Otumba Muharebesi
Otumba Muharebesi, Otumba yakınlarında (Günümüz Meksiko bölgesi) Aztekler ile İspanyollar arasında yapılmış bir savaştır. Sayıca az ama silahları daha üstün olan İspanyol ordusu, kendisinden kat kat yüksek mevcuttaki Aztek Ordusuna ezici bir yenilgi yaşatmıştır.
Otumba Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
17. yüzyılda yapılmış, Otumba Muharebesi'ni konu alan bir resim | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
İspanyol İmparatorluğu Tlaxcala | Aztekler | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Hernan Cortes | Cuitlahuac[2] | ||||||
Güçler | |||||||
5.000'den az | ~20.000 - 40.000 | ||||||
Kayıplar | |||||||
73 ölü | 11.000 - 13.000 |
Savaş öncesi
Mart 1519'da Cortes, az sayıda adamıyla birlikte Kuzey Amerika topraklarına ulaşmıştı ve Küba adasında kontrol sağlanmıştı[3]. Küba ve çevresinde İspanyol sömürgesi kurulması için Diego Velázquez de Cuéllar görevlendirilmişti[4]. Bu sayede Cortes, Azteklere karşı kendisiyle iş birliği yapan Tlaxcala topluluğunu güvenceye aldı ve Azteklerin merkezi olan Tenochtitlan'a doğru ilerleyiş başladı[5]. 1519 yılının Kasım ayında Cortes ve adamları, şehre girdi ve Aztek hükümdarı II. Montezuma tarafından karşılandılar[6]. Başta dostluk kuruldu ve İspanyollar, şehirde bir süre kaldı[7]. Fakat huzursuzluk arttı, İspanyollar imparatorluğun zenginliğini ele geçirmek için II. Montezuma'yı esir aldılar ve büyük bir kargaşa çıktı, sonuçta şehirden ağır kayıp vererek kaçabildiler ama Montezuma öldü[8]. Bu olay, La Noche Triste olarak anılmıştır. İspanyollar, müttefik kabile Tlaxcala'nın yanına geri çekildi. Aztekleri ortadan kaldırma kararı aldılar[8].
Muharebe
İspanyollar, şehrin geçitlerini tuttu ve Aztekleri açlığa mahkûm etti. Otumba Vadisinde; şehir dışında bulunan kalabalık Aztek Ordusu, İspanyolları imha etmek üzere geldi. Fakat Aztek askerleri, İspanyolların güçlü şövalyelerini ve gelişmiş silahlarını görünce paniğe kapıldı. Savaşın ilk safhalarında, Aztek komutanı öldürüldü. İspanyollar karşısında çok sayıda kayıp veren Aztek Ordusu, henüz İspanyol yandaşı Tlaxcala birlikleri gelmeden dağıldı[9]. En az 20.000 Aztek askeri ölmüş, İspanyol kayıpları ise 73 veya daha az sayıda kalmıştı. Savaşın meydana geldiği yere Aztekler tarafından "Temalacatitlán" denildi.
Dipnotlar
- Hewett, s. 312
- Meksika Fatihi: Otumba Muharebesi (İngilizce), Congress Kütüphanesi (14 Ağustos 2011 tarihinde görüntülenmiştir)
- Robinson III, s. 31
- Robinson III, s. 12
- Robinson III, s. 35
- Robinson III, s. 44
- Robinson III, s. 45
- Robinson III, s. 53
- Gruzinski
Kaynakça
- Edgar Hewett, Meksika'da ve Orta Amerika'da Antik Yaşam8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (1968), ISBN 9780819602053 (14 Ağustos 2011 tarihinde görüntülenmiştir)
- Charles M. Robinson III, Meksika'da İspanyol Mücadelesi 1519 - 1521 (2004), ISBN 1-84176-563-5
- Serge Gruzinski, Aztekler: Genişlemeleri ve Yıkılmaları (1987)