Mersin

Mersin, eski adıyla İçel, Türkiye'nin bir ili ve bu ilin 13 İlçesi Bulunmaktadır. Türkiye'nin Akdeniz Bölgesinde bulunan bir liman kentidir. Mersin Limanı Türkiye'nin en büyük limanları arasındadır. Ülkenin en kalabalık onuncu ili olan Mersin, 2020 itibarıyla 1.868.757 nüfusa sahiptir.[1]

Başlığın diğer anlamları için Mersin (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Mersin
İl & Büyükşehir

Mersin'in Türkiye'deki konumu
Ülke Türkiye
Bölge Akdeniz Bölgesi
İdare
 • Belediye Başkanı Vahap Seçer (CHP)
 • Vali Ali İhsan Su
Yüzölçümü
 • Toplam 15,620 km² (6.030 mil²)
Rakım 5 m (16 ft)
Nüfus
 • Toplam 1,868,757
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Alan kodu (+90) 324
Plaka kodu 33

Merkezdeki ilçeleri Akdeniz, Mezitli, Yenişehir, Toroslar; diğer ilçeleri ise Anamur, Aydıncık, Bozyazı, Silifke, Tarsus, Çamlıyayla, Erdemli, Gülnar ve Mut'tur. Toplam on üç ilçesi bulunmaktadır.[2] Büyükşehir belediyesi statüsü bulunmaktadır. Türkiye'nin güneyinde bulunan bir liman kentidir. Mersin Limanı Türkiye'nin en büyük limanları arasındadır.[3]

Kentin kuzeyindeki Yumuktepe höyüğünde yapılan kazılarda birçok katman ortaya çıkarılmıştır. Bunların en eskisi, MÖ 6300'lere, en yenisi ise Selçuklu dönemine tarihleniyor. Kazılardan çıkarılan eserler, Adana Arkeoloji Müzesi ve Mersin Arkeoloji Müzesinde sergileniyor. Helenistik dönemde kentin ismi Zephyrion'du. Bugün kentin sınırları içinde kalan Mezitli'nin adı ise Soli'ydi. Ancak Arap akınları döneminde kent boşaldı. Mersin'in tarih sahnesine çıkışı 19. yüzyılın ortalarına rastlamaktadır. Bu dönemde henüz bir köy olan bölge, konar göçer bir Türkmen aşiretine ev sahipliği yapmış ve adını da bu aşiretten almıştır. Ayrıca Kapadokya bölgesinden gelen Rumlar kent nüfusuna hâkim hâle gelmişti ve 1850'de kentte 5.250 Ortodoks Rum'a karşılık 1.600 Müslüman yaşamaktaydı. Kentin kaderi özellikle Amerikan İç Savaşı sırasında dünyadaki pamuk kıtlığını gidermek amacıyla Çukurova'da gelişen pamuk üretimi ve bölgenin 1866'da demir yolu ağına bağlanması ile değişmiştir. Bu dönemde Mersin hızla, Çukurova'nın tarım ürünlerinin ihraç edildiği bir liman ve ticaret merkezi hâline gelmiştir. Şehrin bugünkü durumuna gelmesinde, şu anda azınlık olsalar da Hristiyan Levantenlerin önemi yadsınamaz. Şehirde hâlen Levantenlere ait iki katedral bulunmaktadır: Latin-İtalyan Katedrali ve Arap-Ortodoks Katedrali. Ayrıca şehrin kuzeyine Rumlar için bir kilise yapılması da gündemdedir.

Tarihçe

Mersin yöresinin bilinen en eski ismi Kizzuvatna olup bu ad Hitit devrinde Kue, klasik devirde de Kilikya olmuştur.[4] Bu bölgede yapılan kazı ve araştırmalar, ilk yerleşim izlerinin Cilalı Taş Devri ve Bakır Çağı'nda görüldüğünü ortaya koymuştur. Gözlükule Höyüğü ve Yumuktepe'deki kazı araştırmaları ayrıca yörenin tarihte çok önemli bir merkez olduğunu göstermiştir. Nitekim, Gözlükule İslam uygarlıklarından Yeni Taş Çağı'na kadar 33 katmanda oluşmaktadır. Çiftçi ve çoban toplumunun yaşadığı ilk katmanlarda toprak sıvalı mekân zeminlerinin ortaya çıkışı ve daha üst katmanlarda ele geçirilen çeşitli tarımsal aletler ve çanak çömlekler, üretim ekonomisinin ve toplumsal bilincin gelişimini göstermektedir. MÖ 6. yüzyıla kadar yörenin yazılı tarihi Hurri, Luvi, Arzava, Kizzuvatna gibi yerel krallıklar ve bunların kültürleriyle, buraya daha sonraları egemen olan Hitit, Asur ve Babil krallıklarının tarihleri iç içedir.[4]

