Türkiye Kulüplerarası Atletizm Şampiyonası

Türkiye Kulüplerarası Atletizm Şampiyonası ya da Türkiye Puanlı Atletizm Birinciliği, Türkiye Atletizm Federasyonu tarafından 1951'den 1987'ye dek düzenlenen ve atletizmde kulüp düzeyinde Türkiye şampiyonunu belirlemeyi hedefleyen spor organizasyonu.

1987 yılında Türkiye Atletizm Ligi organizasyonunun başlatılmasıyla anılan seneden itibaren düzenlenmemiştir.

Fikrin ortaya çıkışı

Türkiye'de tarihçesi Cumhuriyet'in ilanından önceki döneme dayanan atletizm sporunda ilk Türkiye Şampiyonası 5 Eylül 1924 tarihinde Eskişehir'de düzenlenmiştir [1]. Paris'te düzenlenen 1924 Yaz Olimpiyatları'nda başarılı olamayan Türk atletlerinin derecelerinin daha sistematik şekilde belirlenmesi yönündeki çalışmalar çerçevesinde, bireysel düzeyde düzenlenen bu ilk şampiyonada ferdi dereceler tespit edilmiş ve rekor kaydına başlanmıştır.

Bunun haricinde aynı yıl İstanbul ve Ankara, çok sonra da İzmir'de yine Bölge Ferdi Atletizm Şampiyonaları düzenlenmeye başlamış, kulüplerarası müsabakalar ise daha sonra başladığı gibi 1940'lara kadar düzenli bir seyir izlemekten de uzak kalmıştır.

Genellikle İstanbul-Ankara mücadelesi şeklinde geçen Türkiye Ferdi Atletizm Şampiyonasının yanı sıra bir de kulüplerarası Türkiye birinciliğinin düzenlenmesi fikrinin taraftar kazanabilmesi için Türkiye'nin maddi olanaksızlıklar, ülke içi ulaşım imkânlarının kısıtlılığı ve masrafı ile kulüpleşme olgusunun ülke çapına yayılmasındaki gecikmeler gibi sıralanabilecek sorunların tedricen bertaraf edilmesi gerekmiştir.

Öte yandan, ilk Türkiye Birinciliği 1924'te düzenlenen futbola ilaveten, 1942'de sutopu, 1945'te hentbol, 1946'da basketbol, 1948'de voleybol gibi takım sporlarında Türkiye şampiyonaları tertiplenmeye başlanmıştır. 1951 yılında ise kürek dalında olduğu gibi genellikle yarışlarda ilk üçe girenleri puanlama usulüyle atletizmde de puanlı takım şampiyonasının organize edilmesi mümkün olabilmiştir.

Şampiyonanın sistemi

Türkiye Kulüplerarası Atletizm Şampiyonaları'na katılım hususunda iki yöntem izlenegelmiştir: Bazen kulüplerarası bölge şampiyonalarında belirli derecelere ulaşan kulüplerin katılması, bazen de Türkiye Şampiyonası elemelerinde Atletizm Federasyonu tarafından belirlenen puan limitini geçen kulüplerin iştirak etmesi sağlanmıştır.

Puanlama sistemi ise 1954'e kadar branşlarında ilk üçe ya da altıya giren sporculara 1 ilâ 3 ya da 1 ilâ 6 puan verilmesine dayandırılmış; 1957'den 1987'ye kadar ise Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği'nin (IAAF) belirlediği ve sıralamaların yanı sıra dereceleri de dikkate alan sistemle gerçekleştirilmiştir.

Atletizm sezonu ve şampiyonaların tarihleri

Kros ve salon yarışları hariçte bırakılırsa, atletizm açık hava sporu olduğundan Türkiye Kulüplerarası Atletizm Şampiyonalarının yaz aylarında düzenlenmesi, Türkiye'de Haziran ve Temmuz aylarının sıcak olması nedeniyle de ya Mayıs ya da Ağustos-Ekim döneminin tercih edilmesi söz konusu olmuştur.

