Kraliçeler Vadisi
Kraliçeler Vadisi (Arapça: وادي الملكات Wādī al Malekāt), Eski Mısır'da firavunların eşlerinin gömüldüğü bir bölgedir. O zamanlar "güzelliğin yeri" anlamına gelen Ta-Set-Neferu olarak biliniyordu. Birçok firavun eşinin mezar yeri olmasıyla ünlüdür.[1] Firavunlar ise Krallar Vadisi'ne gömüldü.[2] Christian Leblanc tarafından tanımlanan sınırlara göre Kraliçeler Vadisi, Prens Ahmose Vadisi, Halat Vadisi, Üç Çukur Vadisi ve Dolmen Vadisi ile birlikte mezarların çoğunu içeren ana vadi'den oluşur. Ana vadi 91 mezar içerir ve yan vadiler 19 mezar daha ekler. Ana vadi dışındaki vadilerde bulunan mezarların tamamı 18.Hanedanlığa tarihlenmektedir.[3] Kraliçeler Vadisi'nin mezar yeri olarak seçilmesinin nedeni bilinmemektedir. İşçi köyü Deir el-Medina ve Krallar Vadisi'ne yakınlık bir etken olabilir. Vadi'nin girişinde Hathor'a adanmış kutsal bir mağaranın varlığı başka bir düşünce olabilirdi. Bu mağara, ölülerin gençleşmesi ile ilişkilendirilmiş olabilir.[3]
Onsekizinci Hanedan
Kraliçeler Vadisi'nde inşa edilen ilk mezarlardan biri, Seqenenre Tao ve Kraliçe Sitdjehuti'nin kızı Prenses Ahmose'nin mezarıdır. Bu mezar büyük olasılıkla I.Thutmose saltanatına aittir. Bu dönemden kalma mezarlar, aynı zamanda, bir ahır görevlisi ve bir vezir de dahil olmak üzere soyluların birkaç üyesini içerir.[3]
Üç Çukur Vadisi'ndeki mezarlar çoğunlukla Tutmoseler dönemine aittir. Mezarlar A - L harfleri ile etiketlenmiştir. Bu vadide ayrıca vadi adının kökeni olan üç şaft mezar bulunmaktadır. Bu üç mezarın modern etiketleri QV 89, QV 90 ve QV 91'dir.[3]
Dolmen Vadisi, Deir el-Medina'dan Kraliçeler Vadisi'ne giden işçiler tarafından kullanılan eski bir patika içerir. Bu yol boyunca Ptah ve Meretseger'e adanmış küçük bir kaya tapınağı vardır.[3]
Bu döneme ait mezarlar genellikle basit formdadır ve bir oda ve bir gömü kuyusundan oluşur. Mezarların bazıları birden fazla cenazeyi barındıracak şekilde genişletilmiştir. Mezarlar, birkaç kraliyet prensi ve prensesinin yanı sıra bazı soyluların mezarlarını da içerir.[3]
On dokuzuncu Hanedan
19. Hanedan döneminde Vadi'nin kullanımı daha seçici hale geldi. Bu döneme ait mezarlar yalnızca kraliyet kadınlarına aittir. I.Ramses, I.Seti ve II.Ramses'in eşlerinin çoğu Vadiye gömüldü. En bilinen örneklerden biri, Kraliçe Nefertari (MÖ 1290–1224) için kayadan oyulmuş mezardır. Mezarındaki çok renkli kabartma günümüze kadar korunmuştur. Kraliyet ailesinin diğer üyeleri, Krallar Vadisi'ne gömülmeye devam etti. II.Ramses'in oğullarının mezarı olan KV5 Mezarı bu uygulamaya bir örnektir.[3] Kraliçe Satre'nin mezarı (QV 38) muhtemelen bu hanedanlık döneminde hazırlanan ilk mezar oldu. Muhtemelen I.Ramses döneminde başlamış ve I.Seti döneminde bitirilmiştir. Sahipleri düşünülerek çeşitli mezarlar hazırlanmış ve kraliyet hanımının ölümü üzerine isimler eklenmiştir.[3]
Yirminci Hanedan
20.Hanedanlığın başlangıcında, Vadi hala yoğun bir şekilde kullanılıyordu. III.Ramses'in eşleri için mezarlar hazırlandı ve önceki hanedanlığın geleneklerinden ayrılarak, kraliyet prensleri için de birkaç mezar hazırlandı. Mezarların yapımı en azından VI. Ramses dönemine kadar devam etti. Turin Papirüsü, VI.Ramses döneminde altı mezarın yapıldığından bahseder. Bu papirüste hangi mezarlardan bahsedildiği bilinmemektedir.[3] 20.Hanedan döneminde ekonomik sorunların izleri vardır. Kayıtlar, işçilerin III.Ramses döneminde greve gittiğini gösteriyor. Hanedanlığın sonlarına doğru mezar soygunlarına dair bilgiler var.[3]
