Lesnovo Manastırı

Lesnova Manastırı, ya da resmi adıyla Başmelek Mikail ve Lesnova'lı keşiş aziz Gabriel manastırı (Makedonca: Свети Архангел Михаил и пустиножителот Гаврил Лесновски)[1] Ortaçağ Makedonya'sının en önemli anıtlarından biridir. günümüze ulaşan yapı bir 14. yüzyıl bir Sırp soylusu olan Jovan Oliver tarafından yaptırılmıştır. Manastırın katholikonu genel olarak iyi korunmuş freskleri ile ünlüdür ve bugün hala Makedon Ortodoks Kilisesi'ne bağlı olarak aktifliğini sürdürmektedir.

Lesnova manastırı
Başmelek Mikail Kilisesi, 1912.
Temel bilgiler
Yer Kuzey Makedonya
Koordinatlar 42°0′48″K 22°13′42″D
İnanç Hristiyanlık
Mezhep Ortodoks
Açılış 11. ya da 12. yüzyıl?
Durum kullanımda
Mimari
Mimari tür Bizans mimarisi
Mimari biçim Orta Çağ Sırbistan mimarisi
Özellikler
Kubbe sayısı 2

Konum

Manastır, Osogovo dağının Güney-Batı yamaçlarında, yaklaşık 870 metre yükseklikte bulunan Lesnovo köyünde yer almaktadır. Lesnova köyüne en yakın konumda olan diğer kasaba Zletovo'dur ve her iki yerleşim yeri de Probiştip'e bağlıdır.[1]

Kuruluş
Elinde Başmelek Mikail kilisesinin maketini taşıyan despotJovan Oliver freski
Manastır önünde bir keşiş.

Aziz Gabriel'in günümüze ulaşan biyografisine göre kilise onun yaşadığı dönemde 11 ya da 12. yüzyılda kurulmuştu. Ancak bugün bilinen manastır kompleksi 1341 yılında despot Jovan Oliver tarafından inşa ettirilmiştir. Jovan Oliver o dönemde Sırp Krallığı'nın ileri gelenlerinden biridir ve manastırın çevresini de kapsayan bir bölgeyi kontrol etmektedir. Başmelek Mikail'e adadığı kilise dışında bölgede birçok konut da inşa ettirmiştir. 1342 yılında Oliver kiliseyi tüm varlığıyla birlikte Aynoroz'un saygın kiliselerinden Hilandar'ın kontrolüne devretmiştir.

Dušan (1355) ve oğlu Zayıf Uroš (1371) döneminde Hilandar kilisesinden bağımsız hale getirilen kilise hakkında bu tarihten sonra ne olduğuna yönelik kayıtlar yetersizdir. 1381 yılında, yerel beylerden Konstantin Dejanović kiliseyi bir kez daha Hilandar'a bağlamıştır.

Mimari

Kilisenin en eski bölümü, 1341 yılında yapılan ve bir kubbe ile örtülen merkezi haç planlı ana alandır. Mimarisi temel olarak geç bizans mimarisi olarak değerlendirilir.[2] Bizans ekolünden gelerek gelişen bu mimari özellikle Makedonya coğrafyasında belirli bir takım özelliklerle kendini göstermektedir. Bu bağlamda kilise gerek mimari, gerekse freskleri açısından Orta Çağ Sırbistan mimarisi başlığı altında da değerlendirilebilir.

1347 yılında kiliseye eklenen narteks de keza merkezi alanda olduğu gibi freskler ile süslendi. 1588 yılında Nikola Pepić tarafından nartekse eklenen batı girişi ise eski dönemlere kıyasen bir hayli gösterişsizdir. 20. yüzyıl ortalarında yıkılan bu bölüm son dönemde orijinaline uygun olarak yeniden inşa edilmiştir.

Freskler
Kilisede bulunan Stefan Dušan portresi

Kilise 1346-47 yıllarında, narteks ise 1349 yılında freskler ile süslenmiştir. Freskleri yapan 4 ayrı sanatçı olduğu kabul edilir. Bunlardan üçünün isimleri bilinmektedir. (Sevasto, Mihail ve Marko). Aynı dönemde resmedilen freskler olmalarına rağmen stilistik açıdan farklılıklar gösterirler. Bazı ressamlar parlak ve hareketli bir stili izlemişken, bazıları daha sakin tasvirler ortaya koymuşlardır.

Tasvirlerden bazıları Hristiyan ikonografisinde bilinmeyen metodlar kullanılarak yapılmıştır. Örneğin kırmızı renk ile tasvir edilen Başmelek Mikail atının üzerinde tanrının ordusunun bir kumandanı gibi tasvir edilmiştir. Dikkati çeken bir diğer tasvir Başmelek Mikail'in Konstantinopolis'i gelen Arap saldırılarına karşı koruduğunu gösteren fresktir. Kilisede çeşitli azizlerin tasvirlerinin yanı sıra, özgür Sırp Kilisesi'nin kurucuları sayılan Aziz Simeon ve Aziz Sava'nın tasvirlerine de yer verilmiştir.[3]

Kubbede diğer ortodoks kiliselerinde de olduğu gibi Christus Pantokrator freski görülür. Kilisede tasvir edilen sahneler arasında Kırk şehitler olayı, göksel ayin, 4 evangelist sembolleri İsa'nın mucizeleri gibi sahneler sayılabilir. Apsiste bakire Meryem görünürken, İsa öncülüğünde havarileriyle birlikte gerçekleştirilen bir komünyon ayini tasviri de bemada görülebilmektedir.

Tüm bunların dışında kilisenin banisi Jovan Oliver de elinde kilisenin bir maketi ile tasvir edilmiştir. Lesnovo manastırında bulunan Başmelek Mikail kilisesi ikonografik açıdan yine Makedonya'da bulunan Decani, Gracanica ve Staro Nagoričane kiliseleri ile benzerlik gösterir.

İkonostasis

Büyük ahşap ikonostasis 1811-14 yıllarında Petre Filipović tarafından tamamlandı. Bu Petre Filipović'in yaptığı meşhur ikonostasislerden ilkidir.[4]

Ayrıca bakınız

Notlar
  1. "Лесновскиот манастир". macedonium.org. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2015.
  2. "Monastery Lesnovo". atlantaserbs.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2015.
  3. "Manastir Lesnovo". Dereta. 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2015.
  4. "Lesnovo Monastery". utms.edu.mk. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2015.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.