Şampiyonanın düzenlendiği şehirler

Şampiyona 1951 sezonundan 1987 sezonuna kadar 35 kez düzenlenmiştir. İstanbul ve İzmir on ikişer kez ile şampiyonayı en çok düzenleyen şehirler olmuşlardır. Ankara 9 kez, Bursa, Eskişehir ve Mersin de birer kez şampiyonaya evsahipliği yapmışlardır (Şehirlerin toplamının 36 çıkmasının sebebi 1985 şampiyonasının İstanbul ve İzmir olmak üzere iki kademeli yapılmış olmasıdır).

Şampiyonlar

35 kez düzenlenen organizasyonda en çok şampiyonluğu futbol ve diğer birçok branşta olduğu gibi bu sporda da lokomotif rolü üstlenen ezeli rakipler Galatasaray (14 kez) ve Fenerbahçe (11 kez) almıştır.

İstanbul'un bu iki kulübünü, futboldaki Harp Okulu, basketbol ve voleyboldaki Muhafızgücü ve bokstaki Karagücü gibi, askerliğini yapmakta olan sporcuları bünyesine katarak dönemsel güçlü takımlar oluşturan Jandarmagücü ve Türkiye'nin ilk atletizm şampiyonlarından olup Mersin'de 1964-75 yılları arasında Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü yaptığı dönemde büyük bir atletizm varlığı meydana getiren Seyfi Alanya'nın takımı Mersin Amatör Atletizm dörder şampiyonlukla izlemektedir.

Bu takımların dışında İzmir Amatör Atletizm ve Silahlı Kuvvetler Gücü birer şampiyonluk kazanarak zaman zaman iddialarını göstermişlerdir.

Takım Şampiyonluk İkincilik
Galatasaray 14 9
Fenerbahçe 11 9
Mersin Amatör Atletizm 4 3
Jandarmagücü 4 2
Silahlı Kuvvetler Gücü 1 1
İzmir Amatör Atletizm 1 0
Ankara Amatör Atletizm 0 3
İzmir Yu-Pi 0 2
Ankara Demirspor 0 1
Beşiktaş 0 1
Hacettepe 0 1
İTÜ 0 1
İzmir Karantina 0 1
Karagücü 0 1
Tofaş SAS 0 1

Avrupa Kupaları

Türkiye Kulüplerarası Atletizm Şampiyonası, ülke şampiyonunu belirleyen spor organizasyonu olarak, 1975 yılından sonra atletizm branşında da düzenlenmeye başlayan Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'na katılacak Türk takımının belirlenmesini sağlamıştır. 1987 yılından sonra ise Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'na Türkiye Atletizm Süper Ligi şampiyonlarının katılması söz konusu olmuştur.

Sezonlar
  • 1951 sezonu

İstanbul (Fenerbahçe Stadı), 4-5 Ağustos 1951.

Sıra Takım Puan
1. Galatasaray 67
2. Fenerbahçe 26
3. Harbokulu 6

İlk gün yarışlarında Galatasaray 32-26'lık puan üstünlüğü yakaladı. Ancak Fenerbahçeli idareciler işaret etmiş oldukları bazı düzensizliklere yönelik itirazlarının sonuçsuz kalması neticesinde ikinci gün şampiyonayı protesto etti ve takım yarışmalardan çekildi. Harbokulu'nun az sayıdaki atletinin yanı sıra Galatasaraylı atletlerin kendileriyle yarıştıkları bir müsabakaya dönen Şampiyona sonunda sarı-kırmızılı takım ilk Türkiye şampiyonluğunu kazandı.

  • 1952 sezonu

İstanbul (Fenerbahçe Stadı), 6-7 Eylül 1952.

Sıra Takım Puan
1. Fenerbahçe 98
2. Galatasaray 36
3. Ankara Amatör Atletizm 9
4. Beşiktaş 4
  • 1953 sezonu

İstanbul (Mithatpaşa Stadı), 29-30 Ağustos 1953.

Sıra Takım Puan
1. Fenerbahçe 66
2. Karagücü 24
3. Galatasaray 21
4. Ankara Amatör Atletizm 14
5. Beyoğluspor 12
6. Beşiktaş 11
  • 1954 sezonu

Ankara (19 Mayıs Stadı), 23-24 Ekim 1954.

