahir Çayan, güvenlik güçleriyle iletişime geçmek için çatıya çıkıp konuşma yapmıştır: Sıradan askerleri çekin üst düzeyler gelsin! Biz buraya dönmeye değil ölmeye geldik!
Rehineleri bırakmaları halinde kendilerine zarar verilmeyeceği söylenmiştir. Ancak teslim olmayı kabul etmeyen Mahir Çayan ve ekibi yapılan operasyon sonucu öldürülmüştür. Çatıya askerlerle konuşma yapmak için çıkan Mahir Çayan, Ertuğrul Kürkçü, Saffet Alp ve Cihan Alptekin görüşme için çatıda beklerken, gruba makineli tüfeklerle ateş açıldı. Üç kişi deliklerden eve atlamayı başarırken, geride kalan Mahir Çayan başına isabet eden bir mermiyle orada yaşamını yitirdi. Açılan ateşin ardından alınan karar gereğince teknisyenler öldürüldü ve çatışma başladı.[2] Jandarmanın açtığı ateşte Ömer Ayna gözünden, Cihan Alptekin karnından vuruldu. Eylemciler jandarmayla görüşmeyi reddederek kendilerini savunmak üzere sahanlıkta toplandı ve el bombaları hazırladı. Ancak roketatarlarla yapılan saldırıda sahanlık isabet aldı ve yıkılan bölümde hayatını yitiren bir veya birkaç kişinin elinden serbest kalan el bombası patlayarak bir dizi patlamaya neden oldu. Bu patlama sonucu veya atılan ateş sonucu Ertuğrul Kürkçü dışındakilerin hepsi ölmüştür.[3] Kürkçü'nün Sosyalizm ve Toplumsal Mücadeleler Ansiklopedisi'ne göre evden gelen silah atışlarının kesilmesi üzerine tarama atışları yaparak eve girenler can çekişmekte olan Saffet Alp'i kurşuna dizdiler.[4]T24 internet sitesi blog yazarı Murat Bjeduğ'a göre evin dışında yaralı haldeyken alnından vurulmuştur.[5] Bombalamaların devamı üzerine eve bitişik olan samanlığa geçerek kurtulan Ertuğrul Kürkçü dışında 30 Mart 1972 günü evdekilerin tümü öldürüldü. Ertuğrul Kürkçü'nün babası ertesi gün oğlunun cenazesini almak üzere Niksar hastanesi morguna geldi ve cesetlerin hiçbirinin oğluna ait olmadığını söylemesi üzerine Ertuğrul Kürkçü köydeki evde yapılan arama sırasında yakalandı.
Dış bağlantılar
Kaynakça
- "TURKEY: No Surrender" 27 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Time, 10 Nisan 1972.
- "Bianet:"Ardından daha önce alınan karar uyarınca İngilizler öldürüldü."". 2 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
- "habersol-kızıldere". 3 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2013.
- "Bianet". 2 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
- "t24.com". 5 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2013.
Dip Notlar
- Cihan Alptekin ve Ömer Ayna THKO'lu; diğerleri THKP-C'lidir