Muhammed Salih Tahtavi
Muhammad Salih Tahtavi (1074 AH/1663-64 AD), Moğol metalürjist, astronom, geometri uzmanı ve zanaatkâr.
Pirinçten yapılmış tek parça, ek yerleri olmayan, üzerine Arapça ve Sanskritçe yazılarla gök cisimlerinin resimli temsilleri işlenmiş dev gökküreyi üreterek hem mühendislik hem de metalürji açısından hayret verici bir başarı göstermiştir.[1] Bu gökküre, gökyüzü haritası görevi gördüğü gibi gök bilimi hesapları içinde dakik bir araç olarak da kullanılıyordu.
Tek parçadan yapılma, ek yerleri olmayan bu kürelerden, 1590 ile 1842 yılları arasında toplam 21 tane imal edilmiştir. Bu işin merkezi Lahor idi. Gökkürelerin ilki Ekber Şah devrinde Kaşmirli Ali İbn Lokman tarafından, sonuncusu Hindu metalurjist Lahorlu Lala Balhumal tarafından yapıldı.[2] İçlerinde en büyüğü Şah Cihan devrinde Muhammad Salih Tahtavi tarafından 1630’da imal edilen küredir.
Kaynakça
- "Necmi Dayday, Vural Altın, Gök Biliminde Türk-İslam Bilginleri, Turksat A.Ş. İstanbul 2010" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2015.
- "Najima Kazi, Seeking Seamless Scientific Wonders: Review of Emilie Savage-Smith's Work, Muslimheritage.com Erişim tairhi:20.08.2015". 16 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2015.