Konteyner

Konteyner, uluslararası standartlara sahip taşımacılık sistemi içinde verimli, güvenli ve hasarsız bir şekilde malzeme taşıması için üretilmiş, yeniden kullanılabilir çelik kutu şeklinde yapılardır. Konteyner, içindeki malzeme boşaltılmaksızın farklı taşımacılık şekilleriyle taşınabilir. Konteyner boyutları ISO 6346 standartıyla belirlenmiş çeşitli farklı ölçülerde olabilmektedir. Günümüzde dünya çapında farklı amaçlar için kullanılmakta olan 17 milyon konteyner olduğu düşünülmektedir.[1] Genellikle konteyner kapasitesi TEU adı verilen 20 foot konteyner adetiyle belirtilir.

40-feet (12.19 m) uzunluğunda (standart uzun) gemi konteyneri. Konteynerdeki 8 köşenin her birinde istifleme, kilitleme ve taşıma işlerine yarayan bir kilit mekanizması vardır.

Tarihçe

Çelik konteynerlerin standardizasyonu 1950’li yıllarda ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından geliştirilmiştir. İlgili ISO standartları 1968-1970 yılları arasında yayınlanmıştır. Ticari deniz taşımacığında günümüz standartlarında ilk taşıma 1956 yılında Amerikalı girişimci Malcolm McLean tarafından yapılmıştir. 1972 yılında yayınlanan hükümetlerarası denizcilik konvansiyonu ile konteyner taşımacılığı düzenlenmiştir.[2]

Tanım

Tipik bir konteynerin bir ucunda kapılar bulunur, dış duvarları ise trapez kesitli çelik sacdan üretilir. Konteynerlerin en ve yükseklikler leri 8 feet (2.44m), uzunluğu ise 20 feet (6.1m) veya 40 feet (12.19m) olur. Üst üste yedi kat olacak şekilde istiflenebilirler. Konteynerlerin sekiz köşesinde bulundukları yere sabitlenmeleri için kilit mekanizması bulunur. Konteynerlerin standart dışı ölçülerde olanları da son dönemde geliştirilmiştir. High-cube olarak adlandırılan konteynerlerin ölçüleri daha geniştir. Avrupa’da yaygın paketleme şekillerinden paletlerin genişleğini göre ayarlanmış olan palet genişliğinde konteyner diğerlerinden 2 inç (5 cm) daha geniştir. Konteyner kapasitesi genellikle TEU (20 feet konteyner adeti) ile verilir. Bu birim bir adet 20x8 feet konteyner hacmine eşdeğerdir. Bu değer konteyner yüksekliği değişken olabildiği için genel bir büyüklük belirtmek için kullanılır.

Türleri

Taşınan yüke göre çok değişken konteyner türleri mevcuttur. Özellikle bozulması muhtemel tüketim malzemelerinin taşınması için soğutmalı konteynerler bulunmaktadır. Sıvıların taşınabilmesi için tank içeren konteynerler, üst kısımdan yükleme/boşaltma kolaylığı sağlamak için üzeri açık konteynerler vardır. Öne çıkan konteyner türleri şunlardır:[3]

  • Standart 20 feet
  • Standart 40 feet
  • Standart High-Cube 40 feet
  • Open Top[4] 20 feet
  • Open Top 40 feet
  • Reefer[5] 20 feet
  • Reefer 40 feet
  • Flat rack[6] 20 feet
  • Flat rack 40 feet
  • Collapsible flat rack[7] 20 feet
  • Collapsible flat rack 40 feet
  • Platform 20 feet
  • Platform 40 feet
  • Farklı amaçlar için bu konteynerlerin birlikte oluşturduğu kombinasyonlar