III. katmanda bulunan Alacahöyük tipindeki bronz hançer ve Hitit yapı kalıntıları, yöredeki Hitit varlığının önemli belgeleridir. Belli bir dönem Hitit egemenliğinde kalan bölge daha sonra Asur Kralı III. Selomossa'nın, MÖ 528 yılında ise Perslerin eline geçmiştir.[4] MÖ 527'de Yunanlar yöreyi ve Kıbrıs'ı, MÖ 334'te ise Mersin'i Makedonlar ele geçirmiştir.[4]

  • Antik Yunan döneminde, şehrin adını Zephyrion (Yunanca: Ζεφύριον) taşıyordu ve birçok antik yazarlar tarafından dile getirilmiştir.
  • Antik kaynaklara göre şehirde ticaret yapılıyordu ve hatta kendi adına para bastırmıştı.
  • Sonra Kilikya, Roma eyaletinin bir parçası hâline geldi.
  • Roma İmparatoru Hadrianus'tan adını aldı ve Hadrianopolis oldu.
  • Romalı devlet adamı ve ünlü felsefeci Marcus Tullius Cicero 620/621 MÖ, ilin valisi oldu.
  • Kilikya ve Mersin, erken 7. yüzyılda Araplar tarafından fethedildi.
  • Ardından Mısırlı Tolunoğulları, Bizanslılar, Ermeni Krallığı, Memlûkler ve 1473 yılında Ramazanoğulları Beyliği tarafından fethedildi.
  • Bundan sonra da 1517 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na kaydedildi.
  • Amerika İç Savaşı sırasında, bölgenin sıkıntısı nedeniyle yüksek talebi karşılamak için pamuk önemli bir ticaret malı hâline geldi.
  • Demir yolu ile getirilen pamuk, deniz yoluyla ihraç edildi. 1866 yılında Mersin genişletildi ve şehir önemli bir ticaret merkezi hâline getirildi.
  • 1918 yılında, Sevr Antlaşması ile uyum içinde Fransız ve İngiliz askerleri tarafından işgal edildi.
  • 1920 yılında Mustafa Kemal Atatürk ordusu tarafından kurtarıldı.
  • 1924 yılında Mersin il yapıldı ve 20 Mayıs 1933'te İçel (büyük Mersin) ilini oluşturmak için İçel iline katıldı, ilin merkezi Mersin, eski İçel ilinin merkezi olan Silifke de kaza oldu.[5]

İlde inanç turizmi açısından önemli olan iki merkez vardır. Birincisi İsa'nın takipçilerinden Pavlus'un Tarsus'ta bulunan Evi ve Kuyusu Vatikan tarafından Hac Yeri ilan edilmiştir. Diğeri Müslüman ve Hristiyan alemince önemli olan ve Silifke/Taşucu'nda yer alan erken Hristiyan devrinde Hac Yeri olarak kabul edilen Azize Aya Tekla (Meryemlik) önemli dinî ziyaret merkezleridir. Ayrıca dinî açıdan önemli ziyaret yerlerinden olan Tarsus Ashab-ı Kehf Mağarası da il sınırları içerisinde bulunmaktadır.

Toroslar merkez ilçe sınırlarında yer alan Yumuktepe Höyüğü'nde yapılan kazılarda bulgular MÖ 6300'lere kadar gitmektedir.

Tarihî ve turistik açıdan görülmesi gereken başlıca yerler; Alahan Manastırı (Mut), Kravga Köprüsü, Kızkalesi, Yumuktepe, Kanlıdivane (Neapolis), Anamuryum Harabeleri, Viranşehir (Soli), Tarsus - Aziz Pavlus Kilisesi, Silifke-Uzuncaburç, Karaduvar, Ayaş, Çamlıyayla Namrun Kalesi (Lampron) ve Sinap Kalesi, Alahan (Alacahan) Manastırı, Narlıkuyu, Zeus (Jupiter) tapınağı, Cennet Cehennem mağaraları, Çukurpınar mağarası, Korikos Kalesi, Mamure Kalesi, Aslanköy Kaya Mezarları, Adam Kayalar, Tarsus-Ulu Cami, Tarsus-Eski Cami, Büyükeceli Kaya mezarları sayılabilir.

Tabiplerin piri Lokman Hekim Tarsus'ta yaşamıştır. Aynı zamanda yılanların padişahı Şahmeran ile ilgili rivayet de şöyledir: Şahmeran yörenin kralının kızına âşık olur, cadının bir tanesi prensesin hamama geleceğini ve görmek isterse onu hamamda bir odaya gizlice alacağını söyler. Şahmeran her ne kadar biraz şüphelense de aşk gözünü karartır ve gider. Orada katledilir. Tarsus'ta hâlen ayakta olan eski hamamın göbek taşındaki kızıllığın şahmeranın kanı olduğuna inanılır.

Cumhuriyet dönemi

Hızla hayata geçirilen GAP, Ataş Rafinerisi ve sahip olduğu geniş hinterland sayesinde Mersin Limanı, Türkiye'nin en büyük limanlarından biri olma özelliğini taşıyor. Limanda bulunan 27 iskelenin 8 tanesi birbirlerine raylı bir sistemle bağlanmış. 1991 Körfez Savaşı'ndan bu yana yaklaşık 85 milyon dolar harcanarak yenilenen Mersin Limanı'nın kapasitesi, son üç yıldır her sene %10 oranında artmıştır.

