İki nokta

İki nokta, bir noktalama işareti. İki nokta üst üste olarak da bilinir.[1] Metin içerisinde çoğunlukla alıntı yaparken, liste yaparken ve açıklama yaparken kullanılır.

: İki nokta
kesme işareti ’  ' ayraçlar [ ]  ( )  { }  ⟨ ⟩ iki nokta : virgül , kısa çizgi - uzun çizgi — üç nokta …  ...  . . . ünlem işareti ! nokta . soru işareti ? tırnak işareti “ ” tek tırnak işareti ‘ ’ noktalı virgül ; eğik çizgi / boşluk ␣ Diğer Tipografik İşaretler ve işareti & yıldız işareti * kuyruklu a @ ters eğik çizgi \ madde işareti • düzeltme işareti ˆ derece ° denden işareti ″ ters ünlem işareti ¡ ters soru işareti ¿ kare işareti # yüzde işareti % paragraf işareti ¶ türev işareti ′ çengel işareti § tilde ~ alt çizgi _ Fikrî mülkiyet hukuku telif hakkı simgesi © tescilli marka simgesi ® marka simgesi ™ Para birimi simgeleri $ € ₺ £ Ayrıca bakınız Diyakritik işaretler

Yazımı

İki nokta, metin içerisinde kullanıldığında işaretin ardından bir boşluk bırakılır. İşaretin ardından gelen ifade bir "cümle" ise büyük harfle başlar:[2]

• Şu husus unutulmamalıdır: Kurallı cümlelerde yüklem sonda bulunur.

İki noktanın ardından gelen ifade bir cümle değilse ve ilk sözcüğünün başka bir kural nedeniyle büyük yazılması gerekmiyorsa, ifade küçük harfle başlar:[2]

• Helva yapmak için şunlara ihtiyacımız var: yağ, şeker ve un.

Kullanımı

Kendisinden sonra örnek verilecek veya liste oluşturulacak cümlenin sonunda kullanılır:

• Yeni harfler alındıktan sonra eski yazı ile bir tek kelime bile yazmayan iki kişi görmüşümdür: Atatürk ve İnönü! (Falih Rıfkı Atay)
• Perşembe gününe kadar şunları mutlaka tamamlamalıyız: malzeme dökümleri, dönem raporları, vergi formları.
• – Buğdayla arpadan başka ne biter bu topraklarda?

Ziraatçı sayar:

– Yulaf, pancar, zerzevat, tütün...

(Falih Rıfkı Atay)

• Millî Edebiyat akımının temsilcilerinden bir kısmını sıralayalım: Ömer Seyfettin, Halide Edib Adıvar, Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul, Ali Canip Yöntem.

Kendisinden sonra açıklama yapılacak cümlenin sonunda kullanılır:

• Bu kararın istinat ettiği en kuvvetli muhakeme ve mantık şu idi: Esas, Türk milletinin haysiyetli ve şerefli bir millet olarak yaşamasıdır. (Atatürk)
• Kendimi takdim edeyim: Meclis kâtiplerindenim. (Falih Rıfkı Atay)

Edebî eserlerdeki karşılıklı konuşmalarda, söz sırasının kimde olduğunu belirtmek için kullanılır:

Bilge Kağan: Türklerim, işitin!
             Üstten gök çökmedikçe
             alttan yer delinmedikçe
             ülkenizi, törenizi kim bozabilir sizin?
Koro:        Göğe erer başımız
             başınla senin!
(A. Turan Oflazoğlu) 

İnternet sitesi adreslerinde kullanılır:

• http://tdk.org.tr

Matematikte bölme işareti olarak kullanılır:

• 56:8=7, 100:2=50

Kesir veya oran belirtirken kullanılır:

• Üniversitedeki İspanyol öğrencilerin tüm öğrencilere oranı 1:10'dur.

Türk Dil Kurumu'nun yeni düzenlemesiyle zamanı belirtirken saat ile dakika arasında "kullanılmaz". Onun yerine "Nokta" kullanılır:

• 17.30'da herkes binanın önünde toplansın. Saat 14.00'te buluşuyoruz.

Dinî metinlerden bahsederken sûre/bölüm ve âyet numaraları arasında kullanılır:

• Hiçbir günahkâr başka bir günahkârın yükünü yüklenmez. (Fâtır 35:18)
• Çarıklarını çıkar. Çünkü bastığın yer kutsal topraktır. (Çıkış 3:5)

Ses biliminde uzun ünlüyü göstermek için kullanılır:

• a:ile, ka:til, kâ:tip, usu:le, i:cat.*

Kaynakça

• Ergin, Muharrem. ''Üniversiteler İçin Türk Dili.'' İstanbul: Bayrak Yayım, 2009.
• Türk Dil Kurumu

1. Ergin, 171
2. Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler Türk Dil Kurumu. Erişim: 20 Ocak 2013.