Montparnasse 19
Montparnasse 19[1] 1958 Fransa - İtalya ortak yapımı biyografik dramatik filmdir. Özgün adı Les Amants de Montparnasse olan film, ABD'de sinemalarda Modigliani of Montparnasse, İngiltere'de ise The Lovers of Montparnasse adlarıyla gösterime sunulmuştur.
| Montparnasse 19 | |
|---|---|
| Les Amants de Montparnasse | |
 "Montparnasse 19" filminin sinema afişi | |
| Yönetmen | Jacques Becker |
| Yapımcı | Sandro Pallavicini |
| Senarist |
Jacques Becker Henri Jeanson Michel-Georges Michel (roman) |
| Oyuncular |
Gérard Philipe Lilli Palmer Anouk Aimée Lino Ventura |
| Müzik | Paul Misraki |
| Görüntü yönetmeni | Christian Matras |
| Kurgu | Marguerite Renoir |
| Stüdyo |
Cocinor Franco London Films |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Biyografi, dram, aşk |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1958 |
| Çıkış tarih(ler)i |
4 Nisan 1958, Fransa 28 Şubat 1961, ABD |
| Süre | 108 dakika |
| Ülke |
 Fransa İtalya ortak yapımı |
| Dil | Fransızca |
| Diğer adları |
Montparnasse 19 (Türkiye) Les Amants de Montparnasse (Fransa) Montparnasse 19 (Fransa) Gli Amori di Montparnasse (İtalya) Montparnasse (İtalya) Los Amantes de Montparnasse (İspanya) The Lovers of Montparnasse (İngiltere) Modigliani of Montparnasse (ABD) Hero of Montmatre (ABD, TV) (ABD) Heroes in White (ABD, TV) Modigliani |
Jacques Becker'in yönettiği filmin senaryosunu Michel-Georges Michel'in Les Montparnos adlı romanından Jacques Becker ve Henri Jeanson birlikte uyarlayıp yazmışlardır. Filmin projesi Alman asıllı Fransız yönetmen Max Ophüls tarafından başlatılmıştı, ancak bu ünlü yönetmen senaryonun yazılması aşamasında ölünce yönetmenlik görevini Jacques Becker devraldı ve filmin jeneriğine de Max Ophüls için bir ithaf yazısı koydurdu.
Modigliani'yi Gérard Philipe'in canlandırdığı filmin diğer önemli rollerinde Lilli Palmer, Anouk Aimée, Gérard Séty, Lino Ventura ve Lila Kedrova oynamışlardır. Siyah beyaz görüntülerini Christian Matras'ın çektiği filmin özgün müziğini İstanbul doğumlu, Musevi asıllı Fransız besteci Paul Misraki (1908 - 1998) yapmıştır.
Konusu 1919 yılında Paris'te geçen film, ünlü İtalyan ressam Modigliani'nin ölümünden önceki son yılını anlatır. Hayattayken anlaşılmayan ve tabloları hiç satmayan bu ressam alkol ve uyuşturucu dolu günlerin arkasından daha 35 yaşındayken yoksulluk içinde tüberküloz menenjitinden ölmüştü. Filmde sanatçının aşırı alkol tüketmesine gönderme yaparak bir eleştirmen şöyle demiştir: "Montparnasse 19'da betimlendiği şekliyle Modigliani'nin yanında Vincent Van Gogh Pat Boone gibi kalır" (Bir ara gospel müziği de yapan Amerikalı Pat Boone, dindar ve tutucu bir şarkıcı olarak tanınmıştır. Van Gogh da Modigliani gibi alkole düşkündü)[2]
Ressam Modigliani'nin hayat öyküsü 2004 yılında yönetmen Mick Davis tarafından Modigliani adıyla bir kez daha sinemaya aktarılmıştır. Bu filmde Modigliani'yi bu kez Andy Garcia canlandırmıştı.
Konusu
Arkadaşlarının kendisine "Modi" diye hitab ettiği İtalyan asıllı genç ressam Amedeo Modigliani (Gérard Philipe) Paris'in Montparnasse mahallesinde bohem yaşantısı sürmektedir. Yıl 1919'dur ve Paris'in bar ve kafeleriyle ünlü bu bölgesi sadece Fransa'nın değil Dünyanın dört bir köşesinden gelen sanatçı ve entelektüeller için bir cazibe merkezi haline gelmiştir. Çağdaşı birçok sanatçının aksine herhangi bir ekole dahil edilemeyen soyut resimler yapar ama bunları satın alan yoktur. Resimden para kazanamadığı gibi sorunlu ve sefil bir yaşantı tarzı sürdürür. Parasızlıktan doğru dürüst beslenemez, üstelik disiplinsiz yaşantısında çokça alkol ve uyuşturucu da vardır (filmde uyuşturucu aldığı gösterilmez, sadece ima edilir). Küçük paralar karşılığında, hatta çoğunlukla karın tokluğuna kafelerde müşterilerin portrelerini çizer, soyut bir tarzı olduğu için haliyle çizdiği portreler sahiplerine benzemez ve onlar tarafından beğenilmeyerek nazikçe geri çevrilir.