Kentin ticari açıdan önemi göz önüne alınarak, Türkiye'nin on dokuz serbest bölgesinden ilki ve 836.000 metrekarelik bir alan üzerine kurulan Mersin Serbest Bölgesi, başta tekstil firmaları olmak üzere yaklaşık 432 şirkete ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca, Mersin-Adana kara yolu üzerinde cam, soda, gübre, tekstil, meyve suyu gibi sektörlerde faaliyet gösteren birçok önemli fabrika da bulunuyor. Türkiye'nin en yüksek üçüncü gökdeleninin (Mertim Kulesi: 177 metre) bulunduğu Mersin Devlet Opera ve Balesi'nin bulunduğu 3. kenttir.

Mersin, 2 Eylül 1993'te çıkarılan 504 sayılı kanun hükmünde kararname[6] ile büyükşehir unvanı kazandı. Haziran 2002'de ilin İçel olan adı, Mersin olarak değiştirildi.[7][8][9] 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı kanun ile büyükşehir belediyesinin sınırları valilik binası merkez kabul edilerek yarıçapı 30 kilometre olan dairenin sınırlarına genişletildi.[10] 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu.[11]

Coğrafya

İl yüz ölçümünün %87'si dağlıktır. İlin en yüksek tepesi, 3524 m ile Medetsiz Tepesi'dir. Önemli geçişleri: Sertavul ve Gülek Boğazları'dır. Belli başlı akarsuları doğudan batıya Berdan Irmağı, Deliçay, Efrenk Çayı (Muftü Çayı), Mezitli Çayı, Karacaoğlan Çayı, Alata Çayı, Limonlu Çayı (Lamas Çayı), Göksu ve Dragon Çayıdır.

İldeki en büyük ova doğu kesimde Çukurova'nın devamı olan Tarsus (berdan) ovasıdır. Ayrıca ilin batı kesiminde küçük kıyı ovaları görülür ki bunlardan en büyükleri Silifke ve Anamur kıyı ovalarıdır.

İklim

Mersin ve çevresinde, tipik sıcak ve ılıman astropikal iklimi hakimdir. Yaz ayları sıcak ve aşırı nemli, ortalama (28 °C nemlilik ise %88 ler civarında kış ayları ise 16 °C) oldukça ılık ve yağışlıdır (yıllık yağış ortalaması 1096 mm). Mersin'de çevre illerden farklı olarak ekstrem sıcaklıklara nadiren rastlanır (çok yüksek sıcaklıklar ya da sıfırın altındaki değerler gibi).

İlin uzun yıllar sıcaklık ortalaması ise 22 °C derecedir ve bu özelliğiyle Türkiye'nin ve Avrupa'nın en sıcak kesimidir.

Ancak yaz aylarında özellikle aşırı nem bunaltıcı olabilmektedir. İl en fazla yağışı Aralık-Ocak döneminde alır. 2001'de yaşanan sel felaketinde 2 gün içerisinde metrekareye 669 kg yağış düşmüştür.

 Mersin iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 25,2 26,5 29,8 34,7 35,8 38,2 37,3 39,8 38,5 36,4 31,0 27,0 39,8
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 14,7 15,5 18,2 21,6 24,8 28,1 30,7 31,5 30,0 26,7 21,4 16,6 23,3
Ortalama sıcaklık (°C) 10,1 10,9 13,7 17,5 21,4 25,2 27,9 28,4 25,6 21,1 15,7 11,7 19,1
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 6,3 6,8 9,3 13,0 16,8 20,8 24,0 24,2 21,0 16,4 11,4 7,9 14,8
En düşük sıcaklık (°C) −6,3 −6,6 −2,2 0,6 7,0 5,3 16,1 15,0 11,0 2,7 −3,3 −3 −6,6
Ortalama yağış (mm) 113,7 80,7 56,3 34,8 23,4 8,9 7,5 4,6 8,4 38,3 77,9 133,9 588,4
Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü[12]

Nüfus

Mersin İl Nüfusu: 1.773.852'dir (2016). İlin yüz ölçümü 16.010 km²'dir. İlde km²'ye 113 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: İlde yıllık nüfus artış oranı %1,64 olmuştur.

2016 yılında TÜİK verilerine göre 13 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 805 mahalle bulunmaktadır.

Mersin ili nüfus varlığı olarak Türkiye'nin önemli illeri arasında yer almaktadır. DİE 2000 Genel Nüfus sayım verilerini incelediğimizde tablodaki Tarsus ilçesinin bağlı olduğu Mersin ilinin 1927-2000 yılları arasında nüfus sürekli artmıştır. Mersin ilinde en düşük nüfus artışı %10,7, en yüksek nüfus artışı 1985-1990 yılları arasında %40,6 olmuştur. Mersin ilinin 1990-2000 yılları arasında yıllık nüfus artış hızı %26,5 olduğu görülmektedir. Buradan Mersin ilinin yıllık nüfus artış hızının düştüğü görülmektedir.

