Moğol alfabesi

Moğol alfabesi (Moğolca: ᠮᠣᠩᠭᠣᠯᠪᠢᠴᠢᠭ, Монгол бичиг Mongol biçig), Moğolca'nın yazımı için Uygur alfabesinden türetilen bir alfabedir. Alfabe 13. yüzyılda oluşturulmuş olup Oyrat ve Mançu dillerine de uyarlanmıştır. Moğol alfabesi yukarıdan aşağı doğru yazılır.

Vikipedi, Özgür Ansiklopedi'nin Moğolca Moğol alfabesi ile yazılışı

Alfabe 1931 yılına kadar Buryatya ve 1945 yılına kadar Moğolistan'da kullanılmıştır. Çin'e bağlı İç Moğolistan'da ise alfabe günümüzde de kullanılmaktadır. Bununla birlikte Moğolistan'ın 1990'da demokrasiye geçmesiyle birlikte alfabeye geri dönülmeye çalışılmış ve 2011'den itibaren kiril alfabesi ile resmî statüye ulaşmıştır.[1]

Harfler

Harfler					Çeviri
Tek başına	Sözcük başında	Sözcük ortasında	Sözcük sonunda		Latin	Kiril	UFA
ᠠ	ᠠ‍	‍ᠠ‍	‍ᠠ‍ᠠ᠋		a	А	a
ᠡ	ᠡ‍				e	Э	e
ᠢ	ᠢ‍	‍ᠢ‍	‍ᠢ		i, yi	И, Й, Ы, Ь	i, ji
ᠣ	ᠣ‍	‍ᠣ‍	‍ᠣ		o, u	О, У	o, ʊ
ᠥ	ᠥ‍	‍ᠥ‍‍ᠥ᠋‍	‍ᠥ‍ᠥ᠋		ö, ü	Ө, Ү	œ, u
ᠨ	ᠨ‍	‍ᠨ‍	‍ᠨ‍ᠨ᠌		n	Н	n
ᠩ		‍ᠩ‍	‍ᠩ		ng	Н, НГ	ŋ
ᠪ	ᠪ‍	‍ᠪ‍	‍ᠪ‍ᠪ᠋		b	Б, В	b, v
ᠫ	ᠫ‍	‍ᠫ‍	‍ᠫ		p	П	p
ᠬ	ᠬ	‍ᠬ‍	‍ᠬ		q	Х	x
ᠭ	ᠭ	‍ᠭ‍‍ᠭ᠋‍	‍ᠭ‍ᠭ᠋		γ	Г	g, ɢ
	‍ᠭ᠍‍	‍ᠭ᠍‍			k	Х	x
			‍ᠭ᠌		g	Г	g, ɢ
ᠮ	ᠮ‍	‍ᠮ‍	‍ᠮ		m	М	m
ᠯ	ᠯ‍	‍ᠯ‍	‍ᠯ		l	Л	l
ᠰ	ᠰ‍	‍ᠰ‍	‍ᠰ		s	С	s
ᠱ	ᠱ‍	‍ᠱ‍	‍ᠱ		š	Ш	ʃ
ᠲᠳ	ᠲ‍	‍ᠲ‍‍ᠳ᠋‍	‍ᠳ		t, d	Т, Д	t, d
ᠴ	ᠴ‍	‍ᠴ‍			č	Ч, Ц	tʃʰ, tsʰ
ᠵ	ᠵ‍	‍ᠵ‍			j	Ж, З	tʃ, ts
ᠶ	ᠶ‍	‍ᠶ‍	‍ᠶ		y	-Й, Е*, Ё*, Ю*, Я*	j
ᠷ	ᠷ‍	‍ᠷ‍	‍ᠷ		r	Р	r
ᠸ	ᠸ‍	‍ᠸ‍			v	В	v
ᠹ	ᠹ‍	‍ᠹ‍	‍ᠹ		f	Ф	f
	ᠺ	‍ᠺ‍	‍ᠺ		k	К	kʰ
ᠻ	ᠻ‍	‍ᠻ‍	‍ᠻ		ḳ	К	kʰ
ᠼ	ᠼ‍	‍ᠼ‍			(c)	(ц)	ts
ᠽ	ᠽ‍	‍ᠽ‍			(z)	(з)	z
ᠾ	ᠾ‍	‍ᠾ‍			(h)	(г, х)	h
ᠿ	ᠿ‍				(ř)	(-,-)
ᡁ	ᡁ‍				(zh)	(-,-)	ʈ͡ʂ
ᡂ	ᡂ‍				(chi)	(-,-)

Kaynakça

1. "Official Documents to be in Mongolian Script". UB Post. 21 Haziran 2011. 1 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2016.

Dış bağlantılar

• Making Sense of the Traditional Mongolian Script 11 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Omniglot: Mongolian Alphabet 26 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.