Neriman Köksal
Neriman Köksal, gerçek adı ile Hatice Kökçü, (17 Mart 1928, İstanbul – 23 Ekim 1999, İstanbul) Türk sinema, dizi oyuncusu ve şarkıcı.
Neriman Köksal | |
|---|---|
 | |
| Doğum |
Hatice Kökçü 17 Mart 1928[1] Rami, İstanbul, Türkiye |
| Ölüm |
23 Ekim 1999 (71 yaşında)[2] Şişli, İstanbul, Türkiye |
| Ölüm sebebi | Meme kanseri |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı |
| Milliyet | Türk |
| Diğer isim(ler)i | Fosforlu Cevriye, Afet-i Devran Neriman |
| Meslek | Oyuncu, şarkıcı |
| Etkin yıllar | 1950–1999 |
| Ödüller |
Uluslararası İstanbul Film Festivali 1999 – Onur Ödülü |
Yaşamı
Neriman Köksal, 17 Mart 1928 tarihinde İstanbul'un Rami semtinde doğdu. Türk sinemasının ilk ve en uzun süreli vamp kadını olarak kabul edilmektedir. Gerçek adı Hatice Kökçü'dür. Farsçada yiğit, cesur anlamına gelen Neriman ismini, sahne adı olarak kullanmıştır. 1950'li yıllarda Fosforlu Cevriye isimli filmde elde ettiği başarı nedeniyle "Fosforlu Cevriye" lakabıyla da anıldı, bir diğer lakabı ise "Afet-i Devran Neriman"dır.
Neriman Köksal, henüz 22 yaşındayken İstanbul'da, İstiklal Caddesi'nde yürürken Metin Erksan tarafından keşfedildi. O dönem İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü'nde öğrenci olan Erksan, bu boylu poslu alımlı kadını, tam da o sırada çekeceği Çete adlı film için kadın oyuncu arayan ağabeyi, yönetmen Çetin Karamanbey'e götürdü. "Çete" filmindeki "Rus Prensesi Nina" rolü ile sinemaya adım atan Neriman Köksal, asıl ününü, Fosforlu Cevriye (1959) filmi ile elde etti. Neriman Köksal’ın Fosforlu Cevriye’de, iri-kıyım yapısıyla erkeklere posta koyan, argo konuşan, külhanbeyi, erkeksi-kadın imgesini başarıyla canlandırması, sonraki dönemlerde Türk Sineması'nda erkeksi-kadın imgesinin uzun yıllar sürecek bir modaya dönüşmesine de öncülük etmiştir.
Sanatçı, 1999 yılında Mustafa Volkan Öylek'in 9 yaşındaki kızı Nazlı Buse Öylek'i mahkeme kararı ile evlat edindi.
Ölümü
1999 yılında 50. sanat yılını kutlayan Neriman Köksal, meme kanseri'ne yakalandı. Kanserle bir yıl boyunca mücadele eden Köksal, buna solunum yetmezliği de eklenince konuşma ve beslenme problemleri çekmeye başladı ve durumu ağırlaştı. Köksal'ın son günlerinde en çok sarf ettiği cümlesi "ölmek istiyorum, dayanamıyorum artık." idi. 23 Ekim 1999 tarihinde İstanbul'daki Surp Agop Hastanesi'nde 71 yaşında hayatını kaybetti.[3] 25 Ekim'de Şişli Camii'nde düzenlenen cenaze töreninin ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.[2][4]
Ödülleri
- 18. İstanbul Film Festivali, 1999, 1 Dakika Karanlık, Onur Ödülü
Filmografi
- Çete (1950)
- Hürriyet Şarkısı (1951)
- Edi ile Büdü Tiyatrocu (1952)
- Katil (1953)
- Süheyla İstanbul Canavarı (1953)
- Affet Beni Allahım (1953)
- Leylaklar Altında (1954)
- Beyaz Cehennem
- Cingöz Recai (1954)
- Çalsın Sazlar Oynasın Kızlar (Oyna Kızım Oyna) (1954)
- Neriman İki Ateş Arasında (1954)
- Ebediyete Kadar (1955)
- Ölüm Korkusu (1955)
- Battal Gazi Geliyor (1955)
- Mari Bataktaki Kız (1955)
- Kanlarıyla Ödediler (1955)
- Kara Vadi (1955)
- Oyuncu Kız (1955)
- Şeyh Ahmed'ın Gözdesi (1955)
- Çoban Ali (1955)
- Hayatımı Mahveden Kadın (1955)
- Kaybolan Gençlik (1955)
- Hayırsız Evlat (1956)
- Yangın (1956)
- Felaket Zinciri (1956)
- Günahsız Yavrular (1956)
- Kara Bela (1956)
- Tuzak Oteli (1956)
- Çoban Aşkı (1957)
- Dişi Canavar (1957)
- Günahkarlar Cenneti (1958)
- Kızımın Başına Gelenler (1958)
- Bana Gönül Bağlama (1958)
