Şemokmedi Manastırı

Şemokmedi manastırı (Gürcüce: შემოქმედის მონასტერი) Gürcistan'ın güneybatısında kalan bölge Guria'nın Şemokendi kasabasında konumlanmış bir Gürcü Ortodoks manastırdır. 15. yüzyılda kurulan Şemokmedi manastırı, piskoposun malikanesi ve Gurieli hanedanlığının mezarlığı olarak işlev görüyordu. Kilise hazinelerinin tutulması için güven bir yerdi ve yüzyıllar boyunca diğer Gürcü manastırlarından çok çeşitli nesneler buraya getirilip saklanmıştır. 19. yüzyıldaki soygundan kurtulan koleksiyonun bölümleri şu anda Gürcistan'daki müzelerde sergileniyor.

Şemokmedi Manastırı
Gürcüce: შემოქმედის მონასტერი
Şemokmedi kilisesi
Temel bilgiler
Yer Ozurgeti, Guria, Gürcistan
Koordinatlar 41°54′27″K 42°3′47″D{{#coordinates:}}: sayfa başına birden fazla birincil etiket olamaz
İnanç Gürcü Ortodoks Kilisesi
Mimari
Mimari tür Gürcü
Tamamlanma 15. yüzyıl

Tarihi
Şemokmedi Manastırı, 1830'larda Marie-Frédéric Dubois de Montpéreux'un gezi günlüğünden bir resim.

Şemokmedi Manastırı, 15. yüzyılda Guria, Jumati ve Khino piskoposlarının kalacakları yer olarak kuruldu. Yerel piskoposlar başpiskopos veya metropolit rütbesini ve Şemokmedeli'nin sıfatını taşıyordu. Aynı zamanda manastır, Gurieli Prens hanedanlığına bir mezarlık olarak hizmet etti. Günümüze kadar gelen mezarlar Gurieli hanedanından Rostom (ö. 1564) ve III. Mamia'ya ait (ö. 1714).[1]

Mimarisi
Şemokmedi'deki Mesih Kilisesi
Şemokmedi'deki Zarzma Başkalaşım Kilisesi

Şemokmedi Manastırı, mimari açıdan basit iki kiliseden oluşur; Mesih kilisesi ve Zarzma olarak da bilinen Başkalaşım kilisesi. Manastırda bulunan üçüncü yapı ise manastırın çitinin üzerine inşa edilmiş bir çan kulesidir. Bu kompleks, Bzhuzhi nehrinin sol kıyısında, Şemokmedi köyüne bakan küçük bir tepe üzerinde yer almaktadır.[1]

Mesih Kilisesi, 10 x 13 m boyutlarında üç nefli bir bazilikadır. Bazilika, mavi taşlarla kaplı ve beyaz mermer zeminli, yontma taşlardan yapılmış bir yapıdır. Süslü bir kıvrım batı cephesinde bir pencerenin dış hatlarını izler. Manastırın içi bir zamanlar tamamen fresklenmişti. Hala bozulmamış parçalar Guria prensi II. Mamia (ö. 1627), ve eşi Tinatin'i, tanımlayıcı Gürcüce yazıtlarla göstermektedir.[1]

Başkalaşım Kilisesi, 1570'lerin sonunda Prens I. Vahtang'ın emriyle inşa edildi. Kilise, Osmanlının işgal ettiği Samtshe Atabeyliği'ndeki Zarzma Manastırı'ndan getirilen 9. yüzyıl yapımı İsa'nın Başkalaşımı ikonuna ev sahipliği yapmaktadır; bu nedenle kilisenin diğer adı "Zarzma"dır. Bu kilise, Mesih kilisesinden küçüktür, 9 × 7 m boyutlarındadır. Sekizgen kubbe ile taçlandırılmış tek nefli bir tasarımdır. Yapı tuğla ve yontma taş ile kaplanmıştır. Gürcüce ve Yunanca yazıtların parçalarının yanı sıra, Şemokmedi'nin ilk piskoposu Besarion Machutadze'nin fresk tasviri de duvarlarda bulunur. Kilise çiti üzerine kurulmuş olan çan kulesi aslen 16. yüzyılda inşa edilmiş ve 1831'de yenilenmiştir. Kompleksin tüm yapılarında çoklu yenilenmelerin izleri görülmektedir.[1]

Şemokmedi manastırının yaklaşık 1.5 km kuzeydoğusunda, Bzhuzhi nehrinin sağ kıyısında, yakın zamanda yenilenmiş Gorisperdi kilisesi bulunmaktadır. Kilisenin bahçesinde yıkılmış, Orta Çağdan kalma yapıya ait süslü parçalar bulunmaktadır.[1]

Koleksiyonlar
Şemokmedi Manastırı'ndaki antikalar, Kondakov'un Gürcü kilisesi koleksiyonları kataloğundan (1890).

Yüzyıllar boyunca Şemokmedi Katedrali, dini hazinelerin güvenli bir evi oldu. Gürcistan'ın diğer kilise ve manastırlarından çeşitli dini nesneler ve el yazmaları buradaki koleksiyona getirildi.[2][1]1873 yılında kilise ziyaret edildi ve koleksiyonunun ilk bilimsel açıklaması Dimitri Bakradze tarafından derlendi. Daha sonra, manastır bir dizi soyguna maruz kaldı. Kalan hazineler, 1889'da manastır ziyareti sırasında Nikodim Kondakov tarafından kataloglandı.[3] 1924'den bu yana, mevcut eserlerin çoğu Gürcistan Ulusal Müzesi'nin koleksiyonlarında bulunuyor.

Notlar
  1. Gamkrelidze et al. 2013, ss. 566-567.
  2. Eastmond 2011, ss. 59, 81.
  3. Kondakov 1890, ss. 111-133.

Kaynakça
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.