Krebs döngüsü
Krebs döngüsü, trikarboksilik asit döngüsü veya Sitrik asit döngüsü, canlı hücrelerin besinleri yükseltgeyerek enerji elde etmesini sağlayan ve bütün yaşam biçimlerinde önemli bir yer tutan kimyasal süreçlerin son aşamasıdır. TCA devri olarak da bilinir. 1937'de Hans Adolf Krebs tarafından açıklığa kavuşturulan tepkimelerin hayvan, bitki, mikroorganizma ve mantar gibi birçok hücre türünde oluştuğu saptanmıştır.
Krebs döngüsü, hücresel oksijenli solunumun, glikoliz evresinden sonra gelen ikinci aşamasıdır. Enzimatik bir reaksiyondur. Bunun için ısı, sıcaklık, ph değeri gibi dış etmenlerden kolayca etkilenebilir. Bu evre oksijen varlığında gerçekleşir. Glikozdan başka diğer organik moleküller bu evrede solunuma katılır. Krebs döngüsü, ökaryot hücre yapısına sahip canlıların mitokondrisindeki matriks sıvısında, prokaryot hücre yapısına sahip canlıların sitoplazmasında gerçekleşir. Ökaryot hücre yapısına sahip canlılarda reaksiyonlar başlamadan önce glikoliz tepkimelerinde oluşan 2 molekül pirüvik asit mitokondriye geçer. Burada bir dizi tepkime sonucu Asitin CoA'ya dönüşür. Bu sırada 2 mol pirüvik asitten 2 CO2 ve 2NADH2 açığa çıkar. Bu tepkime Krebs'e hazırlık evresini oluşturur. Asitin CoA'lar Krebs döngüsü ne katılmak için oksaloasetik asit ile birleşerek sitrik asite dönüşür. Sitrik asit bir dizi reaksiyonun ardından tekrar oksaloasetik asite dönüşür. Bu olayın sürekliliği yüzünden döngü ya da çember olarak ifade edilir. Krebs döngüsü sonrası 2 mol pirüvik asitten 2 ATP, 4 CO2, 6 NADH2 ve 2 FADH2 oluşur.Döngüde basamaklarda oluşan her NADH ve FADH2 , Elektron Taşıma Sistemi'ne aktarılır.
Krebs döngüsüne dikarboksil ve trikarboksil asitler katılırlar.Döngü 8 reaksiyondan oluşur.
- reaksiyon oksalik asitten sitratin sentezidir.
- reaksiyon sitrattan izositrata geri dönüşümüdür.
- reaksiyon oksitlenmedir.
- reaksiyon yine oksitlenmedir.
- reaksiyon substrat fosforlanmasidir.
- reaksiyon çift bağ kurulumu ile oksitlenmedir.
- reaksiyon çift bağın hidrasyonunda bulunur bir molekül suyun bağa doğru birleşmesidir.
- reaksiyon tekrar oksitlenmedir.
Sitrik asit döngüsünün tek başlangıç noktası değildir
Dış bağlantılar
- Animasyon, Smith College
- TCA varyantları9 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi MetaCyc
- Pathways connected to the citric acid cycle at Kyoto Encyclopedia of Genes and Genomes