Tarımsal ve Kırsal Kalkınma İçin Özel Eylem Programı
Tarımsal ve Kırsal Kalkınma İçin Özel Eylem Programı. (İngilizce: Special Accession Programme for Agriculture and Rural Development - SAPARD) Haziran 1999'da Avrupa Birliği Konseyi tarafından birliğe katılmaya aday Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin tarım sektörlerini ve kırsal kesimlerini desteklemek ve Tek Pazar ile Ortak Tarım Politikası'na hazırlık süreçlerini hızlandırmak için hazırlanmıştır.
SAPARD, Phare ve ISPA ile birlikte, Avrupa Birliği'nin aday ülkelere katılım öncesi yaptığı üç finansal yardım ögesinden biridir. Bu yardımlar birliğe katılmaya aday Doğu ve Orta Avrupa ülkelerinin katılım süreçlerine katkı olarak verilen hibe yardımlarıdır.
SAPARD programının 2000-2006 dönemindeki yıllık bütçesi 540 milyon avrodur. Romanya ve Bulgaristan'ın 2007'de birliğe katılmalarının ardından, SAPARD programı da sona ermiştir. 2007 yılından sonra Avrupa Birliği'nin finansal yardım programları Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) (İngilizce: Instrument for Pre-accession Assistance ) olarak tek çatı altında birleştirilmiştir.