Koinon

Antik Yunanistan'da ve Roma İmparatorluğunda koinon, (Antik Yunanca κοινον, "ortak"'tan türeme, "ortaklık" veya "birlik"; çoğul hali koina) bir bölgedeki birkaç şehir devletin iç işlerinde özerk, dış işlerinde birleşik, yani federatif bir yapı içindeki yönetim kurulu anlamına gelir.[1]

Roma İmparatorluğu'nda da, doğudaki taşra şehirleri çoğu zaman koinonlar halinde organize olurdu. Koinonların kendi parlamentoları ve başkanları olurdu ama bunlar imparatorluğun idarî yapısının bir parçası değildiler, coğrafî sınırları da mutlaka bulundukları Roma vilayetinin sınırlarına uymayabilirdi. Koinonlar belli bir bölgede aynı etnik gruba ait olan ve ortak çıkarları olan şehirlerin bir örgütüydü. Genelde belli bir kültün dinî gereklerini yerine getirmek onları bir araya getirirdi.

Roma imparatorluğundaki koinonların kültü, yaşayan bir Roma imparatoruna tapmaya karşılık geliyordu. MS 1. yüzyıl sonlarından itibaren, bu amaç için bir tapınak bulunuduran koinonların coğu ayrıca "neokoros" olarak adlandırılıyordu.[2] Bu koinonların gerçek anlamda bir güçleri yoktu, ne de olsa Roma İmparatorluğunun egemenliği altındaydılar. Bir başka işlevleri de, taşra şehirlerinin başkent Roma ile olan ilişkilerinde, bu kentleri resmen temsil etmekti. Genelde imparator adına bir tapınak kurulması için hem imparatorun kendisinden ve ayrıca Roma Senatosu'ndan izin isterlerdi. Ayrıca, kültler onuruna festivaller ve yarışmalar düzenlerlerdi. Bastıkları paralar bu etkinliklerine değinirdi. Örneğin Galatya Koinon'unun bastığı sikkelerde Augustus Tapınağı'nın resmi olurdu.[3]

Kaynakça

1. Walbank, F.W. (1986). Selected Papers: Studies in Greek and Roman History and Historiography. CUP Archive. s. 22.
2. Burrell, Barbara (2004). Neokoroi: Greek Cities and Roman Emperors. BRILL. ss. 2-3.
3. Sayles, W.G. (1998). Ancient Coin Collecting IV: Roman Provincial Coins. Krause Publications. s. 128.