Seza Kutlar Aksoy
Seza Kutlar Aksoy (d. 1945, Gaziantep). Türk çocuk kitapları yazarı.
Seza Kutlar Aksoy | |
---|---|
Doğum |
1945 (75-76 yaşında) Türkiye / Gaziantep |
Milliyet | Türkiye Cumhuriyeti |
Meslek | Yazar |
Tam adı Hatice Seza Kutlar Aksoy. 15 Şubat 1945’te[1], Asiye Kutlar ile yargıç Ali Rıza Kutlar’ın kızı, yazar Onat Kutlar’ın kardeşi olarak Gaziantep’te dünyaya geldi. 1963 yılında İstanbul Kız Lisesini bitirdi.[1] İstanbul Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'ne bir süre devam etti, tamamlamadan ayrıldı.[1] 1968-1970 yılları arasında Devlet Planlama Teşkilatı Çeviri Bürosu’nda çalıştı. Daha sonra İstanbul’a taşındı. PEN ve TYS üyesidir. Çocuk Yayınları Derneği yönetim kurulunda ve Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’nin çocuk bölümünde çalıştı. Evli ve iki çocuk annesidir.
1980 yılından beri çocuk ve gençler için roman ve öyküler yazıyor. İlk çocuk romanı Arsa 1981 yılında yayınlandı. Öyküleri Kırmızı Fare, Doğan Kardeş, Milliyet Çocuk dergilerinde yer aldı. 2003 yılında Virgül dergisi için çocuk edebiyatı eleştiri yazıları yazdı. 1990 yılında daha sonra Büyülü Bahçe’de yayınlanan "Dünya Kendi Ekseni Etrafında Döner", "Mutluluk Ülkesi" ve "Dost Uçurtma" adlı öyküleriyle Sıtkı Dost Çocuk Öyküleri yarışmasında mansiyon ödülü aldı. 1992 yılında Büyülü Bahçe ile yayınlanmamış öykü kitabı dalında Kırmızı Fare Öykü yarışmasında büyük ödül, 2007 yılında Tudem Yayınları tarafından düzenlenen Okul Öncesi Kitap Yarışması’nda çizerliğini Saadet Ceylan’ın yaptığı Noktacık adlı kitabıyla birincilik ödülü, 2009 yılında TMMOB (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği) Roman Yarışması’nda birincilik ödülü, 2010 yılında Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneği tarafından düzenlenen Yılın Kitabı seçkisinde çizerliğini Serap Deliorman’ın yaptığı Yolculuk kitabıyla jüri özel ödülünü aldı. 2011 yılında uluslararası ALMA (Astrid Lindgren Memorial Award) Çocuk Edebiyatı Yarışması’nda ÇGYD (Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneği) tarafından Türkiye adayı olarak seçildi. TEDA projesi kapsamında Almancaya çevrilen Tomurcuk ve Pembe Kedi adlı romanı Almanya'da yayınlanmıştır. 2004 yılında yayınlanan Aşk Kalır adlı eseri ise Avrupa Komisyonunca desteklenmiş ve Peach (Çocuk ve Gençler için tarih aracılığı ile Avrupa Yayınları) projesi çerçevesinde yayınlanmıştır.
Seza Kutlar Aksoy’un bir öyküsünden oyunlaştırılan “Mavi Kuş” Tiyatrom grubu tarafından sahnelendi. 2000 yılında “Memo’nun Serüvenleri” adlı program TRT Türkiye’nin Sesi yurtdışı yayınlarında on bölüm olarak yayınlandı.