Sıra Takım Puan
1. Fenerbahçe 57
2. Ankara Amatör Atletizm 48
3. Karagücü 22
4. Jandarmagücü 20
5. Beyoğluspor 12
6. Beşiktaş 10
7. Galatasaray 4
  • 1955 sezonu

Yapılmadı.

  • 1956 sezonu

Yapılmadı.

  • 1957 sezonu

Ankara (19 Mayıs Stadı), 14-15 Eylül 1957.

Sıra Takım Puan
1. Fenerbahçe 26.566
2. Jandarmagücü 24.620
3. Beşiktaş 21.745
4. Beyoğluspor 21.298
  • 1958 sezonu

Ankara (19 Mayıs Stadı), 4-5 Ekim 1958.

Sıra Takım Puan
1. Jandarmagücü 26.295
2. Fenerbahçe 26.095
3. Beşiktaş 17.085
4. Ankara Amatör Atletizm
  • 1959 sezonu

İstanbl (Mithatpaşa Stadı), 23-24 Ağustos 1959.

Sıra Takım Puan
1. Fenerbahçe 29.354
2. Ankara Demirspor 28.646
3. Jandarmagücü 23.871
4. Beşiktaş 23.839
  • 1960 sezonu

Ankara (19 Mayıs Stadı), Ekim 1960.

Sıra Takım
1. Fenerbahçe
2. Jandarmagücü
3. Beşiktaş
  • 1961 sezonu

İstanbul (Mithatpaşa Stadı), 30 Eylül-1 Ekim 1961

Sıra Takım Puan
1. Fenerbahçe 26.764
2. Beşiktaş 25.142
3. Kurtuluş 23.755
4. İzmir Karantina 19.995
5. Jandarmagücü 18.924
6. Deniz Harp Okulu 17.709
  • 1962 sezonu

İzmir (Alsancak Stadı), 27-29 Ekim 1962.

Sıra Takım Puan
1. Jandarmagücü 20.370
2. Galatasaray 19.052
3. İzmir Karantina 17.566
4. Zonguldak Stad Atletik 17.038
5. Ankara Amatör Atletizm 17.566
6. Ankara Demirspor 13.483

Bu sezonun Türkiye Şampiyonası önemli tartışmalar yarattı. Fenerbahçe İstanbul şampiyonu olmasına rağmen, Türkiye Şampiyonası elemesi düzenlendi ve birinci gelen Galatasaray'ın şampiyonaya katılmasına karar verildi. Fenerbahçe şampiyonayı ve Federasyon'u yanlı davranmakla itham ederek protesto etti.

  • 1963 sezonu

Bursa, 31 Ağustos-1 Eylül 1963

Sıra Takım Puan
1. Jandarmagücü 27.425
2. Galatasaray 24.774
3. Ankara Amatör Atletizm 24.397
4. Ankara DSİ 21.292
5. İzmir Karantina 19.696
6. Zonguldak Stad Atletik 18.970
  • 1964 sezonu

Ankara (19 Mayıs Stadı), 26-27 Eylül 1964.

Sıra Takım
1. Jandarmagücü
2. Fenerbahçe
3. Galatasaray
4. Ankara Demirspor
5. İzmir Karantina
  • 1965 sezonu

Ankara (19 Mayıs Stadı), 2-3 Ekim 1965.

Sıra Takım Puan
1. Fenerbahçe 23.953
2. İzmir Karantina 23.604
3. Zonguldak Stad Atletik 23.503
4. Mersin Amatör Atletizm 23.333
5. İzmir Karantina 22.490

Galatasaray takımı, diğer takımların aksine Federasyona şampiyonadan bir gün önce yarışacak atletlerinin listesini vermeyince puantajdan çıkarıldı.

  • 1966 sezonu

Ankara (19 Mayıs Stadı), Ağustos 1966.

Sıra Takım Puan
1. Galatasaray 24.897
2. Mersin Amatör Atletizm 24.388
3. Jandarmagücü 23.917
4. İzmir Karantina 23.029
5. Stad Atletik 22.396
6. Eskişehir Havagücü 19.368
  • 1967 sezonu

İstanbul (Ali Sami Yen Stadı), 8-9 Temmuz 1967.