Mersin il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
1965[13]511.27318
  %37     189.382
321.891     %63  
1970[14]590.94319%16
  %42     246.300
344.643     %58  
1975[15]714.81716%21
  %47     332.900
381.917     %53  
1980[16]843.93112%18
  %50     424.544
419.387     %50  
1985[17]1.034.08510%23
  %55     566.419
467.666     %45  
1990[18]1.266.9957%23
  %62     787.284
479.711     %38  
2000[19]1.651.4008%30
  %61     999.220
652.180     %39  
2007[20]1.595.9388-%3
  %66     1.056.331
539.607     %34  
2008[21]1.602.9089%0
  %77     1.229.431
373.477     %23  
2009[22]1.640.8889%2
  %77     1.270.621
370.267     %23  
2010[23]1.647.89910%0
  %78     1.281.048
366.851     %22  
2011[24]1.667.93910%1
  %78     1.303.018
364.921     %22  
2012[25]1.682.84810%1
  %79     1.327.870
354.978     %21  
2013[26]1.705.77410%1
  %100     
     %0  
2014[27]1.727.25510%1
  %100     
     %0  
2015[28]1.745.22111%1
  %100     
     %0  

Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2020 verileri[29])

Mersin İl Nüfusu: 1.840.425'tir (2019 sonu). İlin yüz ölçümü 16.010 km2'dir. İlde  km2'ye 115 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 1.915 kişi ile Yenişehir)

İlde yıllık nüfus artış oranı % 1,43 olmuştur. Nüfusu en çok artan ilçe: Mezitli (% 5,27) Nüfusu en çok azalan ilçe: Çamlıyayla (-%4,07)

4 Şubat 2020 TÜİK verilerine göre 13 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 805 mahalle bulunmaktadır.

2019 yılı sonunda Mersin ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri [30]
İlçe Nüfus 2018 Nüfus 2019 Fark Nüfus Artışı % Mah.Say. Alanı  km2[31] Yoğunluk
Akdeniz 264.618 262.265 -2.353 -0,89 65 265 990
Anamur 65.920 66.068 148 0,22 56 1.430 46
Aydıncık 11.088 11.023 -65 -0,59 15 352 31
Bozyazı 26.840 26.595 -245 -0,91 26 642 41
Çamlıyayla 8.679 8.326 -353 -4,07 14 602 14
Erdemli 140.331 141.476 1.145 0,82 71 2.279 62
Gülnar 25.865 25.420 -445 -1,72 50 1.416 18
Mezitli 194.019 204.240 10.221 5,27 40 371 551
Mut 62.853 62.639 -214 -0,34 102 2.718 23
Silifke 119.303 120.873 1.570 1,32 88 2.692 45
Tarsus 339.676 342.373 2.697 0,79 179 2.029 169
Toroslar 296.582 303.010 6.428 2,17 67 1.075 282
Yenişehir 258.694 266.117 7.423 2,87 32 139 1.915
MERSİN 1.814.468 1.840.425 25.957 1,43 805 16.010 115

Ekonomi

Liman Mersin ekonomisinin dayanak noktasıdır ve Türkiye'nin dünyaya açılan kapısı durumundadır.

Doğu Anadolu, Batı Akdeniz ve İç Anadolu'daki fabrika ve ticaret firmaları ithalat ve ihracatını Mersin üzerinden yaparlar.

Türkiye'nin en büyük ikinci Serbest Bölgesi olan Mersin Serbest Bölgesi burada kurulmuştur ve 433 şirkete ev sahipliği yapmaktadır. İşleticisi MESBAŞ'tır. Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde 150'ye yakın firma faaliyet göstermektedir.

Mersin'de iş merkezlerinin çokluğu, nakliye ve gümrük firmalarının sayıca fazlalığı bu yüzdendir. Mersin Serbest Bölgesi de benzer özellikleri ile Mersin ve ülke ticaretinde önemli bir yer tutar.

Günlük hayatın vazgeçilmezlerinden olan alışveriş merkezleri Mersin'de yatırımlarını sıklaştırmaktadırlar. 2009 yılında Avrupa'nın en iyisi seçilen Forum Alışveriş Merkezi, Marinavista, Beymen Mall, PalmCity ve Sayapark AVM, Soli Center, Mersin Marina AVM, Tarsu Avm vb. Ticaret merkezleri Mersin'de çoğalmaktadır. 2009 yılında Multi Turkmall tarafından yapılan Forum Mersin Alışveriş ve Yaşam Merkezi, Avrupa'nın en büyük perakende organizasyonu Uluslararası Alışveriş Merkezleri Konseyi(ICSC) tarafından Avrupa'nın en iyi alışveriş merkezi seçildi.

