Kayıp Cennet
Kayıp Cennet veya asıl İngilizce adıyla Paradise Lost, 17. yüzyıl İngiliz şair John Milton tarafından kaleme alınmış bir epik şiirdir. Kafiyesiz olan şiirde Musevi-Hristiyan anlayışındaki İnsanın Düşüşü anlatısı; düşmüş melek Lucifer yani Şeytan'ın Adem ve Havva'yı saptırması ve Adem ile Havva'nın Aden Bahçesi yani cennetten çıkarılışı konu edilir. İlk kez 1667 yılında on kitap halinde basılmış olan eserin, daha sonra 1674 yılında on iki kitaplık ikinci bir basımı yayımlanmıştır ki çağdaş nüshalar da genelde bu ikinci yayını takip ederler. Milton, I. Kitap'ta kitabın yazılış amacının "Tanrı'nın yollarını insanlara kanıtlamak"[1] ve Tanrı'nın sonsuz öngörüsü ile özgür irade ihtilafının aydınlatılması olduğunu belirtmiştir.
19. yüzyılın başlarında Romantikler epiğin baş kahramanını Şeytan olarak görmeye başlamışlardır. Milton Şeytanı yaratıcısına meydan okuyan, hırslı, gururlu bir yaratık olarak betimlemiştir. Nitekim, Milton'un hayranı olduğu gibi bu şiirin betimlemelerini de çizmiş olan William Blake Milton için "gerçek bir Şair idi, ve bilmeden Şeytan'ın mezhebindendi" demiştir.[2]
Milton eserinde sadece Musevi-Hristiyan öğelerle yetinmemiş, Paganizm ve klasik Yunan atıflarında da bulunmuştur. Şiir, kader, kısmet ve Teslis gibi, birçok önemli ve zor teolojik meseleyi de ele almaktadır.