Türkiye'de yayımlanmış tarih dergileri

Türkiye'de tarih dergisi yayıncılığı ilk kez 1910 yılında Tarih-i Osmani Encumeni Mecmuası'yla başlamış ve günümüze kadar kimisi uzun, kimisi kısa ömürlü olan onlarca tarih dergisi yayımlanmıştır. Bunların yayın hayatları arasına bazen uzun boşluklar girmiştir. Tarih dergiciliği 1950'li yıllarda bir altın çağ yaşamış ve bu dönem içerisinde onlarcası bir arada çıkmaya başlamıştır. 1965'te aylık yayımlanmaya başlayan ve Şevket Rado ve Yılmaz Öztuna'nın birlikte çıkardıkları Hayat Tarih Mecmuası ise uzun yayın hayatı, yüksek tirajı, hem de popüler tarih konularına yaklaşımıyla hâlâ bir rekoru elinde tutmaktadır.[1][2]

Türkiye'nin ilk süreli tarih dergisi olan "Tarih-i Osmani Encümeni Mecmuası" 1910-1931 yılları arasında yayımlanmıştır

Türk Tarih Kurumu'nun 1937'den beri yayımladığı "Belleten" dergisinin 1938 Nisan ayına ait 5/6. sayısının ön kapak fotoğrafı. Belleten Türkiye'nin en uzun ömürlü tarih dergisidir

Maarif Vekâletinin yayımladığı dergi Haziran 1941'den Mart 1961'e kadar 18 sayı çıktı

Türkiye'de yayımlanmış tarih dergileri

Liste

Türkiye'de yayımlanmış tarih dergilerinin bir listesi aşağıdadır:

Bağımsız dergiler

Yıl	Dergi	Yayımcı/çıkartan	Notlar
Nisan 1910- Mayıs 1931	Tarih-i Osmani Encümeni Mecmuası		Osmanlı'dan Cumhuriyet'e devredilen ilk tarih dergisi, Cumhuriyet döneminin ilk süreli tarih yayını. Bu akademik dergi 21 yıl boyunca 101 sayı yayımlandı. Son yıllarda adı "Türk Tarih Encümeni Mecmuası" olarak değiştirildi. Sonradan da "Belleten" ismiyle yayınını sürdürdü.
1918- 1922	Osmanlı Tarih ve Edebiyat Mecmuası	Ali Emiri Efendi	Toplam 36 sayı çıktı. Tüm makaleleri de Ali Emiri Efendi bizzat kendisi yazıyordu. Bu dergiden sonra 25 yıl piyasaya yeni bir tarih dergisi çıkmadı.
1937'den bugüne	Belleten	Türk Tarih Kurumu	Dört ayda bir çıkıyor. "Tarih-i Osmanî Encümeni Mecmuası" ve "Türk Tarih Encümeni Mecmuası" nın devamı niteliğinde. Türkiye'nin en uzun ömürlü tarih dergisi bugün hâlâ yayımlanıyor ve 269. sayıya geldi.
1941-1961	Tarih Vesikaları	Maarif Vekilliği	Kapağında iki ayda bir yayımlanacağı yazan dergi, 100 kuruşa satılıyordu. İlk sayısı Haziran 1941'de çıktı. Mart 1961'e kadar 18 sayı yayımlanabildi.
1943-1945	Tarihten Sesler	İskender Fahrettin Sertelli	Belleten'den sonra Latin harfleriyle basılmış ikinci tarih dergisi. 25 sayı çıkmıştır.
1952-1976	Harb Tarihi Vesikaları Dergisi	Erkanı Harbiye-i Umumiye	Ankara'da basılıyordu. İlk sayısı Eylül 1952'de çıkan dergi 25. yıl yayımlandı. Mart 1976'da 76. sayısı çıktı.
1950'ler	Tarih Dünyası
1950'ler	Tarih Orduya Sesleniyor
1950'ler	Tarih Sesleniyor
1950'ler	Resimli Tarih Mecmuası	Server İskit	Aylık dergi toplam 84 sayı çıktı. Kendi türünün ilk popüler dergisiydi. İlk sayısı hemen tükenmiş ve ikinci baskısını yapmıştı. Tirajı 36 binlere ulaşmıştı.
1950'ler	Tarih Hazinesi	İbrahim Hakkı Konyalı	17 sayı çıktı.
1950'ler	Tarih Aynası
1950'ler	Yeni Tarih Dünyası	Server İskit	Resimli Tarih Mecmuası'nın devamı niteliğindeydi.
1950'ler	Dün ve Bugün
1950'ler	Yakın Tarihimiz	Feridun Kandemir	Dergi haftalık yayımlanıyordu. 52 sayıdan sonra kapandı.
1950'ler	Tarih Konuşuyor
1950'ler	Tarihin Sesi
1950'ler	Tarih Dünyası	Niyazi Ahmet Banoğlu	Dergi 3 yıldan fazla çıktı. 38. sayıdan sonra kapandı.
1950'ler	Tarihçi
1956-1982	Hayat Tarih Mecmuası	Şevket Rado ve Yılmaz Öztuna	1956'da haftalık, 1965'te aylık olarak çıkmaya başladı. Tirajı 100.000'leri geçti.216 sayıyla en uzun süre yayın hayatını sürdüren dergilerin başında geliyordu. Yüksek resim kalitesi sunan Tifdruk baskı sistemi kullanılmıştı.
1960	Tarih-Coğrafya Dünyası	Niyazi Ahmet Banoğlu	Bu dergi 12 sayı çıkabildi.
1969-1970	20. Yüzyıl Tarihi	Arkın Kitabevi	Kapağında "Haftalık tarih dergisi" ibaresi yer alıyordu. 50 sayı çıktıktan sonra 2 cilt olarak kitap halinde de piyasaya verildi.
1978-1985	Yıllarboyu Tarih	Hürgün Gazetecilik (Hürriyet)/Erol Simavi	Aylık dergi.
1984-2003	Tarih ve Toplum	İletişim Yayınları/Mete Tunçay	Aylık dergi. Hâlen Tarih ve Toplum-Yeni Yaklaşımlar adıyla yayınını sürdürüyor
1987'den beri	Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi	Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı	Bu aylık dergi 282 aydır kesintisiz çıkmaktadır.
1994-1999	Tarih ve Medeniyet
1994	Toplumsal Tarih	Tarih Vakfı	Hâlen çıkıyor.
1999	Tarih ve Düşünce
