Sejong

Büyük Kral Sejong (Daewang) (d. 1397 - ö. 1450), Joseon Hanedanlığı′na hükmetmiş bir kraldır. Kore yazı sistemi olan Hangıl, onun emri üzerine 1444 yılında hazırlatılmış ve 1446 yılında Hunmin Congım (Halka Doğruları Öğreten Ses) adlı kitapla halka sunulmuştur.

Büyük Kral Sejong
Büyük Kral Sejong (1418 - 1450)
Joseon Kralı
Hüküm süresi 1418-1450
Önce gelen Taejong Joseon
Sonra gelen Munjong Joseon
Eş(leri) Kraliçe Soheon
Hanedan Davud Hanedanlığı
Babası Kral Taejong
Annesi Kraliçe Wongyeong
Doğum 7 Mayıs 1397(1397-05-07)
Ölüm 18 Mayıs 1450 (53 yaşında)

Tahta geçişi

Büyük Sejong (Sejong The Great) (6 Mayis 1397 – 18 Mayis 1450 ) Joseon Hanedanlığı’nin 4. kralidir. 

Kore yazı sistemi olan Hangil onun emri üzerine 1444 yılında hazırlatılmış ve 1446 yılında Hunmin Congim (Halka Doğruları Ögreten Ses) adli kitapla halka sunulmuştur. Bunun öncesinde ise dilin zorlugundan dolayi nüfusun çok azi Çin harflerini (karakterlerini) ögrenebiliyordu. Bir Korece yazma sistemi olusturma çabasi içindeki Kral Sejong ve dil bilgeleri, bu olusumu sağlamlaştırmak için Çin,Uygur, Mogol dil ve harflerini incelemişlerdir.

Sejong, "Büyük" unvanina layik görülen iki yöneticiden biridir. Ölümünden sonra bu unvan ile şereflendirilmiştir. Bu unvani alan diğer yönetici de Goguyeo Kralı Gwanggaeto’dur. 

Sejong Kral Taejong’un üçüncü oğludur. Sejong, 12 yaşındayken “Büyük Prens Chungnyeong” unvanini aldi ve Cheongsong’un kızlarından biri olan Shim On (Lady Shim olarak da bilinir) ile evlenmiştir. Lady Shim, daha sonra Kraliçe Soheon unvanini almıştır. 

Sejong, küçük bir prensken çok çalisirdi. Bu sebeple iki abisi olmasına ragmen Kral Taejong’un gözdesiydi. 

Tahta Sejong'un yükselmesinin sebebi onun çok özel ve diğer prenslerden farklı olmasıydı. En büyük Prens Yangnyeong, Krallık için gerekli becerilere sahip olduğuna inaniyordu ancak Sejong'un kral olacağını da seziyordu. Ikinci prens Hyoryeong da kralliga Sejong’un geçmesi gerektigini kendine bir vazife olarak görmüstür. Her ikisi de bir takım sebeplerden dolayi Seoul’den sürgün edildiler. En büyük prens bir gezgin oldu ve daglarda yasadi. Ikinci prens bir Budist tapinagina gitti ve kesis oldu. Böylece Agustos 1418’de Sejong tahta geçti. 

Reformlar

Kral Sejong döneminde takvimler, su saatleri ve en önemli iyi şey olan Hangıl yazı sistemi ile Hunmin Congımı halka sunmuştur. Kral Sejong döneminde babasının öğütleri ve yol göstericiliği doğrultusunda ve General Kim Jong-Seo'nun yardımlarıyla askeri alanda da güçlenmiştir ve diğer ülkelerle de ilişkilerini geliştirmiştir. Genç yaşta ölümü üzere gerçekleştirmek istediklerini gerçekleştirememiştir.

Kral Sejong, iyi bir askeri planlamacıydı. Hatta eski bir Kore roketi olan Hwacha'lar ilk olarak 1407'de Kral Sejong'un askeri bir programi için yapıldı. Kral Sejong birçok askerî harekâtta üstün basarilar göstermiştir. 

Sejong, hükümdarligi sırasında teknolojik ilerlemelere de çok önem vermiştir. Hatta tarihçi Yung Sik Kim, Sejong'un, kendi özel teknik bilimsel bilgisi olduğuna dikkat çeker. 

Sejong, Çin baskentinin enlemine göre ayarlanmış olan Kore takvim sistemini de değiştirmeyi amaçlamıştır. Sejong, Kore’de ilk defa olarak bu alanda çalismalar yapılmasını istedi. Baskent Seoul’un enlemlerini baz alan bir takvim olusturulması için çalismalara başlanmışti. 

Geleneksel Kore ilaçları ile ilgili iki önemli inceleme yine Sejong döneminde yazılmıştır. Bu incelemeler “Hyangyak chipsŏngbang” ve “Ŭibang yuch'wi “ dir. Tarihçi Yung Sik Kim, bu tibbi çalışmaların Korelilerin kendi çalışmaları olduğunu belirtir. 

Sejong edebiyati da desteklemiştir. Sarayda yüksek saray memurları ve bilginlerini edebiyat alanında çalismak üzere cesaretlendirmiştir. Kral Sejong bazı bilginleri de yanina alarak çeşitli çalismalar sonucunda Hangul'u yazdi. 

Sejong Joseon'un çiftçilerinin tarimsal faaliyetlerine de çok önem vermiştir. Vergiler konusunda onlara anlayisli davranıştır. 

Sarayda yiyecek fazlaliligi olduğunda Kral Sejong bunların ihtiyaç duyan yoksul köylüler veya çiftçilere dağıtılmasını sağlardi. 

