Yayımcılık
Yayımcılık ya da yayıncılık, basılı medya yoluyla bilgi ve edebiyat yayma işi. Yayımlanan bilgi umuma açık olmalıdır. Bazen yazarlar yayımcılığı da üslenir.
- Basılı olmayan eserler için yayın maddesine bakınız.
Yayımcılık basma matbaa hizmetleri, satın alma, copy editing içeriğin yayına uygun formatta düzenlenmesi editörlük , grafik tasarımı hazırlanması ve üretimi – basım (ve elektronik eşdeğerleri), pazarlamayla gazete, mecmua, kitap, edebî eser ve müzik eserleri, yazılım gibi enformasyonla ilgili elektronik basın ürünlerinin dağıtımını ve eserin telif hakkıları için ISDN ve ülke çapında yasal bandrol alması gerekli yasal prosedür işlemlerinin yapılması ve tamamlanması süreçlerinden sorumludur.
Yayımcılık, aynı zamanda yasal bir kavram olarak şu amaçlarla da kullanılır:
- Nikâh veya iflas gibi önemli bir duyuruları yaymak için;
- Hakaret veya iftira olduğunu iddia edebilmek için temel şarttır. Yani yapılmış olan hakaret veya iftiranın yayımlanmış olması gerekir.
- Telif açısından yayımlanmış olan bir çalışmayla yayımlanmamış bir çalışma farklıdır.
Yayımlama süreci
Kitap ve magazin yayımcılarının önemli işlerinden biri basılmış yazıları çoğaltmak ve satıştır. Gazetecilerinse aksine bu işler için kendi elemanları vardır; baziları yanıbaşında serbest gazeteci de çalıştırır.
Kitap yayıncısı
Kitap yayıncısı,kitap ürününü hazırlayıp pazarlayan kişi veya kurumdur. Yayımcı sözcüğü naşir karşılığında kullanılmaktadır ancak yayıncı sözcüğü yerleştiği için daha yaygındır.
Kitap yayıncısı belli bir sermaye ile işe başlar. Çoğunlukla kitap yayını, bir yayınevi bünyesinde yapılmaktadır. Yayınevinin sahibi veya yönetmeni, danışma ve yayın kurulu, editörleri, redaktörleri, düzeltmenleri, tasarımcısı, muhasebecileri, dizgi ve grafik işçileri, depocuları, nakliyecileri, kendi kitabevi varsa kitapçıları ana elemanlardır. Raflı depo, kitap hammaddesi olan kağıdın ve basılan kitapların depolanması içindir. Dizgi servisinde genellikle Mac veya PC bilgisayar ağı, yazıcılar, aydınger bulunmaktadır. Kitabın metin ve grafik tasarımında genel olarak Quark Press, Freehand, Microsoft Word, Adobe yazılımları kullanılmaktadır.
Yayıncı önce yayınlayacağı ürünü seçer, hedeflediği basılmış ürünleri telif ajanslarından yayın hakkını satın alır. Çevirmene çeviri ücreti ödenir ve çeviri editöre verilir. Editör ham kitabı yayına hazırlayandır. Redaktör de denilen editörün çeviri üzerindeki değişikliklerinden sonra düzeltmen dil ve imla yönüyle denetler. Değişiklikler dizgi ve grafik servisinde yapılır ve son hale getirilir. Kitaba son şekli verildikten sonra bir son okuma yapılır, dizini çıkartılıp baskı için aydıngeri alınır. ISBN verilir.
Kitap yayıncısı aydıngeri kontrol eder ve matbaaya gönderir. Matbaacı bundan bir prova baskısı alır, buna ozalit baskı denir. Ozalit baskı yayıncı tarafından kontrol edilir, kitabın kapak filmleriyle birlikte matbaaya verilir. Matbaa en az 1000 adet kitabı basar, ciltler, kitap kapağı takılır.
Matbaadan gelen kitapları muhafaza etmek ve yerleştirmek, dağıtıma hazır hale getirmek için yayıncı depo bulundurmak zorundadır. Depocu, basılan kitapları teslim alır ve bandrol yapıştırır, yayıncının belirlediği fiyatı basar.
Kitap yayınevine geldikten sonra pazara çıkacaktır. Belli başlı dağıtımcılarla anlaşarak veya kitabevlerinin siparişlerine göre kitaplar paketlenerek nakledilir, ürün pazara çıkar. Genellikle aylık ve üç aylık çeklerle tahsilat yapılır, iadeler depolanır, kitap piyasada tükenmişse 2. ve sonraki baskıları yapılır.
Bir kitap yayıncısına birçok yazarın çalışmaları gelir, yayıncı bunları bir klasörde toplar, kendisi veya yayın kurulu varsa kurul bunları inceler, basıma değer görülenleri yayıncıya bildirir.