Urheimat

Urheimat (Almanca: ur; "kökensel" + Heimat; "vatan"), bir ön dilin kökensel anavatanını tarif eden tarihsel dilbilim terimi.

Söz konusu dil ailesinin yaşına bağlı olarak ön dilin "anavatanı", eğer yayılma tarihsel göçler sonucu gerçekleştiyse neredeyse kesin olarak, çok eski tarih öncesi dönemlere de meydana geldiyse daha az kesinlikle tespit edilebilir.

Hint-Avrupa
Bozkır hipotezine göre Hint-Avrupa anavatanı.

Proto-Hint-Avrupalılar'ın (PIE) anavatanı hakkında en yaygın kabul gören öneri, bu dilin Pontus-Hazar bozkırlarında M.Ö. 4.000 civarında yayılmaya başladığını savunan "bozkır hipotezidir".[1][2][3][4][5] Aznılıkta kalan bazı araştırmacılar ise anavatanın Anadolu’da M.Ö. 8.000’de var olduğunu savunan Anadolu hipotezini destekler.[1][6][7] Dikkate değer bir ihtimal olsa da, üçüncü sav olan ve anavatanı Kafkasya’nın güneyine yerleştiren Ermeni hipotezi'nin büyük olasılıkla doğru olmadığı düşünülmektedir.

Ön Hint-Avrupalı anavatanı hakkında, Neolitik kreolizasyon hipotezi, Paleolitik Süreklilik Teorisi ve Yerli Aryanlar teorisi de dahil olmak üzere başka birkaç açıklama da öne sürülmüştür.

Türk

Türk dillerinin kökenleri ve ortaya çıktığı zaman tartışmalı konular olmasına rağmen, urheimatları için Trans-Hazar bozkırlarından Kuzeydoğu Asya'da bulunan Mançurya'ya kadar çeşitli bölgeleri kapsayan pek çok teori vardır.[8][9][10]

En eski Çin kayıtlarından önce yazılı kaynakların olmayışı ve ilk Türk halklarının göçebe olmaları, Türk dilinin kökensel anavatanının konumunun belirlenmesini ve tarihlendirilmesini zorlaştırmaktadır. Proto-Türk urheimatının konumunu bulma girişimleri, genellikle Batı ve Orta Sibirya'nın ve güneyindeki bölgelerde gelişmiş erken arkeolojik ufuklar ile bağlantılıdır.[11]

Türk popülasyonlarında bulunan orijinal Türki genetik etki, Doğu’da en yüksek durumdayken, Batı’daki en düşük oranlarda bulunmaktadır.[12] Türkiye Türklerinde, Orta Asya'nın genetik popülasyona katkısı %9 civarındadır.[13]

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. Mallory & Adams 2006.
  2. Anthony 2007.
  3. Pereltsvaig & Lewis 2015, ss. 1-16.
  4. Anthony & Ringe 2015.
  5. Haak W, Lazaridis I, Patterson N, Rohland N, Mallick S, Llamas B, Brandt G, Nordenfelt S, Harney E, Stewardson K, Fu Q, Mittnik A, Bánffy E, Economou C, Francken M, Friederich S, Garrido Pena R, Hallgren F, Khartanovich V, Khokhlov A, Kunst M, Kuznetsov P, Meller H, Mochalov O, Moiseyev V, Nicklisch N, L Pichler S, Risch R, A Rojo Guerra M, Roth C, Szécsényi-Nagy A, Wahl J, Meyer M, Krause J, Brown D, Anthony D, Cooper A, Werner Alt K, Reich D (11 Haziran 2015). "Massive migration from the steppe is a source for Indo-European languages in Europe". Nature. 522 (7555). ss. 207-211. arXiv:1502.02783 $2. bioRxiv 013433 $2. doi:10.1038/nature14317. PMID 25731166.
  6. Gray & Atkinson 2003.
  7. Bouckaert et al. 2012.
  8. Yunusbayev et al. 2014. bioRxiv "The Genetic Legacy of the Expansion of Turkic-SpeakingNomads Across Eurasia". (The Genetic Traces of Turkic Nomadic Expansion) DOI:10.1101/005850
  9. Römer, Claudia. Von den Hunnen zu den Türken - smaç Vorgeschichte: içinde: Zentralasien 13. bis 20. Jahrhundert. Geschichte ve Gesellschaft, Wien 2006, s. 61
  10. Róna-Tas, András . "Proto-Türk ve Genetik Sorunun Yeniden İnşası" In: Türk Dilleri 18 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. , ss. 67-80. 1998.
  11. Róna-Tas, András . " Proto-Türk ve Genetik Sorunun Yeniden İnşası " In: Türk Dilleri 18 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. , ss. 67-80. 1998.
  12. Martínez-Cruz, Begoña; Vitalis, Renaud; Ségurel1, Laure; Austerlitz, Frédéric; Georges, Myriam; Théry1, Sylvain; Quintana-Murci, Lluis; Hegay, Tatyana; Aldashev, Almaz; Nasyrova, Firuza; Heyer, Evelyne (8 Eylül 2010). "In the heartland of Eurasia: the multilocus genetic landscape of Central Asian populations". European Journal of Human Genetics. 19 (2). ss. 216-23. doi:10.1038/ejhg.2010.153. PMC 3025785 $2. PMID 20823912.
  13. "Arşivlenmiş kopya". 23 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.