Kanser immünoterapisi
İmmunoterapi, bağışıksal sağaltım, bağışıklık terapisi kimi hastalıkların sağaltımında uygulanan bir yöntemdir.
Basit açıklamasıyla immünoterapi, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine yönelik bir tür aşı tedavisidir. İmmünoterapi, astım, saman nezlesi vb. bir takım [alerji]k hastalıkların ve bazı kanser türlerinin sağaltımında uygulanır.
"Biyolojik tedavi" olarak da adlandırılan bu yöntemde, kötücül melanom, kemik iliği urları, böbrek, akciğer zarı ve lenf düğümleri kanserleriyle (lenfoma), alerjik rinit ve astım tedavilerinde başarı elde edildiği gözlemlenmektedir.
Hastada duyarcıl (alerjik) belirtilere karşı allerjenlerle hazırlanmış aşıların belli bir doz ve tedavi aralığında enjekte edilerek uygulanan bu hücresel tedavi yöntemi, kemoterapide yan etkilerin fazla gözlendiği, kemoterapinin yararının görülmediği hastalara uygulanır.
Yan etkileri
İmmünoterapi sonrası enjeksiyon yerinde olagelen bir takım kızarıklık ve şişmeler gibi yerel tepkiler gözlemlenmiştir. Daha az görülmekle birlikte, hapşırık, gözlerde, hırıltılı solunum, burun ve boğazda kaşıntı, burun tıkanıklığı ile/ya da burun akıntısı, koroner damar yetersizliği, öksürük, deride kızarıklık ve kaşıntı, soluk darlığı, göğüste sıkışma duygusu, dudaklarda ve göz kapaklarında şişme ve yutkunma zorluğu gibi yan etkiler belirebilir.
| Antikor | Marka adı | Onaylandığı yıl | Türü | Erek bileşik | Terapisi için onaylanan ur türleri |
|---|---|---|---|---|---|
| Alemtuzumab | Campath | 2001 | insanlaştırılmış | CD52 | Kronik (süreğen) lenfositik lösemi |
| Bevacizumab | Avastin | 2004 | insanlaştırılmış | damar endotelinin büyüme etkeni (VEGF) | Kolorektal (kalınbağırsak ile rektum) urları |
| Cetuximab | Erbitux | 2004 | birleşik yapılı | üstderi büyüme etkeni alıcısı | Kolorektal (kalınbağırsak ile rektum) urları |
| Gemtuzumab ozogamicin | Mylotarg | 2000 | insanlaştırılmış | CD33 | akut (iveğen) miyeloid lösemi (calicheamicin ile birlikte) |
| Ibritumomab tiuxetan | Zevalin | 2002 | fareden | CD20 | Hodgkin dışı lenfoma (yttrium-90 veya indium-111 ile birlikte) |
| Panitumumab | Vectibix | 2006 | insanlaştırılmış | üstderi büyüme etkeni alıcısı | Kolorektal (kalınbağırsak ile rektum) urları |
| Rituximab | Rituxan, Mabthera | 1997 | birleşik yapılı | CD20 | Hodgkin dışı lenfoma |
| Trastuzumab | Herceptin | 1998 | insanlaştırılmış | ErbB2 | Meme Kanseri |
Diğer bilgiler
- İmmünoterapi, uzun süren ve parasal açıdan pahalı olan bir yöntemdir.
- İmmünoterapi öncesi bir takım deri incelemeleri yapılmaktadır.
- İmmünoterapi tedavisinde elde edilecek sonuçlar kesin çözüm değildir.
- İmmünoterapi, haftada bir uygulanmak üzere, ortalama üç ile altı ay arasında sürmektedir. Daha sonra hekimin belirleyeceği aralıklarla 3 ile beş yıl arasında uygulanması önerilir.
- Hekim denetiminde olmak kaydıyla gebelikte uygulanmasında sakınca yoktur.
- Çocuklarda yetişkinlere oranla daha etken olduğu gözlemlenmekle birlikte, beş yaş altında önerilmez.
Kanser tedavisinde immünoterapi
İnsan vücudunun bağışıklık sistemi, kanser hücrelerini yabancı hücre olarak algılar. İmmünoterapi, bu durumda doğal bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi için kullanılan yöntemdir. Sağaltımda antikor'ların ürettiği lenfokinler kullanılır. Kanserle ilgili immünoterapide saptanmış en etkin bileşik interferondur.
Deri incelemeleri
Bağışıksal sağaltım öncesi uygulanan deri incelemeleri şunlardır:
- Prick incelemesi
- İntradermal incelemesi
- Scratch incelemesi
- Pasif transfer incelemeleri
- Atopi yama incelemesi
Kaynakça
- Özel
- Waldmann, Thomas A. (2003). "Immunotherapy: past, present and future". Nature Medicine. Cilt 9. ss. 269-277. doi:10.1038/nm0303-269. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2020.
- Genel