Kandidat
Kandidat, (Rusça: кандидат наук[1], İngilizce: Candidate of Sciences[2], Kazakça: Ғылым кандидаты[3], Kırgızca: Илимдин кандидаты[4]) Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ile eskiden S.S.C.B. içinde yer almış ülkelerde (Rusya Federasyonu, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Ukrayna, Beyaz Rusya vs.) günümüzde de kullanılan akademik bir ünvândır.[5]
Kandidat ünvânının uluslararası denkliği
UNESCO'nun 2011 yılında Paris'te düzenlediği 36'ıncı olağan kongrede, uluslararası düzeyde eğitim veren kuruluşlar ve üniversitelerin eğitim standartları belirlenip sınıflandırıldı.[5] Bu sınıflandırmaya göre "kandidat" unvânı, 259'uncu ve 266'ıncı maddelere göre, Türkiye'deki doçentlik ünvânına eşdeğer olup, unvan sahibine aynı hakları tanımaktadır.[5]
Kandidat (Candidate of Sciences)[2] Almanya, Polonya, Avusturya, İsviçre ve Fransa'da "Assistant/ associate professor" yani doçent ünvânına eşdeğer olduğu kabul edilmektedir.[2] Rusya Federasyonu'nun düzenlemiş olgudu yasayla doçentlik unvanı, "candidate of sciences" (кандидат наук)[1] ünvânı alanlara;[6][7][8] profesörlük ünvânı ise "doctor of Sciences" (доктор наук)[9] ünvânı alanlara verilmektedir.[6][7][9] Kırgızistan hükümeti yasaları, Rusya Federasyonu yasaları ile örtüşmektedir. Buna göre "doçent" unvanı, "candidate of sciences" (кандидат наук)[1] ünvânı olanlara, "profesör" ünvânı da "doctor of sciences" (доктор наук)[7] ünvânı olanlara verilmektedir.[8]
Kandidat ünvânının kullanıldığı bilim dalları
| Kod | Bilim Dalı | Kod | Bilim Dalı | Kod | Bilim Dalı | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 01.00.00 | Fizik ve Metamatik | 09.00.00 | Felsefe | 17.00.00 | Mühendislik | ||
| 02.00.00 | Kimya | 10.00.00 | Filoloji | 18.00.00 | Mimarlık | ||
| 03.00.00 | Biyoloji | 11.00.00 | Coğrafya | 19.00.00 | Psikoloji | ||
| 04.00.00 | Jeoloji ve Mineraloji | 12.00.00 | Hukuk | 22.00.00 | Sosyoloji | ||
| 05.00.00 | Teknik Bilimler | 13.00.00 | Eğitim | 23.00.00 | Siyasal Bilimler | ||
| 06.00.00 | Tarım | 14.00.00 | Tıp Bilimleri | 24.00.00 | Kültür Bilimleri | ||
| 07.00.00 | Tarih | 15.00.00 | Farmakoloji | 25.00.00 | Dünya Bilimleri | ||
| 08.00.00 | Ekonomi | 16.00.00 | Veterinerlik | 26.00.00 | İlahiyat |
Rusya (14.00.00)[10] ile Türkiye'deki (10000)[11] tıbbî bilimler alan kodlarının karşılaştırması
Tıbbî bilimler kandidatı, Rusçası: кандидат медицинских наук[12] İngilizcesi: candidate of medical sciences[13]
Tıbbî bilimler, kendi içerisinde dallara ve bölümlere ayrılmış ve kodlanmıştır. Bu eğitim sistemini kullanan tüm ülkeler için bu kodlar geçerlidir. Rusya Federasyonu, 08.10.2007 tarihli ve 274 sayılı yasa ile kodları güncellemiştir.[14]
Tibbî bilimlerde kandidat (doçentlik) sınavı düzenlenen uzmanlık dalları ve alan kodları aşağıdaki gibidir:
| Rusya Federasyonu[10] | Türkiye Cumhuriyeti[11] |
|---|---|
|
|
Kanditat (doçenlik) tezi
Doçentlik sınavında temel unsurlardan biri olan doçentlik tezi, kandidat olmak için mutlak olması gerekli kriterler arasındadır.[15]
Türkiye'de günümüzde doçentlik tezi kavramı olmadığı gibi doçentlik kriterlerinde de yer almamaktadır.[11]
Evrensel onlu sınıflandırma (UDC) Brüksel tasnif sistemi[16]
Doçentlik tezi Evrensel Onlu Sınıflandırma (UDC) Brüksel Tasnif Sistemine göre düzenlenmekte ve hazırlanmaktadır.[16]
Doçentlik sınavı
Doçentlik sınavında kendi uzmanlık alanınızın dışında dil, tarih, felsefe ve yabancı dil sınavlarında başarı göstermeniz gerekmektedir.[1]
Kandidat ünvânı vermeye yetkili kurumlar[17]
- Türkiye - doçentlik ve profesörlük ünvânı Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından verilir.[18]
