Narenciye

Narenciye ya da turunçgiller, turunç, portakal, mandalina, greyfurt ve limon gibi ekonomik değeri yüksek olan Citrus cinsi meyve ağacı türlerini de içine alan bir bitki topluluğudur.

Narenciye
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Plantae Bölüm: Magnoliophyta (Kaplı tohumlular) Sınıf: Magnoliopsida (İki çenekliler) Takım: Sapindales Familya: Rutaceae Alt familya: Aurantioideae Oymak: Citreae Cins: Citrus L.
Türler
Atalara ait türler: Citrus maxima – Pomelo Citrus medica – Citron Citrus reticulata – Mandarin orange Citrus micrantha – a papeda Citrus hystrix – Kaffir lime Citrus cavaleriei - Ichang papeda Citrus japonica - Kumquat Önemli melezler: Citrus × aurantiifolia – Key lime Citrus × aurantium – Acı portakal Citrus × latifolia – İran misket limonu Citrus × limon – Limon Citrus × limonia – Rangpur Citrus × paradisi – Grapefruit Citrus × sinensis – Tatlı portakal Citrus × tangerina – Mandalina Diğer türler ve melezler için ayrıca aşağıya bakınız.

Yetiştiği yerler

Vatanı Çin ve Hindistan olan, fakat bugün hemen hemen ılıman iklime sahip bütün memleketlerde kültür şekilleri yetiştirilmektedir. Türkiye'de güney ve güneybatı Anadolu ile kuzeydoğu Akdeniz bölgelerinde tarımı yapılır.

Özellikleri

Yaprak dökmeyen, uçucu yağ taşıyan küçük ağaçlardır. Yaprakları tam, yumurtamımsı, parlak ve derimsidir. Çanak ve taç yaprakları beş parçalıdır. Taç yaprakları etli, beyaz veya pembe renkli, hoş kokuludur.

Meyveler sarı ve turuncu renkli, çok gözlü ve etlidir ve kış meyveleridir. Meyvelerin tadı ekşidir ve C vitamini açısından zengindirler. %3 yağ içerirler.

Bazı narenciye türleri

Bu türlerin hepsi de Citrus (C.) cinsi bitkilerdir:

▪ Turunç	(Citrus aurantium)
▪ Bergamot	(C. aurantium var. bergamia)
▪ Limon	(C. x limon)
▪ Mandalina	(C. reticulata)
▪ Portakal	(C. x sinensis)
▪ Lim	(Citrus aurantifolia)
▪ Greyfurt	(Citrus paradisi)
▪ Şadok (Pomelo)	(Citrus maxima)
▪ Ağaç kavunu	(Citrus medica)
▪ Kamkat	(Citrus fortunella)

Bu tür ise bazılarınca Citrus cinsi içinde bazılarınca Citrus cinsi dışında ayrı bir cinsin (Poncirus cinsi) türü olarak görülmektedir.

▪Poncirus trifoliata

(Üç yaprak)

Kullanıldığı yerler

Bu bitkilerin meyvelerinden gıda olarak faydalanıldığı gibi, meyve kabuklarından, yapraklarından veya çiçeklerden, parfümeride koku ve lezzet vermekte kullanılan uçucu yağlar da elde edilir. Citrus, deodorant ve göz kremleri karışımlarında da kullanılmaktadır.