Sıra Takım Puan
1. Mersin Amatör Atletizm 27.245
2. Galatasaray 26.623
3. Fenerbahçe 24.061
4. Jandarmagücü 23.166
5. İzmir Karantina 21.931
6. Zonguldak Stad Atletik 19.660
  • 1968 sezonu

İzmir (Alsancak Stadı), 2-3 Kasım 1968.

Sıra Takım Puan
1. Mersin Amatör Atletizm 27.287
2. Fenerbahçe 26.958
3. Galatasaray 26.719
4. Jandarmagücü 22.976
5. Zonguldak Stad Atletik 22.529
6. İzmir Karantina 19.807
  • 1969 sezonu

Eskişehir (Atatürk Stadı), 4-5 Ekim 1969.

Sıra Takım Puan
1. Galatasaray 28.121
2. Fenerbahçe 27.820
3. Mersin Amatör Atletizm 26.359
4. Ankara Karagücü 25.833
5. Eskişehir Havagücü 24.453
6. Zonguldak Stad Atletik 23.181
  • 1970 sezonu

İzmir (Atatürk Stadı), 17-18 Ekim 1970.

Sıra Takım Puan
1. Galatasaray 29.903
2. Fenerbahçe 28.014
3. Mersin Amatör Atletizm 26.995
4. İzmir Karantina
  • 1971 sezonu

İstanbul (Mithatpaşa Stadı), 28-29 Ağustos 1971.

Sıra Takım Puan
1. Galatasaray 29.000
2. Hacettepe 28.598
3. Mersin Amatör Atletizm 28.522
4. Fenerbahçe 25.196
5. İzmir Karantina 24.245
6. Ankara Karagücü 23.837
7. Eskişehir Havagücü 22.034
8. Zonguldak Stad Atletik 16.729
  • 1972 sezonu

Mersin (Selim Sırrı Stadı), 29-30 Eylül 1972.

Sıra Takım Puan
1. Mersin Amatör Atletizm 29.679
2. Galatasaray 29.291
3. İzmir Karantina 23.675
4. Fenerbahçe 22.959
5. Karşıyaka 18.609
6. Ankara Amatör Atletizm 18.343
7. Sivas Demirspor 18.225
8. Zonguldak Stad Atletik 17.237

Fenerbahçe ve Galatasaray sonuçlara itiraz ederek şampiyonanın İstanbul’da düzenlenmesini talp ettilerse de Atletizm Federasyonu bu talebi reddetmiştir.

  • 1973 sezonu

İzmir (Atatürk Stadı), 6-7 Ekim 1973.

Sıra Takım
1. Galatasaray
2. Mersin Amatör Atletizm
3. İzmir Karantina
4. Fenerbahçe
5. Ankara Karagücü
6. İTÜ
7. Sivas Demirspor
8. Zonguldak Stad Atletik
  • 1974 sezonu

İstanbul (İnönü Stadı), 24-25 Ağustos 1974.

Sıra Takım Puan
1. Galatasaray 30.036
2. Mersin Amatör Atletizm
3. Fenerbahçe
4. İTÜ
5. Sivas Demirspor
6. İstanbul TSYD
7. Ankara Amatör Atletizm
  • 1975 sezonu

İzmir (Atatürk Stadı), 26-27 Mayıs 1975

Sıra Takım Puan
1. Mersin Amatör Atletizm 31.407
2. Galatasaray 29.002
3. Fenerbahçe 26.788
  • 1976 sezonu

İzmir (Atatürk Stadı), 27-28 Eylül 1976.

Sıra Takım Puan
1. Galatasaray 29.872
2. Ankara Amatör Atletizm 27.696
3. İTÜ 26.406
4. Fenerbahçe 24.196

Devlet kuruluşlarında kadrosuz memur çalıştırılmamasının Mayıs 1975'te TBMM'de yasalaşması üzerine, Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü'ne bağlı bölgelerde fahri olarak hizmet yapan müdürler görevden alınmaya başlandı. Bu bağlamda, Mersin Amatör Atletizm Kulübü'nü dönemin en güçlü atletizm takımlarından biri haline getiren Seyfi Alanyalı da görevden ayrılmak zorunda kaldı. Mersinli atletler 1975 Türkiye Şampiyonası'nda bu kararı protesto ettiler.