1998-1998	Albüm Dergisi	Hürriyet Dergi Grubu/Gökhan Akçura	Gündelik yaşamın, ayrıntıların, objelerin ve insanların tarihini ele alan aylık görsel kültür ve tarih dergisi. 1998'in Şubat ve Haziran ayları arasında sadece 5 sayı çıktı.
2000-2000	Tepekule Tarih Yerel Tarih Araştırmaları Dergisi	Tepekule Kitaplığı Yayınları/Hakan Kazım Taşkıran	İzmir, Ege ve Balkan tarihi üzerine makalelerin yer aldığı İzmir'de yayınlanan bir yerel tarih dergisi. 2 sayı çıkmıştır. 1. sayı 24.Mart.2000 tarihinde. 2. sayı Eylül 2000 tarihinde basılmıştır. İzmir'de bağımsız olarak yayınlanmış ilk tarih dergisidir[3].
2000-2007	Popüler Tarih	Lütfü Tınç	Aylık yayımlanıyordu.
2005'ten beri	Tarih ve Toplum-Yeni Yaklaşımlar	İletişim Yayınları	Tarih ve Toplum dergisinin devamı niteliğinde.
2008'den beri	Yedikıta	Ömer Faruk Yılmaz	İlk sayısı 1 Eylül 2008'de yayımlanmış olan bu aylık dergiye abone sistemiyle de ulaşılabilmektedir. Ayrıca Yedikıta'yı daha uygun bir fiyata e-dergi formatında internet üzerinden de okumak mümkündür.
2008'den bugüne	Tarih Okulu	Dr. Mustafa Alican (Genel yayın yönetmeni	Üç ayda bir çıkıyor. 2008 yılından beri çıkan Tarih Okulu Dergisi uluslararası hakemli bir dergi olup, 14. sayısına ulaşmıştır. Tarih Okulu Dergisi, varlığını PILA (The Publishers International Linking Association, Inc.) üyesi olarak ve uluslararası akademik dergicilik standartlarında sürdürmektedir. Dergi 2013 yazına kadar basılı formatta çıkmış, bu tarihten sonra elektronik formatta yayımını sürdürme kararını almıştır[4]
2009-2013	NTV Tarih	Doğuş Yayın Grubu	Bu aylık derginin ilk sayısı Şubat 2009'da yayımlandı. Formatı ve tarzı "Popüler Tarih" dergisine çok benzemektedir. Dergi Temmuz 2013 sayısıyla birlikte yayın hayatına son verilmiştir.[5]
2010-2012	Smyrna İzmir Şehir Araştırmaları Dergisi	Hakan Kazım Taşkıran	İlk 9 sayı aylık, diğer 4 sayı ise üç aylık olarak yayınlanmıştır. Ocak 2010 ile Nisan 2012 tarihleri arasında Tepekule Kitaplığı Yayınları arasından toplam 13 sayı çıkmıştır[6].
2010'dan beri	Atlas Tarih	Doğan Burda Dergi Yayıncılık	Haziran ayında yayın hayatına başladı. İlk birkaç sayısı aylık olarak çıkan derginin sonradan iki ayda bir yayımlanacağı duyurulmuştur.
2012'den bugüne	Tarih ve Uygarlık: İstanbul Dergisi	Doğu Kitabevi	2012 yılında yayın hayatına başladı. Tarih ve Uygarlık İstanbul Dergisi Doğu-Batı ilişkileri ve çatışması içinde İstanbul’un yeri ve rolünü Doğu Roma (Bizans) ve Osmanlı uygarlık mirasının bütünlüğü içinde ele alarak, günümüz açısından değerlendirmeyi amaçlar. Bu kapsamda toplum bilimleri arasında işbirliğini öngören uluslararası ve disiplinler arası bir dergidir. Dergide tarih, sosyoloji, coğrafya, mimari, sanat tarihi, edebiyat-sanat, filoloji, iletişim, iktisat, siyasetbilimi ve hukuk disiplinleri alanında inceleme yazılarına yer verilir. Yılda iki kere yayımlanan uluslararası hakemli bir dergidir.
2012'den beri	Derin Tarih	Albayrak	Nisan ayında yayın hayatına başladı. İlk sayıda Kazım Karabekir'i konu almış daha sonraki sayılarda da etkisini sürdürmüştür.[7]
2014'ten beri	#tarih	Stüdyo Yapım	Kapatılan NTV Tarih ekibi tarafından çıkarılan dergi Soma maden kazasını kapağına taşıyan Haziran 2014 sayısıyla yayım hayatına başladı.

