Macaristan Demokratik Cumhuriyeti

İlk Macar Cumhuriyeti (Macarca: Első magyar köztársaság) veya dönemdeki ismiyle Macaristan Halk Cumhuriyeti (Macarca: Magyar Népköztársaság) kısa ömürlü halk cumhuriyeti, 1918 sonlarından 1919 ortalarına kadarlık olan kesinti arasında yaşadı. I. Dünya Savaşı'ndan sonra Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun dağılması sonucu kuruldu. Macar Halk Cumhuriyeti, Macaristan Krallığı'nın yerini almış ve yerine başka bir kısa ömürlü devlet getirilmiştir.

Macaristan
Magyar Köztársaság
Macaristan Demokratik Cumhuriyeti
1918-1919
Arma
Millî marş
Himnusz
Macar halkının fırtınalı yüzyılı
Başkent Budapeşte
Yaygın diller Macarca
Hükûmet Halk Cumhuriyeti
Cumhurbaşkanı  
• 1918-1919
Mihály Károlyi
• 1919
Gyula Peidl
Başbakan  
• 1918-1919
Mihály Károlyi
• 1919
Dénes Berinkey
• 1919
Gyula Peidl
• 1919
István Friedrich
Yasama organı Macaristan Ulusal Konseyi
Tarihçe  
• Kuruluşu
1918
31 Ekim 1918
• Kuruluş
16 Kasım 1918
21 Mart 1919
• Yeniden Kuruluş
1 Ağustos 1919
4 Haziran 1920
• Dağılışı
1919
Yüzölçümü
• Toplam
 282,870 km2 (109,217 sq mi)
Nüfus
• Sayılan
 7,980,143
Para birimi

Avusturya-Macaristan Kronu (1919'a kadar)

Macaristan Kronu
Öncüller		Ardıllar
Macaristan Krallığı (1867-1918)
Macaristan Sovyet Cumhuriyeti
Macaristan Cumhuriyeti (1919-1920)
Macaristan Sovyet Cumhuriyeti

O dönemde, Macaristan, Çekoslovakya, Romanya, Yugoslavya'ya toprak vermeye zorlanmıştır.

Adı

16 Kasım 1918'de ülkenin resmi adı olan "Macar Halk Cumhuriyeti", 21 Eylül 1919'da Dénes Berinkey hükûmetinin devrilmesine kadar devam edildi. Macar Sovyet Cumhuriyeti'nin yıkılışının ardından Gyula Peidl hükûmeti, 2 Ağustos 1919'da devletin komünizm öncesi adını kullanmaya başladı. István Friedrich, 8 Ağustos'ta ülkenin adını "Macaristan Cumhuriyeti" olarak değiştirdi.

Tarihi

Károlyi dönemi (1918–1919)
16 Kasım 1918'de halk cumhuriyetinin ilanı.

Macar Halk Cumhuriyeti, 31 Ekim 1918'de Budapeşte'de başlayan Aster Devrimi ile kuruldu. I. Karl, başkaldırının lideri Mihály Károlyi'yi Macar başbakanı olarak atadı. Hemen hemen ilk işi Avusturya ile Macaristan arasındaki kişisel birliği sona erdirmekti.

13 Kasım'da I. Karl, Macar siyasetinden çekildiğini bildiri ile yayınladı. Birkaç gün sonra geçici hükûmet Macaristanı bir halk cumhuriyeti ilan etti, Károlyi ise hem başbakan hem geçici cumhurbaşkanı oldu. Böylece, Habsburg Hanedanılarının 400 yıllık Macaristan hükmünün sonu oldu.

Károlyi hükûmetinin önlemleri, özellikle İttifak Devletleri, Macarların geleneksel bölgeleri olarak kabul edilen bölgelerin Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı (1929'da ülkenin resmi adı Yugoslavya olana kadar), Romanya Krallığı ve Çekoslovakya'ya dağıtılması popüler hoşnutsuzluğa yol açmadı.

İtilaf Devletleri, Macaristan'ı yenilmiş ve çift monarşinin bir ortağı olarak görüyor ve Macarların umudunu ardı ardını izleyen diplomatik notlar ile altüst etti. Her biri daha fazla toprağın, diğer etnik gruplara verilmesini talep etti. 20 Mart 1919'da, İtilafların Fransız temsilcisi Budapeşte'de, Károlyi'ye savaş sonrası sınırları belirten bir not vermişti. Macarlar bunu kabul edilemez bulmuştu. Károlyi ve Başbakan Dénes Berinkey çıkmaz bir durumun içinde kaldılar. Fransız notasını kabul etmenin, ülkenin bütünlüğünü tehlikeye atacağını biliyorlardı, ama reddedecek güçleri de yoktu. Protesto gösterisinde Berinkey istifa etti.

Károlyi iktidarı bir Sosyal Demokratlar ve Komünistler koalisyonuna devretti; Sovyet Rusya'nın Macaristan'ın eski sınırlarına kavuşturacağına dair bir söz verdi. Sosyal Demokratlar koalisyonda çoğunluğa sahip olmalarına rağmen, Béla Kun önderliğindeki komünistler kontrolü hemen ellerine aldılar ve 21 Mart 1919'da Macar Sovyet Cumhuriyetinin kuruluşunu ilan ettiler.

Yeniden kuruluş ve dağılma (1919)

1 Ağustos 1919'da Sovyet Cumhuriyeti'nin yıkılmasının ardından, Gyula Peidl'in önderliğinde sosyal demokratik bir hükûmet (sözde "sendikal hükûmet") iktidara geldi. 2 Ağustos'ta devlet biçimini ve resmi devlet adını "Halk Cumhuriyeti"ne geri döndüren bir kararname yayınlandı. Kısa varlığı boyunca, Peidl hükûmeti komünist rejimin onayladığı inkılapları iptal etmeye başladı.

6 Ağustos'ta Beyaz Saray Yoldaşlar Derneği (sağcı bir karşı devrimci grup) lideri olan István Friedrich, Rumen Kraliyet Ordusunun desteğiyle kansız bir darbe ile iktidarı ele geçirdi. Ertesi gün, Joseph August kendisini Macaristan'ın saltanat vekili ilan etti (istifa etmek zorunda kaldığı 23 Ağustos tarihine kadar görevde kaldı) ve Başbakan olarak Friedrich'i atadı. Devlet, 8 Ağustos 1919'da yeni hükûmet tarafından resmen dağıtıldı.

Ayrıca bakınız

Notlar

    Kaynakça
    • Richard Overy. History of the 20th Century (20. Yüzyılın Tarihi), The Times, Mapping History (Haritalama Tarihi). Londra, 2003
    • Peter Rokai; Zoltan Đere; Tibor Pal; Aleksandar Kasaš. Istorija Mađara. Belgrad, 2002
    • András Siklós. "Revolution in Hungary and the Dissolution of the Multinational State. 1918" (Macaristan'da Devrim ve Çok Uluslu Devletin Yıkılışı. 1918) , Studia Historica, Vol. 189. Budapeşte: Academiae Scientiarum Hungaricae, 1988

    Dış bağlantılar

      Bu madde Kongre Kütüphanesi kamu malı materyali içermektedir. Stephen R. Burant. "Hungary".

    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.