Manatigiller
Manatigiller (Trichechidae), sırf suda yaşayabilen bir memeli familyası. Dugonggiller ile birlikte Deniz inekleri takımını oluştururlar. Familyanın her üç üyesi Trichechus cinsine aitdir: Karibik manatisi (T. manatus), Amazonas manatisi (T. inunguis) ve Afrika manatisi (T. senegalensis).
| Manatigiller | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Karibik manatisi (T. manatus) | ||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
Özellikleri
Manatilerin kuyrukları yuvarlak veya kürek şeklindedir. Silindirik bir vücutları vardır ve yüzgeç halini almış ön ayaklarında, Dugonggillerden farklı olarak tırnakları bulunur. Küçük kafaları ve büyük bir ağızları olur. Ortadan ikiye bölük olan dudaklarının her yarısını birbirinden bağımsız şekilde hareket ettirebilirler. Gözleri ve kulakları küçüktür. Manatilerin diğer bir anatomik özelliği de boyun kemiklerinin sadece 6 adet olmasıdır (diğer memelilerde daima 7 adet).
Gri veya kahverengi olan derileri 5 cm kalınlığındadır. İlk bakışta diğer deniz memelilerinde olduğu çıplak gibi görünse de dikkatli bakıldığında vücudu küçük kıllarla kaplı olduğu görülür.
Manatiler 2,5 - 4,5 m uzunluğa ve 500 kg ağırlığa ulaşabilirler.
Yayılımı ve yaşam alanı
Manatiler Atlantik Okyanusunda ve bu okyanusa bağlı ırmak sistemlerinde yaşar. Okyanusun batısında ABD'nin güneydoğusunda bulunan Georgia ve Florida eyaletlerinde, Orta Amerika'nın kıyılarında, Karibik adalarında ve Güney Amerika'nın kuzeyinde yaşarlar. Güney Amerika'da özellikle Orinoco ve Amazonas ırmak sistemlerinde rastlanırlar. Okyanusun doğusunda ise Senegal ve Angola kıyılarından, Niger ırmağı ve Çat gölüne kadar yaygındırlar.
Manatiler hem tatlı hem tuzlu suda yaşarlar. Denizlerde daima karanın yakınında kalır, özellikle lagünlerde rastlanırlar. 20 °C den yüksek su sıcaklığını tercih ederler.
Yaşam şekli
Diğer Deniz inekleri gibi Manatilerde suda yaşamaya ayak uydurmuştur. Yüzgeçayaklılardan farklı olarak Manatiler karaya çıkamazlar. Suda kuyrukları ile ilerler, ön ayaklarını dümen olarak kullanırlar. Genelde bir saat içinde 3 - 7 kilometreden fazla ilerlemezler. Ancak tehdit anında 25 km/h hız yapabilirler. Nefes almak için burun deliklerini sudan çıkarırlar. Ağızlarından nefes alamazlar. Ortalama 4 dakika, en fazla 16 dakika suyun altında nefes almadan gezerler.
Beslenme
Bütün Deniz inekleri gibi Manatilerde otoburdur ve çeşitli su bitkileri ile beslenirler. Bitkisel besinleri ile birlikte istemiyerek yuttukları küçük hayvanların yanında, tutsak tutulan Manatilerin severek balık yediği de anlatılır.
Üreme
Diğer Deniz ineklerinden farklı olarak Karibik manatisinin çiftleşme davranışları hakkında biraz bilgi mevcuttur. Bu bilinenlere göre 20'ye kadar erkek hayvan toplanıp bir dişiyi bir haftadan bir aya kadar sürebilen bir zaman için takip eder. Dişi Manati erkeklerin bazen şiddetli olan deneyimlerine ne kadar karşı koymaya çalışsa da sürekli çiftleşmeler gerçekleşir.
12 - 13 ay süren bir gebelikten sonra tek bir yavru (nadiren ikiz) dünyaya gelir. Doğuşta 10 – 15 kg ağırlığında olan yavru ilk 1-3 ay sonra ilk kez bitkisel gıda yer ama anne sütünden kopması 1 - 2 yıl sürer. Manatiler 60 yaşına varabilir.
Sınıflandırma
Manatigiller familyası, hepsi Trichechus cinsine ait olan üç türden oluşmaktadır: Karayip manatisi (T. manatus), Amazonas manatisi (T. inunguis) ve Afrika manatisi (T. senegalensis). Bunların yanında bir de Amazonas bölgesinde yaşadığı söylenilen bir Cüce manati türü olabilir. Ancak henüz varlığı resmen kanıtlanmış değildir.
Kitaplar
- Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, 1999 ISBN 0-8018-5789-9
Dış bağlantılar
 |
Wikimedia Commons'ta Trichechidae ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Neue Art Seekuh entdeckt?24 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bericht über die neue Art von Marc van Roosmalen, engl.