Üçüncü Ara Dönem ve sonrası
Vadi, 20.Hanedanlıktan sonra artık bir kraliyet mezarlığı değildi. Mezarların çoğu kapsamlı bir şekilde yeniden kullanıldı. Birkaç mezar, birden fazla gömü tutabilecek şekilde değiştirildi. Kraliçeler Vadisi'nin Ptolemaios Dönemi'nde kullanımı hakkında pek bir şey bilinmemekle birlikte, Roma Dönemi'nde, bir mezarlık alanı olarak yaygın bir kullanımı olmuştur. Kıpti Döneminde bazı Keşiş barınakları inşa edildi. Mezarlar QV60 (Nebettawy) ve QV73 (Henuttawy) Kıpti işgali belirtileri gösteriyor. Duvar sahneleri alçı ile kaplanmış ve Hristiyan sembolleriyle süslenmiştir. Hristiyan varlığı MS 7.yüzyıla kadar sürdü.[3]
Ana Mezarlar
Mezar | Mezar sahibinin adı | Statü | Zaman dilimi |
---|---|---|---|
QV8 | Hori ve Bir Kralın Kızı | Prens / Prenses | 18.Hanedan |
QV17 | Merytre ve Wermeryotes | Prenses | 18.Hanedan |
QV30[4] | Nebiri | Ahır Görevlisi | 18.Hanedan |
QV31[4] | Anonymous | Kraliçe | 19.Hanedan |
QV33[4] | Tanedjemet | Prenses-Kraliçe | 19.Hanedan |
QV34 | Anonymous | Prenses-Kraliçe | 19.Hanedan |
QV36[4] | Anonymous | Prenses-Kraliçe | 19.Hanedan |
QV38[4] | Sitre | Kraliçe | 19.Hanedan |
QV40[4] | Anonymous | Prenses-Kraliçe | 19.Hanedan |
QV42[4] | Pareherwenemef | Prens | 20.Hanedan |
QV43[4] | Seth-her-khopsef (VIII.Ramses) | Prens | 20.Hanedan |
QV44[4] | Khaemwaset | Prens | 20.Hanedan |
QV46[4] | Imhotep | Vezir | 18.Hanedan |
QV47[4] | Ahmose | Prenses | 17.Hanedan |
QV51[4] | Iset Ta-Hemdjert | Kraliçe | 20.Hanedan |
QV52[4] | Tyti | Prenses-Kraliçe | 20.Hanedan |
QV53[4] | Ramesses Meryamen (IV.Ramses) | Prens | 20.Hanedan |
QV55[4] | Amun-her-khepeshef | Prens | 20.Hanedan |
QV58 | Anonymous | Kraliçe | 19.Hanedan |
QV60[4] | Nebettawy | Prenses-Kraliçe | 19.Hanedan |
QV66[4] | Nefertari | Kraliçe | 19.Hanedan |
QV68[4] | Meritamun | Prenses-Kraliçe | 19.Hanedan |
QV70 | Nehesy | 18.Hanedan[5] | |
QV71[4] | Bintanath | Prenses-Kraliçe | 19.Hanedan |
QV72 | Neferhat / Baki | Prenses ve Prens | 18.Hanedan |
QV73[4] | Henuttawy | Prenses-Kraliçe | 19.Hanedan |
QV74[4] | (Dua)Tentopet | Kraliçe | 20.Hanedan |
QV75[4] | Henutmire | Prenses-Kraliçe | 19.Hanedan |
QV76 | Merytre | Prenses | 18.Hanedan[5] |
QV80 | (Mut-)Tuy | Kraliçe | 19.Hanedan |
QV81 | Heka[...] | 18.Hanedan | |
QV82 | Minemhat ve Amenhotep | Prenses | 18.Hanedan[5] |
QV88 | Ahmose | Prens | 18.Hanedan[5] |
Kaynakça
- Sims. A Visitor's Guide to Ancient Egypt. s. 26.
- Sims. A Visitor's Guide to Ancient Egypt. s. 24.
- Valley of the Queens Assessment Report: Volume 1.
- Porter, Bertha and Moss, Rosalind, Topographical Bibliography of Ancient Egyptian Hieroglyphic Texts, Statues, Reliefs and Paintings Volume I: The Theban Necropolis, Part 2. Royal Tombs and Smaller Cemeteries, Griffith Institute. 1964, pg 766-7
- Demas, Martha, and Neville Agnew, eds. 2012. Valley of the Queens Assessment Report: Volume 1. Los Angeles, CA: Getty Conservation Institute. Getty Conservation Institute, link to article