Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısı
Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısı, kod adıyla BNT162b2, BioNTech ve Pfizer şirketlerinin iş birliğinde geliştirilen COVID-19 aşısı. Dünya Sağlık Örgütü tarafından sıkı düzenleyici kurumlar olarak tanımlanan kurumlardan acil kullanım onayı ve düzenli kullanım onayı alan ilk COVID-19 aşısıdır.[1][2][3] Etkin maddesi tozinameran adıyla bilinmektedir.
Pfizer – BioNTech COVID-19 aşısı | |
---|---|
Bir şişe Pfizer – BioNTech COVID-19 Aşısı | |
Klinik çalışmaları Nisan 2020'de başlayan aşının faz 3 klinik çalışmasında 40.000'den kişi yer almıştır. Toplamda 180 COVID-19 vakası üzerinden yapılan Aralık 2020 tarihli ara analizde aşının COVID-19 hastalığını engellemede %95 etkili olduğu tespit edilmiştir. Aşının yaygın yan etkileri arasında enjeksiyon bölgesinde hafif ağrı, hâlsizlik ve baş ağrısı yer almaktadır.[4][5]
BNT162b2'nin (aşı adayının) orijinal geliştiricisi BioNTech olurken, üretim partnerlerinden biri de Pfizer'dir. Pfizer, 50 milyon dozun 2020'nin sonunda mevcut olabileceğini ve 2021'in ortasına kadar yaklaşık 1.3 milyar dozun mevcut olabileceğini belirtti.[6]
Aşı platformu
BNT162 aşı adayı için BioNTech'in kullandığı teknoloji, SARS-CoV-2 koronavirüsün (COVID-19) yüzeyinde bulunan spike proteinin (başak proteinin) bir kısmını kodlayan ve virüs proteini enfeksiyonuna karşı bir bağışıklık tepkisini tetikleyen haberci RNA (mRNA) kullanımına dayanmaktadır.[7]
Finansman
Eylül 2020'de, Alman hükümeti BioNTech'e COVID-19 aşı geliştirme programına 375 milyon euro verdi. Aynı zamanda Pfizer, geliştirme maliyetlerinin bir kısmını devlet finansmanı olmadan finanse etmeyi amaçladı.[8]
Ön sipariş ve lojistik
Pfizer, 50 milyon dozun 2020'nin sonunda mevcut olabileceğini ve 2021'in ortasına kadar küresel olarak yaklaşık 1,3 milyar dozun sağlanabileceğini belirtti.[6] Warp Speed adlı aşı geliştirme programı, Pfizer'a, aşının güvenli ve etkili olduğu gösterilirse, Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanılmak üzere 100 milyon doz COVID-19 aşısı üretmesi için 2 milyar dolarlık bir ön sipariş verdi.[9][10][11]
9 Kasım'da Pfizer-BioNTech ortaklığı, şirketin başarılı ve lisanslı olduğu kanıtlanmış bir COVID-19 aşısının tedarikçisi olduğunu duyurdu.[12] Pfizer'in ayrıca Birleşik Krallık'a 40 milyon doz (2021'den önce 10 milyon), ve Kanada'ya 20 milyon doz tedarik etme anlaşmaları bulunmaktadır.[13] Aşı, -80 °C (-112 °F) gibi aşırı soğuk bir sıcaklıkta depolanmalı ve taşınmalıdır.[14]
Ön sonuçlar
BNT162 üzerindeki Faz I-II klinik çalışmalardan 2020'deki ön sonuçlar, etkinliği ve güvenliği için bir potansiyel olduğunu gösterdi.[15]
Kaynakça
- "UK medicines regulator gives approval for first UK COVID-19 vaccine" (Basın açıklaması). Medicines and Healthcare products Regulatory Agency (MHRA). 2 Aralık 2020. Erişim tarihi: 2 Aralık 2020.
- Boseley, Sarah; Halliday, Josh (2 Aralık 2020). "UK approves Pfizer/BioNTech Covid vaccine for rollout next week". The Guardian. Erişim tarihi: 14 Aralık 2020.
- "Swissmedic autorise un premier vaccin contre le coronavirus" (Fransızca). Le Temps. 19 Aralık 2020. Erişim tarihi: 19 Aralık 2020.
- Polack FP, Thomas SJ, Kitchin N, Absalon J, Gurtman A, Lockhart S, Perez JL, Pérez Marc G, Moreira ED, Zerbini C, Bailey R, Swanson KA, Roychoudhury S, Koury K, Li P, Kalina WV, Cooper D, Frenck RW, Hammitt LL, Türeci Ö, Nell H, Schaefer A, Ünal S, Tresnan DB, Mather S, Dormitzer PR, Şahin U, Jansen KU, Gruber WC (December 2020). "Safety and Efficacy of the BNT162b2 mRNA Covid-19 Vaccine". N Engl J Med. 383 (27): 2603-2615. doi:10.1056/NEJMoa2034577. PMC 7745181 $2
|pmc=
değerini kontrol edin (yardım). PMID 33301246|pmid=
değerini kontrol edin (yardım). Geçersiz|doi-access=free
(yardım) - "Questions and Answers About Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine". Pfizer. 23 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- "Covid-19 vaccine from Pfizer and BioNTech is strongly effective, early data from large trial indicate". STAT. 9 Kasım 2020. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.
- Gaebler (19 Ekim 2020). "All eyes on a hurdle race for a SARS-CoV-2 vaccine". Nature. 586 (7830): 501-502. doi:10.1038/d41586-020-02926-w. ISSN 0028-0836. PMID 33077943
|pmid=
değerini kontrol edin (yardım). - "BioNTech Gets $445 Million in German Funding for Vaccine". Bloomberg.com (İngilizce). 15 Eylül 2020. Erişim tarihi: 10 Kasım 2020.
- Erman (22 Temmuz 2020). "U.S. to pay Pfizer, BioNTech $1.95 bln for millions of COVID-19 vaccine doses". Reuters (İngilizce). Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
- "U.S. Government Engages Pfizer to Produce Millions of Doses of COVID-19 Vaccine". US Department of Health and Human Services. 22 Temmuz 2020. 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020.
- Alexander Nazaryan (9 Kasım 2020). "So is Pfizer part of Operation Warp Speed or not? Yes and no". Yahoo Financial News. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.
- Katie Thomas, David Gelles, Carl Zimmer (9 Kasım 2020). "Pfizer's Early Data Shows Vaccine Is More Than 90% Effective". The New York Times. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.
- John Paul Tasker (9 Kasım 2020). "Trudeau says promising new Pfizer vaccine could be 'light at the end of the tunnel'". CBC News. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.
- James Gallagher (9 Kasım 2020). "Covid vaccine: First 'milestone' vaccine offers 90% protection". BBC News. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.
- Mulligan, Mark J.; Lyke, Kirsten E.; Kitchin, Nicholas; Absalon, Judith; Gurtman, Alejandra; Lockhart, Stephen; Neuzil, Kathleen; Raabe, Vanessa; Bailey, Ruth; Swanson, Kena A.; Li, Ping (Ekim 2020). "Phase I/II study of COVID-19 RNA vaccine BNT162b1 in adults". Nature (İngilizce). 586 (7830): 589-593. doi:10.1038/s41586-020-2639-4. ISSN 1476-4687.