- Rusya - Kandidat ünvânı, Türkiye'deki Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'nın dengi olan[17] Высшая аттестационная комиссия Министерства образования и науки Российской Федерации[19]
- Kırgızistan - Высшая аттестационная комиссия Кыргызской Республики[20]
- Beyaz Rusya - Высшая Аттестационная Комиссия Республики Беларусь[21]
- Ermenistan - The supreme certifying commission of the republic of Armenia[22]
- Azerbaycan - Высшая аттестационная комиссия при Президенте Азербайджанской Республики[23][24]
- Moldova - Национальный совет по аккредитации и аттестации Республики Молдова[25]
- Bulgaristan - Высший аттестационная комиссия Болгарии (болг. Висша атестационна комисия) (упразднена в декабре 2010 г.)
- Gürcistan - Совет учёных экспертов Грузии
- Türkmenistan - Высший профессионально-аттестационный комитет Туркменистана Высшего совета по науке и технике при президенте Туркменистана (воссоздан в 2007 г. вместе с Академией наук Туркменистана[26]
- Özbekistan - Высшая аттестационная комиссия Республики Узбекистан[27]
- Ukrayna - Высшая аттестационная комиссия Украины[28]
Kandidat (doçentlik) diplomasının içeriği
Diploma hangi ülke üniversitelerarası kurul başkanlığı tarafından verilirse verilsin diploma içeriği (şablonu) değişmez. Diplomada sırası ile isim, soyisim ve hangi alanda doçentliğini aldığı alan yer almaktadır örnek vermek gerekirse: (14.00.00) Tıp Bilimleri yazar fakat Tıp Bilimlerinin bir alt grubunu yazmaz, (örnek: Dahiliye, İntaniye, Kardiyoloji, Genel Cerrahi vs.) sadece talep edildiğinde, diplomanın ekindeki detaylı dökümünde yazar. Türkiye'de alınan doçentlik belgesinde Tıp bilimlerinin alt grubu da yazılmaktadır.
Kaynakça
- https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D1%82_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA
- https://en.wikipedia.org/wiki/Candidate_of_Sciences
- https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%92%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D1%82%D1%8B
- https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D1%82%D1%8B
- UNESCO General Conference, 36th session, Paris 2011, REVISION OF THE INTERNATIONAL STANDARD CLASSIFICATION OF EDUCATION, p. 262 in the Russian version of the document
- "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2016.
- https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA
- http://edu.gov.kg/ru/high-education/high-edu-docs/polozhenie-o-poryadke-zamesheniya-dolzhnostej-professorsko-prepodavatelskogo-sostava-vysshih-uchebnyh-zavedenij/
- "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2013.
- http://www.russia.edu.ru/information/legal/law/pr_mon/274_2007/2525/
- http://www.uak.gov.tr/temelalan/A_tablo10_130415.pdf
- http://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/180367
- https://en.wikipedia.org/wiki/Candidate_of_Medicine
- http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_71947/0f27c38b556cc0b30c5418f0fcaa516ff04005df/
- "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016.
- https://en.wikipedia.org/wiki/Universal_Decimal_Classification
- https://en.wikipedia.org/wiki/Higher_Attestation_Commission
- "Arşivlenmiş kopya". 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 1 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016.
- http://vak.kg/
- "Arşivlenmiş kopya". 19 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016.
- http://www.boh.am/index.php?langid=3
- http://www.azerbaijans.com/content_1812_tr.html
- http://www.aak.gov.az/
- http://www.cnaa.md/en/
- http://www.centrasia.ru/newsA.php?st=1181720040
- http://www.oak.uz/
- http://mon.gov.ua/