1429’da Kral Sejong’un emriyle Nongsa-jikseol (농사직설) adli kitap derlendi. Kore’de çiftçilik ve Koreli çiftçiler hakkında bir kitaptir. 

Birçok hükûmet memuru ve aristokrat Hangul'un kullanimina karşı çikti buna ragmen alt tabakadan gelen kişiler Hangul'u kucakladı ve destekledi. Okur-yazarlik orani hizla artti ve insanlar birbirleri arasında dilin yazılı kaynaklarını yaymaya başladılar.

Sejong'un kişisel yazıları yüksek oranda kabul görmüstür. En ünlü yazıları Yongbi Eocheon Ga (“Songs of Flying Dragons” – Uçan Ejderhaların şarkısi, 1445), Seokbo Sangjeol (“Episodes from the Life of Buddha” –Buda Hayat Hikâyeleri, Temmuz 1447), Worin Cheon-gang Jigok (“Songs of the Moon Shining on a Thousand Rivers” –Parlayan Ayin ve Bin Nehrin şarkısi, Temmuz 1447). 

Sejong, 1920’de Gyeongbokgung'da bir kültür-kongre salonu (Jiphyeonjeon) da açmiştir. Salonda kral tarafından seçilen bilginler yer aldi. Bu salonda yapılan çalismalarla Hangul yazı sistemi ile ilgili çalismalar yapıldı ve bu konuyla ilgili olan Hunmin Jeongeum derlemeleri yazıldi. 

Büyük Kral Sejong Kore Tarihi'nde Kore lisani için yeni fonetik alfabe sistemini olusturmus olması çok önemlidir.

Hangul’un olusturulmasından önce sadece yüksek sınıfa mensup kişiler okuryazardi. Çin’in kullandıgi Hanja karakterleri ögrenmek bir hayli zordu. Kral Sejong, Kore alfabesinin 28 harfini halkla tanistirdi ve yaptığı organizasyonlarla Korelilerin okur-yazarlik oranini ciddi anlamda artmasını sağladı. Sejong, ayrica Kore’nin ve Korelilerin kültürel kimligini de koruması ve geliştirmesini hedefledi. 

Ailesi

  • Ailesi:

Babasi: King Taejong (태종)
Annesi: Yeoheung Min boyuna mensup Kraliçe Wongyeong (원경왕후 민씨)

Eşleri:
Shim boyuna mensup eşi Kraliçe Soheon (소현왕후 심씨)
Kang boyuna mensup asilzade eşi Yeong (영빈 강씨)
Kim boyuna mensup asilzade eşi Shin (신빈 김씨)
Yang boyuna mensup asilzade eşi Hye (혜빈 양씨)
Park Gwi-in (귀인 박씨)
Choi Gwi-in (귀인 최씨)
Hong So-yong (소용 홍씨)
Lee Suk-won (숙원 이씨)
Song Sang-chim (상침 송씨)
Cha Sa-gi (사기 차씨)

Çocukları:

Shim boyuna mensup eşi Kraliçe Soheon'dan olan ilk oğlu Prens Kral Munjong (왕세자)
Shim boyuna mensup eşi Kraliçe Soheon'dan olan ikinci oğlu Prens Suyang (수양대군)
Shim boyuna mensup eşi Kraliçe Soheon'dan olan üçüncü Prens Anpyeong (안평대군)
Shim boyuna mensup eşi Kraliçe Soheon'dan olan dördüncü oğlu Prens Imyeong (임영대군)
Shim boyuna mensup eşi Kraliçe Soheon'dan olan besinci oğlu Prens Gwangpyeong (광평대군)
Shim boyuna mensup eşi Kraliçe Soheon'dan olan altinci oğlu Prens Geumseong (금성대군)
Shim boyuna mensup eşi Kraliçe Soheon'dan olan yedinci oğlu Prens Pyeongwon (평원대군)
Shim boyuna mensup eşi Kraliçe Soheon'dan olan sekizinci oğlu Prens Yeongeung (영응대군)
Kang boyuna mensup asilzade eşi Yeong'dan olan tek oğlu Prens Hwaui (화의군)
Kim boyuna mensup asilzade eşi Shin'dan olan ilk oğlu Prens Gyeyang (계양군)
Kim boyuna mensup asilzade eşi Shin'dan olan ikinci oğlu Prens Uichang (의창군)
Kim boyuna mensup asilzade eşi Shin'dan olan üçüncü oğlu Prens Milseong (밀성군)
Kim boyuna mensup asilzade eşi Shin'dan olan dördüncü oğlu Prens Ikhyang (익현군)
Kim boyuna mensup asilzade eşi Shin'dan olan besinci oğlu Prens Yeonghae (영해군)
Kim boyuna mensup asilzade eşi Shin'dan olan altinci oğlu Prens Damyang (담양군)
Yang boyuna mensup asilzade eşi Hye'den olan ilk oğlu Prens Hannam (한남군)
Yang boyuna mensup asilzade eşi Hye'den olan ikinci oğlu Prens Suchun (수춘군)
Yang boyuna mensup asilzade eşi Hye'den olan üçüncü oğlu Prens Yeongpung (영풍군)
Shim boyuna mensup eşi Kraliçe Sohoen'dan olan ilk kızı Prenses Jeongso (정소공주)
Shim boyuna mensup eşi Kraliçe Sohoen'dan olan ikinci kızı Prenses Jeongui (정의공주)
Kim boyuna mensup asilzade eşi Shin'den iki kizi olmuştur. 
Lee Suk-won'dan olan tek kızı Prenses Jeongan (정안옹주)
Song Sang-chim'den olan tek kızı Prenses Jeonghyeon (정현옹주)
Cha Sa-gi'den de bir kızı olmuştur.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.