Perslerin Mısır'ı fethi
Perslerin Mısır'ı fethi, MS 618 - 621 yılları arasında, Sasani İmparatorluğu ordusu Mısır'daki Bizans kuvvetlerini mağlup etti ve eyaleti işgal etti. Roma Mısır'ının başkenti İskenderiye'nin yıkılması, Sasani seferinde bu zengin eyaletin fethindeki ilk ve en önemli aşamayı işaretler ve sonunda birkaç yıl içinde Mısır tamamen Pers egemenliği altına girdi. Olayın iyi bir açıklaması Butler tarafından verilmiştir.[2]
| Perslerin Mısır'ı fethi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bizans-Sasani Savaşı (602-628) | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
| Bizans İmparatorluğu | Sasani İmparatorluğu | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Nicetas | Şahrbaraz[1] | ||||||||
Arka Plan
Pers Şahı, II. Hüsrev, İmparator Mauricius'un Phocas tarafından devrilmesinden sonra Bizans İmparatorluğu'nun iç karışıklığından yararlanarak Doğu'daki Bizans vilayetlerine saldırdı. 615 yılına gelindiğinde, Persler, Bizanslıları kuzey Mezopotamya, Suriye ve Filistin'den sürmüşlerdi. Asya'daki Bizans egemenliğini ortadan kaldırmaya kararlı olan Hüsrev, Bizans İmparatorluğu'nun tahıl ambarı olan Mısır'a gözlerini dikti.[3]
Mısır'ın düşüşü
İran'ın Mısır istilası ya 617 ya da 618'de başlamıştır, fakat bu seferin ayrıntılarıyla ilgili çok az şey bilinmektedir çünkü eyaletin, geri kalan Bizans topraklarından hemen hemen kopmuştu.[4] Pers ordusu, Herakleios'un kuzeni ve yerel valisi Nicetas'ın etkili direniş sağlayamadığı İskenderiye'ye ilerledi. Nicetas, Mısır'da büyük bir Nicetas destekçisi olan Patrik İoannis ile birlikte Kıbrıs'a kaçtı.[3] Huzistan Vakayinamesi'ne göre, İskenderiye 619 Haziran'da ismi Petrus olan birinini ihaneti ile Perslerin eline geçti.[5][6]
İskenderiye'nin düşmesinden sonra Persler Nil boyunca güneye doğru yavaş yavaş egemenliklerini genişlettiler.[4] Seyrek direniş bazı mukavemetin tasfiyesi operasyonlarına ihtiyaç duydu ancak 621'e kadar eyalet güvenli bir şekilde Perslerin elindeydi.[7]
Sonrası
Mısır, İskenderiye'den General Şahrbaraz'ın yönetiminde 10 yıl boyunca Pers elinde kalacaktı.[1] Bizans imparatoru Herakleios'un durumu tersine çevirip ve Hüsrev'i yenince, Şahrbaraz' eyaleti tahliye etmesi emredildi, ancak reddetti. Sonuçta, Herakleios, hem Mısır'ı kurtarmak hem de Persler arasındaki dağınıklığı artırmak için Şahrbaraz'a Pers tahtını kendisi için ele geçirmesini önerdi. Anlaşmaya varıldı ve 629 yazında Pers birlikleri Mısır'dan çıkmaya başladı.[1]
Kaynakça
- Özel
- Howard-Johnston (2006), p. 124
- A. J. Butler, The Arab Conquest of Egypt, (1902). Reprinted (1978) by Oxford University Press, 0-19-821678-5
- Frye (1993), p. 169
- Dodgeon et al. (2002), p. 196
- Dodgeon et al. (2002), pp. 196, 235
- Howard-Johnston (2006), pp. 10, 90
- Howard-Johnston (2006), p. 99
- Genel
- Dodgeon, Michael H.; Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C. (2002). The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part I, 226–363 AD). Routledge. ss. 196-97. ISBN 0-415-00342-3. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017.
- Frye, R. N. (1993). "The Political History of Iran under the Sassanids". Yarshater, Ehsan; Bailey, Harold (Edl.). The Cambridge History of Iran. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-20092-9. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017.
- Howard-Johnston, James (2006). East Rome, Sasanian Persia And the End of Antiquity: Historiographical And Historical Studies. Ashgate Publishing. ISBN 0-86078-992-6. 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017.