1965-75 arasında 4 Türkiye şampiyonluğu, 4 Türkiye ikinciliği ve 3 Türkiye üçüncülüğü kazanan Mersin Amatör Atletizm Kulübü'nün yaratıcısı ve yöneticisi Seyfi Alanyalı'nın görevden alınışını pankart açarak ya da yarışları boykot ederek protesto eden 20 Mersin atleti 10 Ağustos 1976'da 6 ay hak mahrumiyeti cezasına çarptırılınca Galatasaray 1976 Türkiye Şampiyonası'nda rahat bir şampiyonluk aldı ve 1980 yılına kadar hemen hemen rakipsiz şampiyon oldu.

  • 1977 sezonu

Ankara (19 Mayıs Stadı), 6-7 Ağustos 1977.

Sıra Takım Puan
1. Galatasaray 29.702
2. Tofaş SAS 27.075
3. İTÜ 26.326
4. Fenerbahçe 24.520
  • 1978 sezonu

İstanbul (İnönü Stadı), 30 Eylül-1 Ekim 1978.

Sıra Takım Puan
1. Galatasaray 28.829
2. İTÜ 26.117
3. Fenerbahçe 24.367
4. Karşıyaka
5. Zonguldak MTA
6. Ankara MTA
  • 1979 sezonu

İzmir (Atatürk Stadı), 6-7 Ekim 1979.

Sıra Takım Puan
1. Galatasaray 31.260
2. Fenerbahçe 29.523
3. İTÜ 26.318
  • 1980 sezonu

İstanbul (İnönü Stadı), 19-20 Ekim 1980.

Sıra Takım
1. Galatasaray
2. Fenerbahçe
3. İTÜ
  • 1981 sezonu

İzmir (Atatürk Stadı), 3-4 Ekim 1981.

Sıra Takım Puan
1. İzmir Amatör Atletizm 30.446
2. Ankara Amatör Atletizm 29.420
3. İTÜ 28.310
3. Ankara Karagücü 27.274

Önce Galatasaray sonra Fenerbahçe masabaşı oyunlar yapıldığı gerekçesiyle şampiyonadan çekildiler.

  • 1982 sezonu

İzmir (Atatürk Stadı), 21-22 Ağustos 1982.

Sıra Takım Puan
1. Silahlı Kuvvetler Gücü 31.260
2. İzmir Yu-Pi 31.186
3. Galatasaray 30.463
4. Fenerbahçe 28.846
5. İTÜ 27.387
6. Ankara Demirspor 16.674
  • 1983 sezonu

İzmir (Atatürk Stadı), 11-12 Haziran 1983.

Sıra Takım Puan
1. Galatasaray 64.578
2. Silahlı Kuvvetler Gücü 64.565
3. İzmir Yu-Pi 63.880
  • 1984 sezonu

İstanbul (İnönü Stadı), 22-23 Eylül 1984.

Sıra Takım Puan
1. Fenerbahçe 63.211
2. Galatasaray 63.095
3. İzmir Yu-Pi 63.048
  • 1985 sezonu

İstanbul (İnönü Stadı), 7-8 Eylül ve İzmir (Atatürk Stadı) , 28-29 Eylül 1985 (iki kademe).

Sıra Takım Puan
1. Fenerbahçe 63.033
2. İzmir Yu-Pi 62.292
3. Galatasaray 62.221
  • 1986 sezonu

İzmir (Atatürk Stadı), 2-3 Ağustos 1986.

Sıra Takım Puan
1. Galatasaray 64.140
2. Fenerbahçe 63.506
3. İzmir Yu-Pi 62.472
4. Silahlı Kuvvetler Gücü 54.257
5. Eskişehir Havagücü 51.297
6. Boğaziçi 45.986
  • 1987 sezonu

Ankara (19 Mayıs Stadı), 21-22 Ağustos 1987.

Sıra Takım Puan
1. Fenerbahçe 32.283
2. Galatasaray 31.518
3. Çimentaş 30.499

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "Türkiye Atletizm Federasyonu resmi sitesi". 12 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2011.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.