Erkek nüfusunun %80'i ve kadın nüfusunun %69'u istihdam ediliyor. İşsiz nüfus yaklaşık %7'dir.

Hızla hayata geçirilen GAP, Ataş Rafinerisi ve sahip olduğu geniş hinterlandı sayesinde Mersin Limanı, Türkiye'nin konteyner hacmi bakımından ikinci, kargo tonajı bakımından altıncı büyük limanıdır.[32][33]

Türkiye'nin en önemli iç turizm merkezidir. Son yıllarda turizmde yapılan atamalar ve sahile yapılan yeni otellerle Türkiye'nin yeni turizm bölgesi olma yolundadır. Yat turizminin gelişmesi amacıyla uluslararası standartlara uygun 500 yat bağlama ve 300 yat karaya alma kapasiteli Mersin Ana Yat Limanı tamamlanmış olup ihaleye çıkılmıştır. Mersin coğrafi açıdan lojistik merkez özelliğine sahip bir kenttir. Halihazırda bulunan liman, demiryolu taşımacılığının yanı sıra karayolu taşımacılığında da Mersin önemli bir noktadadır. Mersin Büyükşehir Belediyesi, Uluslararası Nakliyeciler Derneği ve Mersin Valiliği ile ortak olarak Mersin Lojistik Merkezi'ni kurma çalışmalarını tamamlamak üzeredir. Doğu Anadolu, Batı Akdeniz ve İç Anadolu'daki şirketler ithalat ve ihracatını Mersin üzerinden yapar. Mersin'de iş merkezlerinin çokluğu, nakliye ve gümrük firmalarının sayıca fazlalığı bu yüzdendir. Mersin Serbest Bölgesi de benzer özellikleri ile Mersin ve ülke ticaretinde önemli bir yer tutar. Yapıldığında Türkiye'nin en uzun binası konumundaki Metropol Ticaret Merkezi 52 katlıdır ve Akdeniz ilçesindedir

Alışveriş merkezleri Mersin'de yatırımlarını sıklaştırmaktadır. 2009 yılında Avrupa'nın en iyisi seçilen Forum Alışveriş Merkezi, Marinavista, Beymen Mall, Carrefour vb. Ticaret merkezleri Mersin'de çoğalmaktadır. Ayrıca Media Markt ve Vatan Bilgisayar ucuz bilişim malzemeleri ile rekabeti sağlamaktadır.

Tarım

2004 yılı verilerine göre Mersin'de arazi varlığının takriben yüzde 55'i orman ve fundalık arazi yüzde 35'i işlenen arazi, yüzde 4 civarı çayır ve mera, geri kalan araziler ise yerleşim alanı veya tarıma elverişsiz alanlardır.

Mersin'de üretilen Anamur muzu dünyaca ünlenmiştir. Tarıma dayalı sanayi gelişme göstermektedir. Mersin merkezde kayısı, ceviz, kiraz, şeftali ve sebze yaygın olarak üretilirken son yıllarda tropikal meyve ve sebzeler de üretilmeye başlanmıştır. Batı Mersin'de daha çok Anamur, Bozyazı, Aydıncık, Silifke ve Erdemli ilçelerinde muz, turunçgiller, çilek, papaya, pepino, ananas,salatalık ve domates yetiştirilmektedir.

Konum

Konum Bilgileri Tablosu
Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş yılı[34] Alanı km² Rakım mt. Merkeze km[35] Ulaşan Yollar[35]
Akdeniz 2008 265 8 1 -18, E E982 / -K8
Anamur Cumh.önce 1.430 33 223 -14,
Aydıncık 1987 352 21 170 -15,
Bozyazı 1987 642 6 209 -15
Çamlıyayla 1990 602 1.168 90 -17=> =>
Erdemli 1954 2.279 13 37 -17,
Gülnar Cumh.önce 1.416 965 147 -15=>33-69, , ,
Mezitli 2008 371 64 11 , E E982 / -K11-K12,
Mut Cumh.önce 2.718 314 158 -07, -06,
Silifke 1933 2.692 19 83 -17, -08,
Tarsus Cumh.önce 2.029 25 27 -18, E E982 / -K7,
Toroslar 2008 1.075 74 1 , E E982 / -K09-K10,
Yenişehir 2008 139 8 5 -18, E E982 / -K8
Mersin Cumh.önce 16.010 18    
*Metropol ilçelerin merkeze uzaklıkları, kaymakamlık ile valilik arasındaki uzaklıktır.

Kültür

Sanat

Kentte kültür düzeyi yüksek ve kültürel çalışmalar son derece yoğundur. Mersin ilinde, okuma yazma bilenlerin oranı %99'dur. Türkiye'nin 3 büyükşehirden sonra açılan ilk devlet opera ve balesi Mersin'dedir. Mersin Devlet Opera ve Balesi gösterilerini Mersin Kültür Merkezi'nde sergilemektedir.

