Plantin-Moretus Müzesi

Plantin-Moretus Evi-Atölyeleri-Müze Kompleksi Belçika’nın Anvers şehrinde bir müzedir ve müze olan bina ise Cristoffel Plantijn ve Jan Moretus isimli ünlü matbacıları onurlandırıyor. Binanın kendisi hala orijinal konumu olan Vrijdagmarkt (Cuma Pazarı) meydanında, Plantin Press matbaacılık yerleşkesindedir.

Plantin-Moretus Evi-Atölyeleri-Müze Kompleksi
UNESCO Dünya Mirası
Konum Belçika
Kriter Kültürel: ii, iii, iv, vi
Referans 1185
Tescil 2005 (29. oturum)
Bölge Avrupa ve Kuzey Amerika

Tarihi müze

Plantijn Matbaası 16. yüzyılda Cristoffel Plantijn tarafından kuruldu. Ölümünden sonra damadı Jan Moretus tarafından devralınmıştır. Bu matbaa, Justus Lipsius ve Simon Stevin gibi hümanistlerin ve bilgelerin uğrak yeri de olmuştur. 1876’da Edward Moretus bu matbaayı tüm içeriği ile beraber Anvers şehrine ve Belçika devletine satar. Bir yıl sonra ise, 1877’de matbaanın kapıları halka açılmış olup, vatandaşların ziyaretine sunulmuştur. 1944’te bir Alman V2 raket tarafından ağır hasara uğrayan müzenin kapıları 1951’de tekrar açılmıştır. Her ne kadar bu müzenin 2002’de UNESCO’nun Dünya miras listesi için adaylığı söz konusuysa da, ancak 2005 (tarihinde ilk müze olarak) resmen listeye dahil edilmiştir. Bu müze 16. yüzyıldan kalma tarihi bir matbaayı da içinde barındırdığı için hâlâ yüksek standartlarda koruma altına alınmaya devam ediyor.[1]

Hem müze hem kütüphane

Bütün ev tümüyle Flemenk mobilyası donatılmıştır.Sanatsal eşyaların yanında da altın derisi ile kaplanmış ağaç işlemeciliği vardır. Koleksiyonun içinde ise yine, ev arkadaşı olan, Rubens’e ait tuvaller de var. Müzenin içinde hazine değerinde tarihi kitaplar ve basımlar saklanmıştır ve koleksiyon toplam 30.000 civarı kitabı barındırmaktadır. Bu 30.000 kitap içinde inkünabel ve post inkünabel kitapların yanında orijinal müzik notaları için bile metal çubuklar mevcuttur.

Eski matbaada birkaç adet otantik ağaç yapımı tipografik baskı parçaları bulunmuştur. Eski dökümhanede metal harf baskı parçalarının yanında tamamıyla çok özel el dökümü kalıplar koleksiyonu da sergilenmektedir. Bunların yanında harf kalıpları da saklanmaktadır. Bu kalıplar ise 17. ve 18. yüzyılda Claude Garamond, Johan Van der Keere gibi o dönem ün salmış başka harf kalıpçılara atfen kaynaklandırılırlar, çünkü onlar tipografi mirası çerçevesinde önemli şahıslar olarak geçmektedirler.

Daha başka olarak hemen hemen 600’e yakın tarihi elyazmaları da saklanmaktadır. Özellikle Jean Froissart’ın 15. yüzyıldaki Kronikleri elyazmaları, birkaç adet Gerardus Mercator’un modellerine göre üretilen kartografik dünya küreleri ve Ortelius’a ait Theatrum Orbis Terrarum gibi atlaslarla oluşan bu el yazmaları arşiv olarak muazzam korunmaya devam edilmektedir.

Matbaanın aktif olduğu süre zarfı boyunca elde edilen muhasabesi ve arşivlerin tamamı da korunmuştur. Bu arşiv Anvers şehrinin sosyal tarihiyle ve işçi sınıfın çalışma ortamlarıyla ilgili en önemli enformasyon kaynaklarından biri olarak kabul edilmektedir. Hatta işçi kurallarına göre çalışma süreleri kısıtlanmıştır. Sabah saat dörtten önce olmamak şartıyla, gece saat on birlere kadar çalışma saatleri belirlendi. Ayrıca baskıcılar ve kalıp koyucular ailelerini bakabilmek için uzun çalışma saatlerine boyun eğmek durumundaydılar. Kahya baskıcılar olarak isimlendirilen kişiler ise daha iyi maaşa tâbi tutuluyorlardı.

Koleksiyon
  • Beş lisanlı İncil: Biblia Polyglotta (1568-1573) [2]
  • Cornelius Kiliaan’a ait Thesaurus Teutoniae Linguae
  • Abraham Ortelius tarafından yapılan Theatrum Orbis Terrarum isimli çoğrafik kitap.
  • Rembert Dodens tarafından üretilen ve bitkisel bilgiler içeren Cruydeboeck kitabı
  • Andreas Vesalius ve Joannes Valverd’ın kalemlerinden anatomik çalışmaları
  • Simon Stevin’e ait decimal numaralar ile ilgili de thiende isimli kitap
  • Gutenberg İncili’nin 36 satırlık bir numûnesi
  • Peter Paul Rubens’e ait çizimler ve tablolar
  • Justus Lipsius isimli hümanistin etüdleri ve daha başka çalışmaları

Kaynakça
  1. http://www.trabel.com/antwerp-plantin.htm 7 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Platin-Moretus Museum in Antwerp, Anvers, 12 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir (ingilizce)
  2. http://www.trabel.com/antwerp-plantin.htm 7 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Platin-Moretus Museum in Antwerp, Anvers, 12 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.