• Not:Gerçek anlamda bir tarih dergisi sayılmasa da yukarıdaki dergilere Tombak dergisini de katmak uygun olabilir.

Yıl	Dergi	Yayımcı/çıkartan	Notlar
1994-2001	Tombak	Horhor Yayıncılık	1994-2001 yılları arasında iki ayda bir çıkmış ve 36. sayısı ile birlikte yayımına son vermiş olan bu görsel ağırlıklı dergi aslında bir antika kültürü, koleksiyon ve sanat dergisi olmakla birlikte yer verdiği antika gündelik eşya ve efemera koleksiyonlarıyla özellikle yakın tarihe ışık tutmaktaydı.

Gazete eki olan dergiler

Yıl	Dergi	Yayımcı/çıkartan	Notlar
1969-1970	Günü Gününe İstiklâl Harbi Gazetesi	Ömer Sami Coşar (Yeni İstanbul Yayınları)	Yeni İstanbul gazetesinin eki olarak yayımlandı. Günlük gazete görünümünde tabloid formda bir dergidir. Birer yapraklık (2 sayfa) toplam 121 sayı çıkmıştır. Kurtuluş savaşı sırasında gerçekleşmiş önemli olayları o gün olmuş gibi gazete haberi formatında okuyucuya aktarmaktadır. Sonradan kitap haline getirilerek de piyasaya verilmiştir. 15 Mayıs 1919 tarihinde çıkmış gibi basılan ilk sayı İzmir'in işgali ile başlar, 121. sayı 30 Eylül 1919'daki olaylarla sona erer. 1980'de Milliyet yayınları bunları yeniden yayımladı.
1980-1981	İstiklâl Savaşı Gazetesi	Ömer Sami Coşar	"Kalk uyan yoksa ardı hicrandır" alt başlığıyla Milliyet gazetesinin günlük eki olarak çıkıyordu. İlk sayısı "1981 Atatürk Yılı" vesilesiyle 31 Aralık 1980'de verilen gazete konularını 15 Mayıs 1919'da başlatır. 1. Cildin 28. Nisan 1981'de çıkan 36. fasikülle sona erdiği bildirildi. Ancak yayımlanması plânlanan 2. Cilt çıkmadı[8]. Yukarıdaki yayının yeniden basımıdır. Boyutları biraz daha küçültülmüş, farklı fotoğraflar kullanılmış ve gazete formatı 1980'lerin gazete formatlarına benzetilmiştir.
2002-2007	Hürriyet Tarih	Murat Bardakçı	Hürriyet gazetesinin haftalık eki olarak yayımlandı. İlk sayı 6 Kasım 2002, son sayı da 3 Ocak 2007 tarihinde çıkmıştır. Toplam 217 sayı çıktı. Fasiküller 24'er sayfa tabloid boy, gazete kağıdına basılmıştır.[9][10]
2010-2011	Habertürk Tarih	Murat Bardakçı	Habertürk gazetesinin haftalık eki olarak pazar günleri çıkıyordu. İlk sayısı 30 Mayıs 2010 tarihinde yayımlandı. İçerik ve format olarak yukarıdaki dergiye çok benziyor. Bu dergi de 22 Mayıs 2011 tarihli 52. sayısı ile yayınına son vermiştir.

Dergi eki olanlar

Yıl	Dergi adı ve alt başlık	Hazırlayan	Notlar
1956	Tarih Gazetesi ("Gazete Şeklinde Dünya Tarihi")	İngilizce'den çeviridir. Türk tarihine ait olaylar Yılmaz Öztuna tarafından eklenmiştir	Hayat mecmuası'nın haftalık eki olarak yayımlandı. Günlük gazete görünümünde bir dergidir. Toplam 52 sayı çıkmıştır. Fasikülleri dörder sayfa tabloid boy, gazete kağıdına basılan derginin yayın hakkının "Prentice-Hall International" şirketinde olduğu belirtilmiştir. ABD'de "News of the World" adıyla yayımlanmıştır. İlk sayı MÖ 3000 öncesi olaylarla başlıyor, son sayı 1956'daki olaylarla ona eriyor. Bu da yukarıdaki "İstiklâl Savaşı Gazetesi" örneğinde olduğu gibi tarihte gerçekleşmiş önemli olayları o gün olmuş gibi gazete haberi formatında okuyucuya aktarmaktadır. Sonradan kitap haline getirilerek de piyasaya verilmiştir.

Kaynakça

1. NTV Tarih, NTV Tarih (Şubat 2009). "Sayfalarda Akan Zaman". NTV Tarih. s. 8. 12 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2010. Tarih değerini gözden geçirin: Tarih ve yıl parametreleri birlikte kullanılmamalı (yardım)
2. Atlas Tarih, Atlas Tarih (Haziran 2010). ""Tarihten Sesler"den "Atlas Tarih"e". Atlas Tarih. ss. 10, 11. Erişim tarihi: 2010. Tarih değerini gözden geçirin: Tarih ve yıl parametreleri birlikte kullanılmamalı (yardım)
3. "Tepekule Tarih". nadirkitap.com. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2012.
4. "Tarih Okulu Dergisi / Journal of History School". www.johschool.com. 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2013.
5. NTV Tarih dergisi kapatıldı.
6. "Tepekule Kitaplığı Yayınları". tepekulekitapligi.com. 31 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2012.
7. http://derintarih.com/
8. Milliyet, Gazetesi (31 Aralık 1980). "İstiklâl Savaşı Gazetesi". s. 1. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2013.
9. "Tarih dergisi nasıl yapılırmış herkes görecek". hurriyet.com.tr. Erişim tarihi: 4 Eylül 2010.
10. "Murat Bardakçı ile Hürriyet Tarih". nadirkitap.com. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2010.

• İlgili dergilerden bazılarının künye bilgileri