Mayasıl otu
Mayasıl otu, ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından Ajuga cinsini oluşturan bitki türlerinin ortak adı.
Mayasıl otu | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Mavi mayasıl otu (Ajuga genevensis) | ||||||||||||
Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||
| ||||||||||||
Metne bakınız. | ||||||||||||
Ajuga cinsi, çoğunlukla eski dünyanın kuzey ılıman bölgelerine dağılmış 64 türden oluşur. Cins Güney Afrika ve Avustralya'da da görülür. Türkiye florasında 14 tür ve 27 alt taksonla temsil edilir. (Davis 1982,1988, Baytop 1999).
Bitkiler yıllık, iki yıllık veya çok yıllık, otsu, nadiren çalı formundadır. Çiçekleri gösterişli, çanak yaprağın üst dudağı düz genellikle 2 lopludur. Çiçeklenme yoğun, uçta, çiçek kümesi ana eksen üzerinde dallar salkım (rasemoz) ikinci derecedeki yanal dalların talkımsı (kimoz) olarak dizilir fakat bazen de çiçek kümesi bir ana eksen ve üzerine dizilmiş saplı çiçeklerden oluşur ya da çiçek durumu sapsız çiçeklerin etlenmiş bir ana eksen üzerinde sık ve çok sayıda yerleşerek oluşturdukları salkımsı yapıdadır. Taç yapraklar kalıcıdır, geniş tabanı meyveyi kaplar.[1]
Ajuga chia, A.reptans ve A.genevensis türleri tıbbi özellikleri ile yaygın olarak bilinir. A.reptans yapraklarında provitamin A bulunur. Hemostatik ve yara iyileştirici etkileri nedeniyle A.chia ve A.reptans özel ilgi çekmektedir.[2]
Türler
A. arabica – A. australis – A. austroiranica – A. bombycina – A. boninsimae – A. brachystemon – A. campylantha – A. campylanthoides – A. chamaecistus – A. chamaepitys – A. chasmophila – A. ciliata – A. davisiana – A. decaryana – A. decumbens – A. dictyocarpa – A. flaccida – A. forrestii – A. genevensis – A. grandiflora – A. incisa – A. integrifolia – A. iva – A. japonica – A. laxmannii – A. leucantha – A. linearifolia – A. lobata – A. lupulina – A. macrosperma – A. makinoi – A. mollis – A. multiflora – A. nipponensis – A. novoguineensis – A. nubigena – A. oblongata – A. oocephala – A. ophrydis – A. orientalis – A. ovalifolia – A. pantantha – A. parviflora – A. piskoi – A. postii – A. pygmaea – A. pyramidalis – A. relicta – A. reptans – A. robusta – A. salicifolia – A. saxicola – A. sciaphila – A. shikotanensis – A. sinuata – A. spectabilis – A. taiwanensis – A. tenorei – A. turkestanica – A. vesiculifera – A. vestita – A. xylorrhiza – A. yesoensis – A. zakhoensis [3]
Kaynakça
- Li, X. & Hedge, I.C 1994. Lamiaceae. Pp. 50 inWu, Zh.Y. & Raven, P.H. (eds.), Flora of China. Volume 17: Verbenaceae through Solanaceae. Science Press, Beijing & Missouri Botanical Garden Press, St. Louis, 0-915279-24-X.
- Pis'yaukova, V.V. 1954. Ajuga. Pp. 13 inKomarov, V.L. & Schischkin, B.K. (eds.), Flora URSS (Flora Unionis Rerumpublicarum Sovieticarum Socaialisticarum) XX. Labiatae. 1-389 pp., Academia Scientiarum URSS, Mosqua, Leningrad. BHL (English translation)
- Govaerts, R. et al. 2020. Mayasıl otu in World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. İnternette yayınlandı. Erişim: 2020 17 Nisan.