Anlaşılmamış bu ressamın yeteneğine inanan çok az sayıda insan vardır. Bunlardan biri onu parasal olarak da destekleyen sevgilisi İngiliz yazar Beatrice Hastings (Lilli Palmer)'dir. Onun hakkında dergilerde zaman zaman övgü dolu yazılar yazar. Bir diğer destekçisi de kapı komşusu Polonyalı şair Léopold Zborowski (Gérard Séty)'dir. Kendi maddi durumu da pek parlak olmayan Zborowski inatla onun resimlerini sağda solda tanıtır, resimlerine büyük bir gayretle müşteri arar, kirasını öder, onu resim konusunda yüreklendirir. Bir bakıma onun can yoldaşı ve sanat temsilcisidir.
Kısa bir süre devam ettiği Akademide tanıştığı Jeanne (Anouk Aimee) adındaki resim öğrencisiyle birbirlerine tutulurlar. Jeanne varlıklı ailesinin bütün itirazlarına rağmen onları ve rahat yaşantısını terkederek Modi'nin yanına taşınır ve onun yoksul hayatını paylaşmaya başlar. Jeanne'ın yanına taşınmasıyla yeni bir canlanma dönemi yaşayan Modigliani daha üretken hale gelir ama açtığı ilk serginin başarısızlığı onu iyice yıkar.
Modigliani'nin çevresinde bir de Morel (Lino Ventura) adında ünlü bir resim simsarı dolaşmaktadır. Burnu çok iyi koku alan bu içten pazarlıklı ve acımasız sanat tüccarı Modigliani'nin yeteneğinin farkındadır, sürekli onun çevresinde dolaşır ama hiçbir resmini satın almaz, ona destek olmayı reddeder, hatta onu sürekli taciz eder. Amacı iyice muhtaç duruma düştüğünde resimlerini ucuza kapatmaktır. Ayrıca ressamların ölümlerinden sonra daha iyi anlaşıldıklarını da gayet iyi bilmektedir. Nitekim Modigliani 1920 yılında daha 35 yaşındayken hastalanıp ölünce ilk işi onun evine koşup Jeanne'dan bütün resimlerini adeta yağmalarcasına çok ucuza satın almak olur.[3][4]
Film hakkında notlar
- Filmin adını aldığı, kafe ve barlarıyla ünlü, Paris'in Sen Nehri kıyısındaki tarihi mahallesi Montparnasse, 20. yüzyılın başlarında, Entelektüel ve sanatsal yaşamın merkezi haline gelmişti. Filmin çekimleri de Nice'de ve Paris'te konusunun geçtiği yerlerde gerçekleştirilmiştir.
- Jean Renoir'ın asistanlığını yaparak yönetmenliğe geçmiş olan Jacques Becker, aktris Françoise Fabian'la evliydi. Oğulları Jean Becker de bir sinema yönetmenidir.[5] Jacques Becker filmlerinde genellikle insancıl karakterleriyle iyimser temaları işlemiştir.
Oyuncu kadrosu
| Aktör/Aktris | Rolü |
|---|---|
| Gérard Philipe | Amedeo Modigliani |
| Lilli Palmer | Béatrice Hastings |
| Anouk Aimée | Jeanne Hébuterne |
| Gérard Séty | Léopold Zborowski |
| Lila Kedrova | Mme. Zborowski |
| Lino Ventura | Morel |
| Lea Padovani | Rosalie |
| Arlette Poirier | Lulu |
| Pâquerette | Mme. Solomon |
| Marianne Oswald | Berthe Weil |
| Judith Magre | La fille du jockey |
| Denise Vernac | Mme. Hébuterne |
| Robert Ripa | Marcel |
| Jean Lanier | M. Hébuterne |
| Chantal de Rieux | |
| Jany Clair | |
| Antoine Tudal | Cendrars |
| Bruno Balp | |
| Jacques Ferrière |
Kaynakça
- Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi 2005, Oğlak yayınları. s.239. Türkçe isim için referans
- "Arşivlenmiş kopya". 21 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2009.
- "Arşivlenmiş kopya". 2 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2009.
- "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2009.
- "Arşivlenmiş kopya". 29 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2009.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Les Amants de Montparnasse (Montparnasse 19)
- allmovie.com'da "Montparnasse 19"21 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.