VASI
VASI, iniş için yaklaşma esnasında pilotlara emniyetli süzülüş hattını muhafaza etmelerinde yardımcı olan ışıklı, görsel bir sistem. İngilizce Visual Approach Slope Indicator (Görerek Yaklaşma Eğim Göstergesi) kavramının akronimidir. Genellikle kırmızı ve beyaz renkli lambalardan meydana gelir. Bazı türlerinde beyaz, yeşil ve kırmızı olmak üzere 3 bar (set) ışık bulunur. Pist orta hattının 10° sağında ve 10° solunda olmak üzere 20° koni aralığında pist başından yaklaşık 4 deniz mili mesafeye kadar manialardan emniyetli ayrım sağlayacak şekilde süzülüş bilgisi verir. Hem gece hem de gündüz kullanılan VASI gündüzleri yaklaşık 3-5 nm'den, geceleri yaklaşık 20 nm'den seçilebilir.[1]
Çalışma prensibi
Her bir sette kırmızı ve beyaz renkli lambalar bulunur. Pilot süzülüş hattından yükseldikçe beyaz lambaları daha fazla, alçaldıkça kırmızı lambaları daha fazla görmeye başlar. Tüm ışıklar kırmızıya döndüğünde çok alçak, beyaza döndüğünde çok yüksek yaklaşmaktadır. Beyaz ve kırmızı arasındaki geçiş esnasında kırmızının çeşitli açık tonları görülür.
Her bir setteki lamba sayısı 1, 2 veya 3 adettir. VASI ışıkları bazı pistlerde tek (sol) tarafta, bazı pistlerde pistin her iki yanında bulunur. Genellikle 3°lik bir süzülüş açısı verecek şekilde ayarlanırlar. Ancak bazı meydanlarda manialardan emniyetli ayrım sağlamak için daha yüksek açılı şekilde kullanılır. Özellikle 3,5°den fazla açılı meydanlarda yüksek performanslı uçakların iniş mesafesi artacağı için, pilotların daha dikkatli olmaları gerekir.[1]
3 barlı VASI
Kokpit ile iniş takımı arasındaki mesafe büyük olan Boening 747 gibi bazı uçaklar için kimi meydanlarda ikişer yerine üçer barlı (setli) VASI ışıkları kullanılır. Üçlü VASI'leri kullanan normal ve küçük uçakların alt iki barı, büyük uçakların üst iki barı kullanması (referans alması) gerekir.[2]
Kaynakça
- VASI - Visual Approach Slope Indicator
- R.D. Campbell. Flight Instructors Manual. sf 20-32. 1994. The Campbell Partnership. England.