- Gönülden Ağlayanlar (1958)
- Tilki Leman (1958)
- Vicdan Azabı (1958)
- Beklenen Bomba (1959)
- Feryat (1959)
- Fosforlu Cevriye (1959)
- Şehvet Uçurumu (1959)
- Erkek Fatma (1959)
- Kıtipiyoz'a Tuzak (Fosforlu'nun Oyunu) (1959)
- Devlerin Öfkesi (1960)
- Bir Serseri (1960)
- Oy Farfara Farfara (1961)
- Tatlı Bela (1961)
- Naylon Leyla (1961)
- Şahane Kadın (1961)
- Fosforlu Oyuna Gelmez (1962)
- Lekeli Kadın (1962)
- Çam Sakızı (1962)
- Erkek Fatma Evleniyor (1963)
- Arka Sokaklar (1963)
- Gençlik Rüzgarı (1964)
- Son Tren (1964)
- Gel Barışalım (1964)
- Anadolu Çocuğu (1964)
- Dişi Şeytan (1964)
- Lekeli Aşk (1964)
- Kimse Fatma Gibi Öpemez (1964)
- Öpüşmek Yasak (1964) (konuk oyuncu)
- Ayşecik Cimcime Hanım (1964)
- Gecelerin Kadını (1964)
- Konyakçı (1965)
- 65 Hüsnü (1965)
- Yalnız Değiliz (1965)
- Fakir Gencin Romanı (1965)
- Şeker Gibi Kızlar (1965)
- Artık Düşman Değiliz (1965)
- Lafını Balla Kestim (1965)
- Çalıkuşu (1966)
- Örümcek Adam (1966)
- Ölüm Busesi (1966)
- Seher Vakti (1966)
- Karanlıklar Meleği (1966)
- Aşkın Gözyaşları (1966)
- Geceler Yarim Oldu (1966)
- Yakut Gözlü Kedi (1966)
- Amansız Takip (1967)
- Serap Ağlayan Kadın (1967)
- Kimsesizim (1967)
- Kızım Duymasın (1967)
- Beş Asi Adam (1968)
- Yanık Kaval (1969)
- Güllü Geliyor Güllü (1973)
- Yedi Evlat İki Damat (1973)
- Gülşah (1975)
- Güler Misin Ağlar Mısın (1975)
- Aşk-ı Memnu (TV) (1975)
- Saffet Beni Affet (1976)
- Hamza Dalar Osman Çalar (1976)
- Acı Hatıralar (1977)
- Sevgili Dayım (1977)
- Babanın Evlatları (1977)
- Evlidir Ne Yapsa Yeridir (1978)
- Cevriyem (1978)
- Ali Baba'nın Çiftliği (1978)
- Aldırma Gönül (1978)
- Çilekeş (1978)
- Süpermenler (1979)
- N'Olacak Şimdi (1979)
- Ayrılık Kolay Değil (1980)
- Şaka Yapma (1981)
- Bağrımdaki Ateş (1981)
- Günah Defteri (1981)
- Kırık Bir Aşk Hikâyesi (1981)
- Mutlu Ol Yeter (1981)
- Talih Kuşu (1982)
- Beni Unutma (1982)
- Hülyam (1982)
- Seni Kalbime Gömdüm (1982)
- Hasret Sancısı (1982)
- Islak Mendil (1982)
- Şekerpare (1983)
- Bedel (1983)
- Ah Şu Kadınlar (1983)
- Anlatamadım (1983)
- Davetsiz Misafir (1983)
- Feryat (1983)
- Yaktı Beni (1983)
- Metres (1983)
- Bir Zamanlar Kardeştiler (1983)
- Gurbet (1984)
- Kader (1984)
- Uç Güzel Güvercinim (1984)
- Balayı (1984)
- Asılacak Kadın (1984)
- Aliş ile Zeynep (TV) (1984)
- Sana Öyle Hasretim ki (1985)
- Uyanıklar Dünyası (1985)
- Sekreter (1985)
- Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (TV) (1985)
- Süheyla Hayat Kadını (1986)
- Güneşten de Sıcak (1986)
- Sultan (1987)
- Acı Gurbet (1988)
- Afacan (1989)
- Evdekiler (TV) (1999)
- Bizim Mahalle (TV) (1999)
Plağı
- Yeşilçam'ın en üretken olduğu dönemler olan 1960'lı ve 1970'li yıllarda Fikret Hakan'dan Fatma Girik'e, Yılmaz Köksal'dan Hülya Koçyiğit'e kadar onlarca sinema oyuncusu müzik plakları dordurmuşlardı. Bu plak yapan sinemacılar kervanına Neriman Köksal da katıldı ve bir 45'lik plak da o doldurdu[5] Bu plak:
- 1965 - Şeker Alalım / Ali Baba - Serengil 10009
Kaynakça
- "Erkek gibi yetiştirildim". Hürriyet. 8 Mart 1999. Erişim tarihi: 13 Haziran 2016.
- "Güle güle Fosforlu Cevriye". Hürriyet. 25 Ekim 1999. Erişim tarihi: 18 Mart 2019.
- https://www.cumhuriyetarsivi.com/katalog/192/sayfa/1999/10/24/20.xhtml
- "Neriman Köksal dua ve alkışlarla uğurlandı". Türkiye. 26 Ekim 1999. Erişim tarihi: 18 Mart 2019.
- "Arşivlenmiş kopya". 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2008.