Ayrıca Mersin'de her yıl Uluslararası Mersin Müzik Festivali(Festival of International Mersin Music) düzenlenmektedir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası'nın desteği ile 2007'den itibaren "Mersin Kenti Edebiyat Ödülü" verilmektedir. Şimdiye kadar Nezihe Meriç (2007), Tahsin Yücel (2008), Latife Tekin (2009), Osman Şahin (2010), Leyla Erbil (2011),Ahmet Oktay (2012) bu ödülü aldılar. "Mersin Kenti Edebiyat Ödülü" Türkiye'de bir kent adına verilen ilk ve tek edebiyat ödülüdür.

Kentte düzenli olarak Mersin Türk Sanat Müziği Festivali ve Mersin Uluslararası Nevit Kodallı Çoksesli Korolar Festivali gibi aktiviteler de düzenlenmektedir.

Mersin Olba Fotoğraf Derneği (MOF)
Mersin Fotoğraf Derneği (MFD),
Mersin Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu,
İçel Sanat Kulübü,
Mersin Polifonik Korolar Derneği,
Mersin Sinema Derneği (Mersinema) gibi önemli kültür ve sanat kurumlarıdır.

Büyükşehir belediyesinin yanında Akdeniz ve Yenişehir ilçe belediyeleri kurdukları tiyatrolarla değişik zamanlarda halka ücretsiz tiyatro gösterileri sunmaktadır.

Turizm
Mersin Sahili

Mersin 321 km sahil şeridi ile Türkiye'nin önemli bir sahil kentidir. Mersin kıyılarının yaklaşık 108 km'lik bölümünü doğal kumsallar oluşturmaktadır. Önemli tarihi ve turistik mekanlara sahip olmasıyla turizmde son yıllarda adını sıkça duyurmaya başlamıştır.

Alahan Manastırı, Cennet ve Cehennem Obrukları, Kızkalesi, Ayaş, Yumuktepe, Soli-pompeipolis, Eshab-ı Kehf Mağarası, Anemurium tarihi kalıntıları, Kleopatra Kapısı gibi turizmde ilgi çekici mekanlara ev sahipliği yapmaktadır.

Önemli plajları ise Anamur, Kızkalesi, Susanoğlu ve Ayaş'tır.

Tisan, Taşucu, Narlıkuyu ve Dana Adası ise özellikle yerli turistlerin sıklıkla ziyaret ettiği bölgelerdir.

Yayla turizminde beğenilen ve ilgi çeken yaylalar ise Gözne, Ayvagediği, Soğucak, Fındıkpınarı,Çamlıyayla, Namrun ve Sorgun Yaylalarıdır.

Papa XVI. Benedictus'un 2008 yılını "Saint Paul Yılı" İlan Etmesi ile Mersinin Tarsus ilçesi Hristiyan turistlerin uğrak yeri olmuştur.

2008 yılında Mut ilçesinde bulunan Alahan Manastırı ve Tarsus ilçesinde bulunan Aziz Pavlus Kuyusu ve Anıt Müzesi UNESCO Dünya Miras Alanları kapsamındaki yerler listesine alınmıştır.

Turistik mekânlar

Aynalıgöl Mağarası, Eshab-ı Kehf Mağarası, Cennet ve Cehennem Obrukları, Kleopatra Kapısı, Gümüşkum, Çamdüzü, Erdemli Çamlığı, Pullu, Karaekşi, Karabucak ve Bahçeyeri Orman İçi Dinlenme Yerleri, Narlıkuyu Mağarası, Susanoğlu, Kapızlı, Gözne, Fındık Pınarı, Çamlıyayla(Namrun) ve Sorgun Yaylaları,Çamlıyayla Cehennem deresi ve papazın bahçesi, Pompeiopolis, Tarsos, Neopolis, Krykos, Kilindria, Selevkeia ve Anemurion İlkçağ Kent Kalıntıları, Anamur, Meydancık, Kız Kalesi, Silifke Kalesi, Soli, Alahan Manastırı, Haghia Thekla Bazilikası, Uzuncaburç, Akkale, Gözlükule Yerleşmeleri, Tarsus Camii, Lal Ağa Camisi, Erdemli, Silifke, Tarsus, Narlıkuyu Mozaik Müzeleri ve Uray Caddesi örnek gösterilebilir.