Ölçülendirme
20" konteyner 40" konteyner 40" high-cube konteyner 45high-cube konteyner
İngiliz metrik İngiliz metrik İngiliz metrik İngiliz metrik
dış
ölçüler		 uzunluk 19′ 10 1⁄2″ 6.058 m 40′ 0″ 12.192 m 40′ 0″ 12.192 m 45′ 0″ 13.716 m
genişlik 8′ 0″ 2.438 m 8′ 0″ 2.438 m 8′ 0″ 2.438 m 8′ 0″ 2.438 m
yükseklik 8′ 6″ 2.591 m 8′ 6″ 2.591 m 9′ 6″ 2.896 m 9′ 6″ 2.896 m
iç
ölçüler		 uzunluk 18′ 8 13⁄16″ 5.710 m 39′ 5 45⁄64″ 12.032 m 39′ 4″ 12.000 m 44′ 4″ 13.556 m
genişlik 7′ 8 19⁄32″ 2.352 m 7′ 8 19⁄32″ 2.352 m 7′ 7″ 2.311 m 7′ 8 19⁄32″ 2.352 m
yükseklik 7′ 9 57⁄64″ 2.385 m 7′ 9 57⁄64″ 2.385 m 8′ 9″ 2.650 m 8′ 9 15⁄16″ 2.698 m
kapı açıklığı genişlik 7′ 8 ⅛″ 2.343 m 7′ 8 ⅛″ 2.343 m 7′ 6" 2.280 m 7′ 8 ⅛″ 2.343 m
yükseklik 7′ 5 ¾″ 2.280 m 7′ 5 ¾″ 2.280 m 8′ 5″ 2.560 m 8′ 5 49⁄64″ 2.585 m
hacim 1,169 ft³ 33.1 m³ 2,385 ft³ 67.5 m³ 2,660 ft³ 75.3 m³ 3,040 ft³ 86.1 m³
azami
brüt ağırlık		 66,139 lb 30,400 kg 66,139 lb 30,400 kg 68,008 lb 30,848 kg 66,139 lb 30,400 kg
boş ağırlık 4,850 lb 2,200 kg 8,380 lb 3,800 kg 8,598 lb 3,900 kg 10,580 lb 4,800 kg
net kapasite 61,289 lb 28,200 kg 57,759 lb 26,600 kg 58,598 lb 26,580 kg 55,559 lb 25,600 kg

Numaralandırma

Her konteynerde standart haline getirilmiş şekilde ISO 6346 uyumlu konteynerin sahibini belirten markalama bulunur. Dört harften oluşan ve son harfi U, J veya Z olan bu numaralandırmayı altı haneli bir sayı ve tek haneli bir kontrol sayısı takip eder.[8] Konteyner sahiplerine kodlar merkezi Fransa’da bulunan Bureau International des Containers tarafından verilir.

Taşımacılık
Dünyanın en yoğun liman kentlerinden olan Singapur'da konteynerler

Konteynerler tek seferde varış adresine gidinceye kadar çeşitli farklı ulaşım şekilleriyle taşınabilir. Konteyner gemileri, karayolu taşımacılığı ve demiryolu taşımacılığı konteynerin alt kısmındaki kilit mekanizması sayesinde arka arkaya yapılabilir.

Taşımacılık dışı kullanım
Kullanılmış konteynerlerden yapılan askerî barakalar

Konteynerler seyahat ömürlerini tamamlamalarının ardından enerji ve kaynak tasarrufu sağlanması adına çeşitli amaçlar için kullnılmaktadır. Bir konteynerde yaklaşık 3.5 ton çelik bulunması nedeniyle eritilmesi için çok miktarda enerji gerekmektedir. Bu yüzden konteynerler özellikle konut ve barınma alanlarında yeniden değerlendirilmektedir. Modüler yapılarda sağlamlığı yüzünden tercih edilmektedir.

Kaynakça
  1. İlgili makale (İngilizce) 13 Ekim 2011 tarihinde erişilmiştir
  2. 2 Ekim 1972 tarihli konvansiyon 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 13 Ekim 2011 tarihinde erişilmiştir
  3. İlgili tablo 10 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 13 Ekim 2011 tarihinde erişilmiştir
  4. Üstü açık konteyner
  5. Soğutmalı konteyner
  6. Sadece tabanı ve iki yanda duvarı olan konteyner
  7. İki yandaki duvarı katlanabilir flat rack konteyner
  8. Örneğin INBU 478827-1

Ayrıca bakınız
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.