Kutlar Aksoy’un çocuk edebiyatı alanında verdiği eserler, çevreyi korumanın öneminden dostluğa, kıskançlıktan demokrasiye dek geniş bir çerçevede hayal gücüyle eğitimi birleştirirken, Güvercin’in Saati gibi eserleri sistem eleştirisi de sunar. Dedesi tarafından hediye edilen saat Güvercin’in kafası çalıştıkça işlerken, Güvercin okula başladığında saat de ezberci eğitim körelttiği Güvercin’in öğrenme yetisiyle birlikte durur. Şişko Patates adlı kitabında ise aile içi kadın erkek eşitsizliğine dikkat çekmektedir. Kutlar Aksoy, kimi zaman Almanya’da yaşayan çocuk karakterler de yaratarak, onların kendilerini keşiflerini işlemiştir. Yoksulluk da yazarın zaman zaman değindiği temalardan biriyken, dostluk her metninin öne çıkan mesajıdır. Eserlerinde, ana çocuk karakterleri büyülü hayal güçlerine sığınırlar. Masal okumak, resim yapmak gibi yöntemlerle mutluluğu yakalar ve karşılaştıkları sorunların üstesinden gelirler.
Yapıtları
Okul öncesi
- Uyku Ağacı, Kök yay. (resimleyen: Umit Ogmel)
- Nil Soru Soruyor, Kök yay. (resimleyen: Umit Ogmel)
- Noktacık, Tudem yay. (resimleyen: Saadet Ceylan)
- Yolculuk, Tudem yay. (resimleyen:Serap Deliorman)
- İdil'in Şarkısı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları (resimleyen: Saadet Ceylan)
İlköğretim çağı
- Arsa (Roman), Oda yay.
- Büyülü Bahçe, (Öykü), YKY, Pencere-sey
- Küçük Prenses ve Kardelen, (Masal), YKY, Pencere- sey, Tudem Yayınları
- Tomurcuk ve Pembe Kedi, (roman), Morpa yay.,Tudem Yayınları (resimleyen:Ferit Avci)
- Tomurcuk ve Pembe Kedi Altın Peşinde, (Roman), Tudem Yayınları Grubu(resimleyen:Ferit Avci)
- Güneşe Köprü, (Öykü), Tudem Yayınları
- Akıllı Anka, (Roman), Pencere-sey yay.
- Nun Gelince, (Roman), Pencere-sey yay, Tudem Yayınları
- Güvercin’in Saati, (Roman), Pencere-sey yay.
- Şişko Patates, (Roman), Can (resimleyen:Ferit Avci)
- Başodanın Gizemi, (Roman), TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yay. (resimleyen: Tan Oral)
- Şeker Kız ve Büyülü Elma, (Roman), Can
- Çevrimiçinde Şerafettin, (Roman), Can
Gençlik çağı
- Aşk Kalır, (Roman), Tarih Vakfı Yayını, Tudem
- Çevrimiçinde Şerafettin, (Roman), Can
Ödülleri
- 1990 Sıtkı Dost Çocuk Öyküleri yarışması, mansiyon
- 1992 Kırmızı Fare Öykü yarışması, büyük ödül, Büyülü Bahçe
- 2007 Tudem Okul Öncesi Kitap yarışması, büyük ödül, Noktacık (resimleyen: Saadet Ceylan)
- 2009 TMMOB 'Kentimi Okuyorum' roman yarışması, büyük ödül, (resimleyen: Tan Oral)
- 2010 Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneği - Jüri Özel Ödülü, (resimleyen: Serap Deliorman)
- 2011 Astrid Lindgren Memorial Award Turkiye adayi
Kaynakça
- Özel
- Işık, İhsan (2004). Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi. 1 (A-E) (3. bas.). Ankara: Elvan yayınları. s. 107. ISBN 975-93310-5-5.
- Genel
- Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. 1 (3. bas.). İstanbul: YKY. Mart 2010. s. 72. ISBN 9789750805684.
- Can yayınları'nda |https://www.cancocuk.com/yazar-detay/417+Kasım+2019+tarihinde+Wayback+Machine+sitesinde+arşivlendi.
- Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları'nda https://www.iskultur.com.tr/yazarlar/seza-kutlar-aksoy