Karındanbacaklılar

Karından bacaklılar (Gastropoda), hayvanlar (Animalia) alemine ait yumuşakçalar (Mollusca) şubesinin en kalabalık sınıfını oluşturan canlılardır.

Karındanbacaklılar
Yaşadığı dönem aralığı: 511-0 Ma
Kambriyen kat 4-Günümüz[1] 
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Mollusca
Sınıf: Gastropoda
Cuvier, 1795[2]
subclasses
  • Caenogastropoda
  • Heterobranchia
  • Neomphaliones
  • Neritimorpha
  • Patellogastropoda
  • Vetigastropoda
  • † Gastropoda incertae sedis
Çeşitlilik
65,000 ila 80,000 arası tür[3][4]
Sinonimler [5]
  • Angiogastropoda - represented as Gastropoda
  • Apogastropoda - alternate representation of Gastropoda
  • Psilogastropoda - represented as Gastropoda

Gastropoda deyince salyangozlar akla gelir. Çoğu denizlerde, bir kısmı tatlı ve acı sularda, bir kısmı da karada yaşar. Vücutları helezoni bir kabukla örtülü veya çıplaktır. Kaslı düz ayaklarıyla zemine sürünerek yürürler. Başlarında iki çift anten (dokunaç) bulunur. Uzun çiftlerin üzerinde bir çift göz mevcuttur. Çoğunun ağızlarında radula denen dişli bir dil bulunur. Suda yaşayanlar manto boşluğundaki tüy veya yaprak şeklindeki solungaçlarıyla, karada yaşayanlar hava ile solunum yapar. Bir delikle dışarı açılan manto boşluğunun tabanı zengin bir damar ağına sahiptir. Akciğer vazifesi gören manto boşluğuna giren havanın oksijeni, osmozla (geçişme) kan damarlarına geçerek gaz alışverişi yapılır.

Çoğu otçuldur. Az bir kısmı ise etçil olup, canlı veya ölmüş hayvanlarla geçinirler. Çok azı da parazittir. Salyangozların bir kısmı ayrı eşeyli, çoğu ise erdişili (hermafrodit)dir. Böyle bireylerde hem erkek hem de dişi üreme organları mevcuttur. Erdişi olanlar karşılıklı birbirini döller veya biri erkek diğeri dişi görevi yapar. Karadakiler, yumurtalarını toprak içine açtıkları çukurlara bırakır. Suda yaşayanlar yumurtalarını jelatinsi bir torba veya kılıf içinde su bitkilerine yapıştırır. Çoğunda metamorfoz (değişim) olmayıp, yumurtalarından, erginlere benzer yavrular çıkar. Karada yaşayanlar çoğunlukla nemli bölgelerde barınır. Kabuklu olanlarına salyangoz, kabuksuzlara sümüklüböcek denir. Mantar, ot ve sebze ile beslendiklerinden bazen bahçelere dadanarak büyük zararlar yaparlar.

Bostanlara ziyanları ise daha fazladır.

1. Prosobranchia (Solungaçları önde olan salyangozlar)

  • Busycon
  • Mulex
  • Charonia

2. Subclassis (alt sınıf): Opistobranchia (Solungaçları arkada olan salyangozlar)

  • Chrysallida
  • Hypselodoris

3. Subclassis (alt sınıf): Pulmonata (Akciğerli salyangozlar)

  • Helix

Kaynakça
  1. Aktipis, S.W.; Giribet, G.; Lindberg, D.R.; W.F., Ponder (2008). "Gastropoda". Ponder, W.; Lindberg, D.R. (Edl.). Phylogeny and evolution of the Mollusca. University of California Press. ss. 201-238. ISBN 978-0-520-25092-5.
  2. Cuvier G. (1795). "Second mémoire sur l'organisation et les rapports des animaux à sang blanc, dans lequel on traite de la structure des Mollusques et de leur division en ordres, lu à la Société d'histoire naturelle de Paris, le 11 Prairial, an III". Magazin Encyclopédique, ou Journal des Sciences, des Lettres et des Arts 2: 433-449. sayfa 448 25 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  3. Strong, Ellen E.; Schrödl, Michael; Parkhaev, Pavel; Nützel, Alexander; Kano, Yasunori; Kaim, Andrzej; Hausdorf, Bernhard; Rocroi, Jean-Pierre; Bouchet, Philippe (31 Aralık 2017). "Revised Classification, Nomenclator and Typification of Gastropod and Monoplacophoran Families". Malacologia. 61 (1–2). ss. 1-526. doi:10.4002/040.061.0201.
  4. Solem, A.G. "Gastropod". Encyclopaedia Britannica. Encyclopaedia Britannica Inc. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2017.
  5. WoRMS (2020). Gastropoda. Bağlantı: http://marinespecies.org/aphia.php?p=taxdetails&id=101, 2020-09-29

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.