Ukrayna Anayasası

Ukrayna Anayasası (Ukraynaca: Конституція України), Ukrayna'nın temel kanunudur. 28 Haziran 1996'da 450 milletvekilinin bulunduğu Ukrayna Yüksek Şurası'nda kabul için gerekli 300 evet oyunu geçerek 315 vekilin oyuyla kabul edildi.[1] Ukrayna yasalarının ve diğer hukuki düzenlemelerin anayasaya uygun olması zorunludur. Anayasayı değiştirme hakkı yalnızca parlamentoya tanınmıştır. Anayasayı yorumlamaya ve mevzuatın anayasaya uygunluğunu denetlemeye yetkili tek organ Ukrayna Anayasa Mahkemesi'dir. Anayasanın kabul edildiği 28 Haziran tarihi, 1996'dan beri Anayasa Günü adıyla resmî tatil olarak kutlanmaktadır.[2][3]

2004'te kabul edilen değişikliklerle ülkenin siyasi sisteminde belirgin değişiklikler gerçekleştirildi. Bazen yanlış bir şekilde bu değişiklikler için 2004 Anayasası denmektedir. 2010'da dönemin Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç, Anayasa Mahkemesi'nin kararına dayanarak bu değişiklikleri eski hâline getirdi. Yevromaydan olaylarının ardından 2004 değişiklikleri tekrar tesis edildi.

Tarihçe

8 Haziran 1995'ten önce Ukrayna'nın temel kanunu, 1978'de kabul edilen ve daha sonra pek çok kez değişikliğe uğrayan Ukrayna SSC Anayasası'ydı. 8 Haziran 1995'te Cumhurbaşkanı Leonid Kuçma ve Meclis Başkanı Oleksandr Moroz, yeni bir anayasa hazırlanıncaya kadar geçerli olacak olan Anayasal Anlaşma'yı imzaladı.

Ülkenin bağımsızlığından sonraki ilk anayasası, 27-28 Haziran 1996 tarihlerinde Ukrayna Yüksek Şurası'nda bir akşam oturumunda yaklaşık 24 saat süren tartışmaların ardından kabul edildi ve bu süreç gayriresmî olarak "1996 anayasa akşamı" olarak adlandırıldı.[1] Anayasayı onaylayan ve önceki anayasalar ile Anayasal Anlaşma'yı geçersiz kılan 254/96-BP sayılı yasa, Temmuz 1996'da imzalandı ve yayımlandı. Ancak Ukrayna Anayasa Mahkemesi'nin bir kararına göre anayasa, 28 Haziran 1996'da parlamentodaki oylamanın sonucunun açıklandığı an olan Kiev yerel saatiyle yaklaşık sabah 9'da yürürlüğe girdi.[1] Böylece Ukrayna, eski Sovyet ülkeleri arasında kendi anayasasını kabul eden son ülke oldu.[1]

İçerik

Ukrayna Anayasası on beş kısma ayrılmaktadır:

  1. I. Kısım: Genel Esaslar
  2. II. Kısım: İnsan ve Vatandaş Hakları, Özgürlükleri ve Ödevleri
  3. III. Kısım: Seçimler. Referandumlar
  4. IV. Kısım: Ukrayna Yüksek Şurası
  5. V. Kısım: Ukrayna Cumhurbaşkanı
  6. VI. Kısım: Ukrayna Bakanlar Kurulu. Diğer Yürütme Organları
  7. VII. Kısım: Savcılık
  8. VIII. Kısım: Adalet
  9. IX. Kısım: Ukrayna'nın Bölgesel Yapısı
  10. X. Kısım: Kırım Özerk Cumhuriyeti
  11. XI. Kısım: Yerel Öz Yönetim
  12. XII. Kısım: Ukrayna Anayasa Mahkemesi
  13. XIII. Kısım: Ukrayna Anayasası'nın Değiştirilmesi
  14. XIV. Kısım: Son Hükümler
  15. XV. Kısım: Geçici Hükümler

Kaynakça
Özel
  1. Ukraine celebrating 20th anniversary of Constitution, UNIAN (28 Haziran 2016)
  2. Yulia Tymoshenko Goes On Trial A Day Before Constitution Day, Eurasia Daily Monitor (30 Temmuz 2011)
  3. 1996: THE YEAR IN REVIEW 19 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Ukrainian Weekly (29 Aralık 1996)
Genel
  • Sedelius, T.; Berglund, S. (2012). "Towards Presidential Rule in Ukraine: Hybrid Regime Dynamics Under Semi-Presidentialism". Baltic Journal of Law & Politics. 5 (1). ss. 20-45. doi:10.2478/v10076-012-0002-2.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.