Türk Musikisinde Makamların Oluşması ve Seyir Tekniği
Türk Mûsıkîsinde Makamların Oluşması ve Seyir Tekniği, nazariyatçılar İsmail Hakkı Özkan ve Necdet Varol’un kabul ettiği Müstear'lı Nikriz, Müstear'lı Hicaz, Zirgüle'li Pençgâh isimli üç bileşik makam bulan ve takım besteleyerek terkip eden Türk musikisi nazariyatçısı, ses sanatçısı ve yazar Onur Akay'ın, 2020 yılında yayımladığı ders kitabıdır.[2] Makamlar üzerinde iki ayrı üniversitenin konservatuvar bölümünde önemli hocalarla on sene uygulamalı çalışmalar yapan kitabın yazarı Onur Akay, İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Türk Musikisi Nazariyatı Bölümü'nde altı sene İsmail Hakkı Özkan'la, Haliç Üniversitesi Türk Musikisi Bölümü'nde ise iki sene, Yrd. Doç. Çetin Körükçü ile seyir tekniği üzerine çalışmıştır. Hüseyin Sadeddin Arel ve Suphi Ezgi'nin öğrencisi olan Prof. Dr. Alâeddin Yavaşca'dan büyük istifadeler sağlayarak icra kabiliyetini ve musiki bilgisini geliştiren Akay'a, İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı İcra Heyeti Şef Yardımcısı Nevin İnam Karındaş, hocası büyük nazariyatçı Şefik Gürmeriç'in defter notlarını ve seyir tekniğini aktarmıştır.[3][4] Yazar, yirmi sene süren araştırmaları ile önemli isimlerden aldığı teknikleri geliştirmiş ve bu akademik kitabında ilgiliye sunmuştur. Onur Akay'ın terkîb ettiği makamları inceleyen ve bestelediği takımı ve örnek eserlerini deşifre ederek analiz eden büyük nazariyatçı İsmail Hakkı Özkan, “Çeşni ve dizilerin birbirine geçkisi ile kişilik kazanmış yeni makamlar ortaya çıkmış. Seni kutluyorum. Bulduğun üç makamı ben kabul ediyorum ve bileşik makam olarak kabul edilmesi de gerekmektedir” ifadelerini kullanmıştır. Akay'ın bulduğu makamlar dönemin iki büyük nazariyat hocası başta olmak üzere çok sayıda nazariyatçı tarafından kabul edilince, “ANA” isimli dönemin ünlü edebiyat dergisi, Onur Akay'ı bu özel buluşu nedeni ile “Yüzyılın Bestekârı Ödülü” ile ödüllendirmiştir. Akay ödülümü, Kale Grubu'nun Kurucusu ve Onursal Başkanı Dr. Hacı İbrahim Bodur'un elinden almıştır. Akay'ın bulduğu makamları büyük bestekâr Turhan Taşan TRT’den duyurmuş ve yine büyük bestekâr Suat Sayın, Ben Müsteâr’lı Nikrîz makamında bir şarkı besteleyeceğim. Diğer bestekâr arkadaşlarımızın da bu üç makamı ihya etmesi gerekir açıklamasını yapmıştır.[5]
Yazar | Onur Akay |
---|---|
Kapak sanatçısı | Yusuf Karahal |
Ülke | Türkiye |
Yayım | 2020 |
Yayımcı | Billur Yayınları |
Sayfa | 200 |
ISBN |
978-625-7883-19-1 (Türkçe) |
Konusu
Türk müziği makamlarının oluşumunu yazarın kendi geliştirdiği seyir tekniği ile teorik olarak anlatan bu kitap, Öğrenciyi konu tekrarına yönlendiren test sorularını da içermektedir.[6]
Sunumu
"Türk Musikisi Nazariyatı ve Usulleri Kudüm Velveleleri" kitabının yazarı İsmail Hakkı Özkan, bu kitap için 2003 yılında bir sunum yazısı yazmıştır ve kitabın yazarı Onur Akay’ı Türk musikisinde çok önemli bir mevkide konumlandırmış ve Türk musikisi kültürüne katkı sağlayan ve müzikolojiyi geliştiren silsilenin son temsilcisi olarak göstermiştir. Özkan, yazısının bir bölümünde, “Kendi buluşun olan makamları ve Türk Musikisinde Makamların Oluşması ve Seyir Tekniği isimli kitabını incelediğimde, yarınlara çok iyi neticeler götüreceğinden son derece emin oldum. Bu, Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi’den Zekâi Dede’ye, Rauf Yektâ Bey’den benim hocam Gavsi Baykara’ya ve onun kanalıyla bana ve benden de sana kadar uzanan bir meşk silsilesidir.” ifadelerini kullanmıştır. Yine dönemin büyük nazariyatçılarından "Türk Müziği Nazariyat Usul Solfej Metodları" kitabının yazarı Devlet Sanatçısı Necdet Vorol ise bu kitap için, 2003 yılında bir sunum yazısı yazmıştır. Varol, yazısının bir bölümünde, "“Türk Mûsıkîsinde Makamların Oluşması ve Seyir Tekniği isimli kitabının temel kaynakları olarak, İsmail Hakkı Özkan’ın kitabını ve benim kitabımı göstermişsin. Ancak kitabını incelediğimde bu bilgileri geliştirdiğini, genişlettiğini ve bu bilgilere yeni tespit ve ilavelerde bulunurken, sadeleştirdiğini gözlemledim. Bulduğun ve terkip ettiğin makamları takım ve örnek bestelerinde analiz ettiğimde, aklıma ilk gelen şey peynirli börek oldu. Peynir ve börek var ama senden önce peynirli börek yapan olmamış.” ifadelerini kullanmıştır.[7]
Kaynakça
- Bakanlığın gündemine ne zaman girecek? 2020-08-19 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Aydınlık, 18 Aralık 2020 tarihinde erişildi.
- Türk Musikisinde Makamların Oluşması ve Seyir Tekniği, D&R, 22 Ağustos 2020 tarihinde erişildi.
- "Onur Akay Hayatı". Antoloji.Com. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- "Onur Akay kimdir? Paylaşımlarıyla dikkat çeken isim Onur Akay'ın hayatı…". Sözcü. 13 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- Bakanlığın gündemine ne zaman girecek? 2020-08-19 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Aydınlık, 18 Aralık 2020 tarihinde erişildi.
- "NTV: Onur Akay'dan 20 yılın ürünü kitap!". NTV. 26 Ağustos 2020. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- Onur Akay, konservatuvarlar için ders kitabı yazdı! 19 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 28 Ağustos 2020 tarihinde erişildi.