Etkinlikler
Yenişehir ilçesinde Suriye İç Savaşı'ndan kaçarak Mersin'e yerleşen Suriyeliler için İŞKUR tarafından açılan bir meslek edindirme kursu.
  • Uluslararası Tarsus Yarış Maratonu
  • Akdeniz Belediyesi Çocuk Tiyatroları Festivali
  • Mersin Üniversitesi Kültür ve Spor Şenliği
  • Uluslararası Silifke Kültür Haftası
  • Yenice Barış ve Kültür Festivali
  • Tarsus Karacaoğlan Şiir Akşamları
  • Mersin Müzik Festivali
  • Mersin Uluslararası Müzik Festivali
  • Mersin Nevit Kodallı Polifonik Korolar Şenliği
  • Mersin Sanat Müziği Festivali
  • Mersin Narenciye Festivali
  • Mersin Tantuni Festivali
  • Mersin Yemek Kültürü (tantuni, cezerye, kerebiç)
  • Mersin Altın Limon Film Festivali
  • Mersin Tiyatro Festivali
  • Mut Kayısı Festivali
  • Tarsus Üzüm Festivalim
  • Silifke Batırık Festivali

Spor
Ana madde: Mersin'de spor

Önemli spor tesisleri: Mersin Arena Stadyumu (25.534), Burhanettin Kocamaz Stadyumu (4.201), Edip Buran Spor Salonu (2.200), Servet Tazegül Spor Salonu (7.500), Olimpik Kapalı Yüzme Havuzu (1.000), Nevin Yanıt Atletizm Kompleksi (3.271)

Mersin özellikle atletizm alanında önemli başarılar elde etmiştir. Olimpiyat Şampiyonu güreşçi Ahmet Kirişçi Mersinlidir ve Mersinli Ahmet olarak bilinir. Ayrıca Mersinli bir atlet olan Nevin Yanıt, Barcelona'da düzenlenen 2010 Avrupa Atletizm Şampiyonası'nda 100 metre engelli koşusunda yarı final ve finalde kendisine ait Türkiye rekorlarını yenileyerek 12,63 saniyelik derecesiyle Avrupa Şampiyonu olan sporcudur.

Mersin, Türkiye tarihinde 2. kez 20-30 Haziran 2013 yılında düzenlenmiş olan Akdeniz Oyunları'na ev sahipliği yapmıştır.[36] Olimpiyatlar öncesi, birçok spor tesisi yapılmıştır. Böylece Mersin olimpiyatlara uygun çok sayıda spor tesisine sahip olmuştur.

Düzenli olarak Yamaç Paraşütü ve Doğa Sporları Festivali düzenlenir. Arslanköy, yamaç paraşütüne en uygun doğal ortamı oluşturmaktadır.

2018-2019 Sezonu sonunda, Tarsus İdman Yurdu ise 2. Lige grup 10.su olmuştur.. BAL’da 3 , Kadın futbol 3. liginde de 4 takımı vardır. Kadın Basketbol süper liginde Çukurova Basketbol 2. Mersin BŞB 5.olmuştur. Ayrıca kadın 1. Ligde 2 takımı (Mersin Ünv.,Mersin BŞB Gelişim) vardır. Voleybolda erkekler 2. Liginde 2 takımı, kadınlar 2. Liginde 3 takımı kalmıştır. 7 bölgesel lig takımından Mersin İhtisas Spor 2. Lige yükselmiştir. Hentbol erkekler 1. ligindeki Mersin İdman Yurdu lig 10.su olmuştur.

Kadınlar Türkiye Kupası (basketbol) 'da Mersin BŞB ve Çukurova Basketbol kupa 3.sü oldu. Avrupa EuroCup Kadınlar'da Çukurova Basketbol çeyrek finalde elenerek kupa 5.si oldu. Mersin BŞB grup aşamasında elendi.

Tarsus İdmanyurdu,, Türkiye Kupası 2.turunda Karaköprü Belediyespor’u elemiş, 3.turda Bursaspor’a elenmiştir. Mersin İdmanyurdu ise 3.turda Orhangazispor’a elenmiştir.

Siyaset

2019 Yerel seçimleri
Ana madde: Mersin'de 2019 Türkiye yerel seçimleri

2019 Türkiye yerel seçimlerinde büyükşehir belediyesi için seçim sonuçları şu şekildedir:[37]

Oy Sayısı Oy Oranı
Vahap Seçer

(Cumhuriyet Halk Partisi)

 477.015 %45,09
Hamit Tuna

(Milliyetçi Hareket Partisi)

 433.666 %40,99
Ayfer Yılmaz

(Demokrat Parti)

127.167 %12,02
Erdal Alkan

(Saadet Partisi)

 7.202 %0,68
Emrah Küçükkapdan

(Demokratik Sol Parti)

 4.719 %0,45
Lerzan Özgenç

(Vatan Partisi)

 3.398 %0,38
Nişan Mesut Oyardı

Türkiye Komünist Partisi

 2.187 %0,21
Ramis Akın

(Bağımsız Türkiye Partisi)

 1.939 %0,18

Yönetim
Ana madde: Mersin'in ilçeleri

Merkezi Yönetim

Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur.

Mersin, bir ‘büyükşehir’dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır.

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi'ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Mersin Valisi, 1959-Konya doğumlu Ali İhsan Su 21 Haziran 2017 tarihinde Şırnak Valisi iken atanmıştır[38]

Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler Mersin'in ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Yerel yönetim

Büyükşehir Belediyelerinde Yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur.

Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır.[39][40] Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır.

Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur.(5216 saylı kanun 16.madde)

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi'ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı, 1963-Tarsus doğumlu Vahap Seçer (CHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %45,09 oy oranıyla seçilmiştir.[41]

İlçe belediyeleri, 2019 Türkiye yerel seçimleri'ne göre, üç değişik parti tarafından yönetilmektedir. Bu ilçelerden 2'si AK PARTİ, 3'ü CHP ve 8'i MHP'li belediye başkanıdır.[42]

Mersin Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 79’dur (Büyükşehir Belediye Başkanı, 13 ilçe belediye başkanı ve 66 üye) Bunların 14’i AK PARTİ, 29'u CHP, 30’u MHP, 3'i İYİ P., 2'si HDP, 1'i DP'dir[43]

Belediye başkanları ve meclislere ait bilgiler Mersin'in ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Eğitim

Şehirde dört üniversite vardır. Bunların ikisi vakıf, ikisi devlet üniversitesidir. Şehrin kendi adıyla anılan Mersin Üniversitesi, 1992 yılında açılmıştır. Şu an bünyesinde 11 adet fakülte ve 8 adet meslek yüksekokulu ile 20.000 öğrenci barındırmakta olup gelişmekte olan bir üniversitedir. İldeki bir diğer üniversite ise Yenice'de bulunan Çağ Üniversitesi'dir. Son açılan üniversite ise Toros Üniversitesi'dir. Ayrıca ODTÜ ve İTÜ'nün Deniz Bilimleri Enstitüleri ve Selçuk Üniversitesi Taşucu Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Bulunmaktadır. En son olarak Tarsus Üniversitesi açılmıştır.

Medya
Yerel TV kanalları
  • Kanal 33
  • Mersin TV (Karasal ortamdaki yayınları ödeme yapılıncaya kadar geçici olarak durduruldu.)
  • İçel TV
  • Kanal 2000 (Karasal ortamdaki yayınları ödeme yapılıncaya kadar geçici olarak durduruldu.)
  • Sun RTV
  • Güney TV
Yerel radyo kanalları
  • Radyo Metropol (101.8)
  • Tarsus Süper FM (91.1)
  • Tempo 94 FM (94.3)
  • Örgün FM (94.7)
  • Tarsus Star FM (95.5)
  • Tarsus Radyo Time (97.7)
  • Flaş FM (98.3)
  • Mix FM (91.6) (sadece yabancı müzik, 1993-günümüz)
  • Kent Radyo (98.5)
Yerel gazeteler

Altyapı

Ulaşım

Tarsus ilçesinde yapımı devam eden Çukurova Bölgesel Havalimanı, Mersin ve Adana'ya hizmet verecektir.

Kardeş kentler

Galeri
  • Atatürk Müzesi
  • Mersin Deniz Müzesi
  • Atatürk heykeli
  • Refah anıtı
  • Mersin Universitesi
  • Sahil (Yenişehir)
  • Mersin Sahili
  • Mersin Katolik Kilisesi
  • Mersin Ortadoks Kilisesi (solda)
  • Mersin Deniz feneri
  • Muğdat Camii
  • Liman
  • Olba Antik Kenti
  • Mersin Kongre ve Kültür Merkezi
  • Türkiyenin ve Mersinin ilk Gökdeleni

Kaynakça
  1. yerelnet.org.tr’’, ‘’Mersin Nüfusu’’, Erişim:’’4 Nisan 2020
  2. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı (Tüm iller)". TÜİK. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  3. "Mersin Limanı". mersin.bel.tr. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2013.
  4. "Tarihi". mersin.gov.tr. 31 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2014.
  5. "TBMM Tutanak" (PDF). 20 Mayıs 2020. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020.
  6. "Karar Sayısı: KHK/504" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
  7. "Kanun No. 4764". 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2016.
  8. "İçel'in adı Mersin olarak değiştirildi". ntv.com.tr. 2 Temmuz 2002. Erişim tarihi: 19 Nisan 2016.
  9. "İçel resmen Mersin oldu". Hürriyet. 21 Haziran 2002. Erişim tarihi: 19 Nisan 2016.
  10. "Kanun No. 5216". 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
  11. "Kanun No. 6360". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2014.
  12. "Resmî İstatistikler - Mersin". Meteoroloji Genel Müdürlüğü. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2016.
  13. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  18. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  19. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  20. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  21. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  22. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  23. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  24. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  25. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  26. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  27. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  28. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  29. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr 25 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TUİK 4 Şubat 2020 verileri
  30. "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
  31. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
  32. "Yük İstatistikleri". Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü. 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2018.
  33. "Konteyner İstatistikleri". Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü. 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2018.
  34.  İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  35. Karayolları Genel Müdürlüğü
  36. "XVII. Akdeniz Oyunları Resmi Sitesi". 19 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2012.
  37. "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2020.
  38. http://www.mersin.gov.tr/ali-ihsan-su
  39. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
  40. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
  41. https://www.mersin.bel.tr/belediye-baskanimiz
  42. "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
  43. https://www.mersin.bel.tr/belediye-meclisi
  44. Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü 21 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.