Mahmut Makal

Mahmut Makal (d. 1930, Gülağaç, Aksaray - 10 Ağustos 2018, Ankara[1]), 1950'de "Köy Edebiyatı" akımını başlatan Türk yazar, şair ve öğretmen.

Mahmut Makal
Doğum 1930 (90-91 yaşında)
Gülağaç, Aksaray
Meslek Yazar, şair, öğretmen
Milliyet Türk
Dönem 1950-1960
Tür Köy edebiyatı
Edebî akım Toplumcu Gerçekçi

Makal, 1930 yılında Aksaray ilinin Gülağaç ilçesi Demirci Kasabası'nde doğdu. 1943 yılında İvriz Köy Enstitüsü'ne başladı. Edebiyata şiirle başladı. İlk olarak 1945'te "Türk'e Doğru" ve 1946'da "Köy Enstitüsü" dergilerinde şiirler yazdı. Varlık Dergisi'ndeki Köy Notları ile dikkat çekti. 1947'de İvriz Köy Enstitüsünü bitirdekten sonra 6 yıl köy öğretmenliği yaptı. 1950 yılında öğretmenlik yıllarındaki gözlemlerini Bizim Köy adlı bir kitapta yayınlayarak büyük yankı uyandırdı. Köy Edebiyatı akımının başlangıcı olarak anılan bu kitap nedeni ile tutuklanıp bir süre cezaevinde kaldı. Öğrenmenlikten sonra 1953 yılında Ankara Gazi Enstitüsü'ne girdi ve o yıllarda Fransa’da Avrupa Sosyoloji Merkezine araştırma yapmaya gitti. 1965 seçimlerinde Türkiye İşçi Partisi’nden İstanbul adayı oldu. Sırasıyla Antalya, Ankara ve Adana bölgesinde İlköğretim Müfettişliğinde bulundu. 1971'de İstanbul Sağır ve Dilsizler Okulu'nda Türkçe öğretmeniyken görevi bıraktı. 1971-1972 yılları arasında Bizim Köy Yayınları'nı yönetti. 1972 yılında Venedik Üniversitesi'nde Türk Dili ve Edebiyatı dersleri verdi.

Meslek hayatı 17 yıl sürdü. Kitapları ve düşünceleri yüzünden mahkemelerde yargılandı ve bir müddet cezaevinde yattı. Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı tarafından müfettişliği elinden alınarak tekrar öğretmenlik statüsüne indirildi ve Sağırlar Okulu'na atandı. Eserlerinden bazıları Almanca, Rusca, Fransızca, İngilizce, Macarca, İtalyanca, Bulgarca, Lehçe, Romence ve İbranice gibi çeşitli dillere çevrildi. Makal 1967'de Unesco tarafından dünya gençliğine örnek insan olarak seçildi.

Eserleri
  • Bizim Köy, 1950, 1966 UNESCO ‘Dünya Kültürüne Hizmet Ödülü’
  • Köyümden, 1952 (Hayal ve Gerçek adıyla 1957'de yeniden basıldı)
  • Memleketin Sahipleri, 1954
  • Kuru Sevda, 1957
  • 17 Nisan, 1959
  • Köye Gidenler, 1959
  • Kalkınma Masalı, 1960
  • Eğitimde Yolumuz Nereye, 1960
  • İplik Pazarı, 1964
  • Kamçı Teslimi, 1965
  • Ötelerin Havası, (1965
  • Halktan Ayrı Düşenler (1965)
  • Köpeksiz Köy (1965)
  • Yer Altında Bir Anadolu, 1968)
  • Bu Ne Biçim Ülke, 1968
  • Zulüm Makinesi-Öğretmen Kıyımı, 1969
  • Kokmuş Bir Düzende, 1970
  • Açlık Pınarı, (1973)
  • Değişenler (Bizim Köy, 1975), 1977 Türk Dil Kurumu ödülü
  • Karanlığı Zorlayanlar, 1976
  • Köy Enstitüleri ve Ötesi, 1979
  • Bir İşçinin Günlüğünden, 1980
  • Hayal ve Gerçek-Değişenler (1987)
  • Ağlatı (Denemeler, 1989)
  • Faust'un Dediği (1990)
  • Anımsı Acımsı (1990)
  • Bakırdaki Kıvılcım (1992)
  • Köy Enstitüleri ya da Deli Memedin Türküsü (1993)

Dış bağlantılar

Kaynakça
  1. "Sözcü Gazetesi". 10 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2018.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.